Ermənistan Azərbaycanın işğal edilmiş ərazilərində 30 il ərzində 1 milyondan çox mina basdırmış­dır. Azərbaycan dünyada mina ilə ən çox çirkləndirilmiş ölkələr ara­sındadır. 1990-cı illərin əvvəlindən 3300-dən çox vətəndaşımız mina qurbanı olmuşdur. Vətən mühari­bəsinin başa çatdığı 2020-ci il no­yabrın 10-dan etibarən Ermənista­nın mina terroru nəticəsində 300-ə qədər Azərbaycan vətəndaşı həlak olmuş və ya ağır yaralanmışdır.

İlham ƏLİYEV,

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Azərbaycan BMT Təhlükəsizlik Şurasının qeyri-daimi üzvü olduğu illərdə, eləcə də, Avropa Şurası Nazirlər Kabinetinə, Qoşulmama Hərəkatına, Türk Dövlətləri Təşkilatına sədrlik etdiyi dövrdə kifayət qədər beynəlxalq əhəmiyyətli təkliflərlə çıxış etmiş və uğurlu nəticələrə nail olmuşdur. Artıq beynəlxalq aləmdəki tərəfdaşlarımızla yanaşı, bəzi məqamlarda Bakının mövqeyindən narazı qalan qüvvələrin də həmin təklifləri təqdir etdiyinin şahidiyik. Bu isə haqq işin daim dəstək qazanacağı barədə deyilən fikirlərin təsdiqidir.

Dövlət başçımız bu il aprelin əvvəllə­rində də daha bir bəşəri təşəbbüslə çıxış edərək, yeni beynəlxalq qrupun yaradıl­ması təklifini irəli sürmüşdür. Belə ki, Pre­zident İlham Əliyev 4 Aprel Beynəlxalq Mina Xəbərdarlığı və Mina Fəaliyyətinə Yardım Günü ilə bağlı etdiyi paylaşımda bildirilmişdir ki, Azərbaycan humanitar minatəmizləməni milli Dayanıqlı İnkişaf Məqsədi kimi elan edəcək: “Ölkəmiz hu­manitar minatəmizləmənin BMT-nin 18-ci Dayanıqlı İnkişaf Məqsədi olması təşəb­büsünü fəal şəkildə təşviq edir. Azərbay­can həm də Minaların Təsirinə Məruz Qalmış Ölkələrin Həmfikirlər Qrupunun yaradılması təklifi ilə çıxış etmişdir. Ha­zırda azad edilmiş ərazilərimizdə geniş­miqyaslı quruculuq işləri aparılır”. 

Yeri gəlmişkən, dövlət başçımız öz həyatını təhlükə altına ataraq, gecə-gün­düz çalışan minatəmizləyənlərimizin fəa­liyyətini yüksək qiymətləndirib və əlavə edib ki, dünyada mina terroruna son qoymaq üçün beynəlxalq səylər artırıl­malıdır. 

Beynəlxalq səylərdən söhbət düş­müşkən, xatırladaq ki, 44 günlük mü­haribənin başa çatmasından dörd ay sonra Azərbaycan Respublikasının Mi­natəmizləmə Agentliyi İdarə Heyətinin sədri Vüqar Süleymanovla Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnkişaf Proqramı­nın rezident nümayəndəsi Alessandro Frakassetti məlum münaqişədən sonra icma təhlükəsizliyinin bərpasına yönəl­miş yeni maliyyələşmə sənədini imzala­maq məqsədilə bir araya gəlmişdilər. 

Bildirilir ki, BMT-nin İnkişaf Proqra­mının böhran vəziyyətlər üçün nəzərdə tutulan büdcəsindən və BMT-nin Fövqə­ladə hallara qarşı tədbirlər üzrə Mərkəzi Fondundan toplam, bir milyon ABŞ dolla­rı məbləğində vəsait ayrılıb. Bu vəsaitlə BMTİP, ANAMA-ya münaqişənin təsir­lərinə məruz qalan ərazilərdə yaşayan yerli icmalar üçün ciddi risklər yaradan minaları və partlamamış hərbi sursatları təmizləmək üçün təcili müdaxilə qrupla­rını təlimləndirmək, təchiz etmək və yer­ləşdirmək üçün dəstək verəcək. Xatırla­daq ki, ANAMA 1999-cu ildə BMT İnkişaf Proqramının dəstəyi ilə təsis edilib. 

Doğrudur, mina təhlükəsi son əlli ildə dünyanın bir sıra ölkələrində sakinlərin və mütəxəssislərin qorxulu kabusuna çevrilmişdir. Ancaq ekspertlərin fikrincə, heç bir ölkədə mina təhlükəsi Azərbayca­nın işğaldan azad edilmiş ərazilərindəki qədər dəhşətli və qorxulu deyil. Çünki başqa müharibələrin iştirakçıları sivil in­sanlar olduğuna görə, əksər müharibə­dən sonra minalanmış ərazilərin xəritəsi qarşı tərəfə təqdim edilir. Ermənilər isə nəinki münaqişə və müharibə dövründə basdırdıqları minaların yerini gizlətdilər, hətta, müharibə başa çatandan sonra da ərazilərimizdə külli miqdarda mina “ək­dilər”. Bu isə erməninin dünyanın başqa millətlərindən fərqinin, daha doğrusu, nə qədər iyrənc olduğunun göstəricisi idi. 

Yeri gəlmişkən, bizim ərazilərimi­zi minalamış işğalçı düşmənin həqiqi qiymətini Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev “Qafqazın Xirosiması”na çevrilmiş Ağdamda olarkən vermişdir: “Sanki bura­dan vəhşi qəbilələr keşmişdir”. 

Bəli, özünü erməni adlandıran hay­lar son iki əsrdə birmənalı şəkildə sübut ediblər ki, Darvinin təkamül nəzəriyyə­sinin onlara dəxli yoxdur. Yəni, hələ də insan ola bilməyiblər.

Sonda mərhum şair Əli Kərimin “Daş” şeirindəki “Yarımçılpaq, yarımvəhşi qə­dim insanın” milyon il əvvəlki səhvinin bu gün də düzəlmədiyi barədə obrazlı ifadəsini xatırlatmaq yerinə düşər. Həmin insanın düşməninə atdığı bir daş yerə düşmür, uçub gedir, üfüqlərdən üfüqlərə.

“Deməyin ki, daş yox oldu, daş çevri­lib bir ox oldu. Oldu qılınc, güllə, mərmi. Dayanmadı fikir kimi. Atom oldu. Me­ridianı qırıq-qırıq, arzuları zərrə-zərrə, okeanı para-para edib keçdi…həmin o daş”. Bəli, indiki Azərbaycan ərazilə­rində basdırılmış minalar həmin yarım­çılpaq, yarımvəhşi “ibtidai insanların” – torpaqlarımızda özünə dövlət yaratmış hayların bəşər övladına atdığı daşlardır. Adəm övladı həmin daşlarla Andronik­dən, Njdedən, Zori Balayanlardan üzü bəri bütün qaniçənləri daş-qalaq etməsə, dünya düzəlməyəcək.

İttifaq MİRZƏBƏYLİ, “Xalq qəzeti”