Almaniyanın sosial-demokrat kanslerinin “Dağlıq Qarabağ vətəndaşlarının öz müqəddaratını təyinetmə hüququ” barədə səsləndirdiyi yanlış notlu çıxışı ya Paşinyanın İrəvandan ona pay apardığı erməni konyakının təsirinin, ya da onun münaqişənin tarixindən və səbəblərindən tamamilə xəbərinin olmamasıdır.
Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanı Berlində xüsusi iltifatla qarşılayan, iki gün qulluğunda dayanan AFR Kansleri Olaf Şolts sonda görüşün nəticələrinə dair keçirdikləri birgə mətbuat konfransında bu səfərə “yaddaqalan ilmə” vurmağa çalışıb. Şolts Nikol Paşinyanla Laçın dəhlizinin “blokadası” nəticəsində Dağlıq Qarabağda yaranmış vəziyyəti müzakirə etdiklərini, Almaniyanın Ermənistana göndərilən Aİ mülki müşahidə missiyasını dəstəklədiyini, görüşdə regional proseslərə də toxunduqlarını bildirib. Ardınca isə özünün “müdrik” məsləhətini səsləndirib: “Status-kvo davam edə bilməz, Ermənistan və Azərbaycanın ərazi bütövlüyü dəstəklənməklə yanaşı, Dağlıq Qarabağ xalqının öz müqəddəratını təyinetmə hüququ əsasında uzunmüddətli həllinə nail olunmalıdır”.
Doğrudur ki, Kanslerin buraxdığı “diplomatik xəta” bir qədər sonra dəftərxananın rəsmi səhifəsində korrektə edilib. Amma onun mətbuat konfransında münaqişə ilə bağlı sərgilədiyi yanaşma rəsmi Berlinin mövqeyi kimi bütün dünyaya çatdırılmışdı. Fəqət, söz deyilmiş və eşidilmişdir.
“Alman hesabı” bu dəfə uduzdu
Birgə mətbuat konfransında Şolts bunları da deyib: “Almaniya Avropa İttifaqı Şurasının prezidenti Şarl Mişelin vasitəçilik səylərini dəstəkləyir. Biz bunu Almaniyanın Aİ missiyasındakı iştirakı ilə göstərdik. Üstəlik, bizim federal polisimiz həmin missiyaya rəhbərlik edəcək”.
Vaxt və məsuliyyətlə bağlı bəşər övladlarının meyar kimi götürdüyü “alman dəqiqliyi” bu dəfə özünün qüsurlu tərəfini ortaya qoydu. Sosial-demokrat kanslerin “mart tezisləri”nin fəsadları, şübhəsiz, onun hələlik başçılıq etdiyi ölkəsinin imicinə, beynəlxalq nüfuzuna və hörmətinə xələl gətirəcək. Yəqin rəsmi Bakının Olaf Şoltsun bu məsuliyyətsiz bəyanatına reaksiyası özünü çox gözlətməyəcək. Kanslerin həmkarı Makron kimi erməniyə “dayılıq” etmək təşəbbüsünün sonucda “ayı xidmətinə” çevriləcəyi də birmənalıdır. Bu faktın Azərbaycanın Almaniya ilə diplomatik münasibətlərinə təsirsiz ötüşməyəcəyi, ən azı, enerji daşıyıcıları ilə bağlı strateji əməkdaşlıq məkanında Berlinlə məsafəli davranışa səbəb olacağı təbii sayılmalıdır. Bəli, sonda uduzan yalnız Almaniya olacaq.
Növbəti müharibə İrəvanda olacaq
Qosqoca Almaniyanın liderinin dilindən arzuladığı tezisləri eşitməsi, əlbəttə, Paşinyanın sinəsinə yağ kimi yayılıb. Amma İrəvan sülh danışıqlarının vaxtını uzatmaq üçün hansı siyasi hoqqabazlıqdan çıxırsa-çıxsın, gec-tez Bakının ayağına gələcəyini özü də yaxşı bilir. Eyni vaxtda iki stulda oturmağa çalışan İrəvanın müharibədə kapitulyasiyasını paraflamış 10 noyabr Bəyanatından keçən 2 il 4 ayda təkcə Azərbaycana qarşı deyil, həmin Rusiyaya və Qərbə qarşı yürütdüyü qeyri-səmimi, riyakar siyasəti artıq onları da təngə gətirib.
Hələlik, ortalıqda sülh paketi ilə bağlı konkret layihə yoxdur. Amma buna baxmayaraq, Paşinyanı satqınlıqda ittiham edən irqçi müxalifət düşərgəsi var. Qarabağ separatçılarının əski başçısı, uşaq qatili Serj Sarkisyanın sədrlik etdiyi Respublika Partiyasından deputat Ayk Mamicanyan deyib ki, ona yüksək çinli bir avropalı siyasətçi Paşinyanın Qarabağın Azərbaycanın tərkibində gələcəyi ilə bağlı danışıqlar apardığını deyib.
Ermənistan parlamentinin müxalifətçi digər deputatı, radikal-revanşist Tiqran Abramyanın sözlərinə diqqət edin: “Əslində, bizim əsas problemimiz odur ki, İrəvan və Bakı arasında Qarabağla bağlı konsensus var. Azərbaycanın irəli sürdüyü 5 prinsip, ona Ermənistanın əhəmiyyətsiz əlavələri ilə sülh müqaviləsi imzalanarsa, bu, Bakının qələbəsi olacaq”.
Bu haylar hələ də dərk etmək istəmirlər ki, müxalifət üçün də, Paşinyan iqtidarı üçün də “ikibaşlı oyunlar” dövrü arxada qalıb. Revanş çağırışlarının aqibəti isə növbəti müharibə, amma bu dəfə Ermənistan ərazisində gedəcək müharibə ola bilər. Onlar bu gerçəkliyi nə qədər tez qəbul etsələr, itirəcəklərinin sırası bir o qədər azalar.
Qarabağ ermənilərinin müqəddaratını isə Azərbaycan artıq həll etməyə başlayıb. Az sonra vətəndaşımız olacaq erməni əhalisinin taleyini necə təyin etməsi öz öhdəsinə buraxılıb. Biz barışıq əlimizi uzatmışıq və Qarabağın erməni sakinləri separatçıların yalançı vədlərindən deyil, bu əldən möhkəm yapışsalar, əyilmiş qəddini bir o qədər tez dikəldə biləcəklər.
Almaniya kansleri O.Şoltsun peşəkar siyasətciyə yaraşmayan ermənipərəst mövqeyi, eləcə də onun soyadı istər-istəməz yadımıza məşhur Azərbaycan filmi olan “Uzaq sahillərdə”ki bir obrazı xatırlatdı. Yəqin diqqətli oxucularımız söhbətin SSRİ-nin əməkdar artisti Qriqori Şpigelin canlandırdığı Şultsdan getdiyini duydu. Cənab Şults nasist Almaniyasının zabiti idi. Nasizmin isə dağıdıcılığa, qəsbkarlığa əsaslandığını ayrıca vurğulamağa ehtiyac yoxdur. Deyə bilmərik, cənab Şolts “Uzaq sahillər” filmini izləyib ya yox, ancaq bir şey məlumdur ki, görünür, Almaniyanı təmsil etmək kansler Şoltsa cənab Şults olmağı da öyrədib. Yoxsa, niyə Qarabağda separatçılığı dəstəkləsin ki?
Rasim MUSABƏYOV,
politoloq:
Berlində baş nazir Nikol Paşinyanı qəbul edən AFR Kansleri Olaf Şolts Azərbaycanın, Ermənistanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləməsi ilə “Dağlıq Qarabağ vətəndaşlarının (?!)” öz müqəddaratını təyinetmə “haqqını” eyni səviyyəyə qoymağı özünə rəva bilib. Almaniya liderinin siyasi səhlənkarığını az sonra onun dəftərxanasının rəsmi səhifəsində düzəldiblər. Amma, necə deyərlər, söz ağızdan çıxdı və bu, istər Azərbaycan-Almaniya ikitərəfli münasibətləri, istərsə də rəsmi Berlinin biznes maraqları üçün fəsadsız ötüşməyəcək. Kansler Şoltsun fransalı həmkarı kimi anti-Azərbaycan fəaliyyəti cavabsız qalmayacaq. Axı, bugünədək heç kim nə prezident Makronun, nə də kansler Şoltsun dilindən Krımın, Abxaziyanın, Cənubi Osetiyanın, yaxud Dnestryanı Respublikanın “öz müqəddaratını təyinetmə”sini dəstəkləyən bir kəlmə eşitməyib. Həmin Cənubi Tirolun, Şotlandiyanın, Flandriyanın, Kataloniyanın, ələlxüsus da Elzasın öz müqəddaratını təyin etməsi ilə bağlı nəsə deməyə bu iki dövlət başçısından hansının dili dönər?
Yəni, Parisdə, Berlində, Brüsseldə, Amsterdamda və digər yerlərdə nahaq yerə hesab edirlər ki, azərbaycanlıların milli ləyaqət hissi zəifləyib və düşünmədən ona toxunmaq olar. Qətiyyən şübhə etməyin ki, ikibaşlı davranışlarınızı, ikili standartlarınızı heç vaxt unutmayacağıq və məqamı gələndə onları artıqlaması ilə özünüzə qaytaracağıq. Sadəcə olaraq bir faktı sizə xatırlatmaq istərdik: Şimali Kipr Türk Respublikası yarım əsr bundan əvvəl öz müqəddaratını təyin edib və müstəqilliyinin tanınmasını sizdən gözləyir...
İmran BƏDİRXANLI, “Xalq qəzeti”