İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidmətində Azərbaycan Respublikası Sahibkarlar (İşəgötürənlər) Təşkilatları Milli Konfederasiyasının (ASK) rəhbər heyəti və üzvləri ilə görüş keçirilib.

Dövlət Xidmətindən redaksiyamıza daxil olan məlumatda bildirilir ki, görüş­də bu il iyulun 1-dən qüvvəyə minəcək Rəqabət Məcəlləsinin tətbiqi və onun biz­nes mühitinə təsirləri barədə müzakirələr aparılıb. Müzakirələrdə dövlət-özəl tərəf­daşlığı çərçivəsində biznes subyektləri ilə genişlənən əlaqələrin sosial-iqtisadi artıma töhfə verdiyi vurğulanıb. Özün­də inhisarçılıq və haqsız rəqabət halları ilə mübarizənin hüquqi əsaslarını ehtiva edən Rəqabət Məcəlləsinin sahibkarlığın inkişafını stimullaşdıracağı da qeyd edilib. 

Çıxışlarda, həmçinin “Rəqabətin inkişafı və inhisarçılıq fəaliyyətinin qar­şısının alınmasına dair Milli Fəaliyyət Proqramı”nın da kiçik və orta biznes su­byektlərinin bazara sərbəst girişinə ma­neə yaradan amillərin aradan qaldırılma­sına xidmət edəcəyi diqqətə çatdırılıb.

Ümumiyyətlə, istər Rəqabət Məcəl­ləsində, istərsə də “Rəqabətin inkişafı və inhisarçılıq fəaliyyətinin qarşısının alınmasına dair Milli Fəaliyyət Proqra­mı”da ölkəmizdə rəqabətə davamlı milli iqtisadiyyatın yaradılması, rəqabətlilik mühitinin təminində korrupsiyaya qarşı mübarizənin gücləndirilməsi, rəqəmsal iqtisadiyyatda rəqabət siyasətinə rəqəm­sal baxışın diqqət mərkəzində saxlanıl­ması kimi məsələlərə böyük əhəmiyyət verilib. Bundan başqa, adları çəkilən sənədlərdə istehlak bazarında rəqabət üstünlüyünün gerçəkləşdirilməsinə, eyni zamanda müəssisələrin rəqabətqabiliy­yətliliyinin və dayanıqlılığının rəqəmsal transformasiya texnologiyaları vasitəsilə yüksəldilməsinə həlledici vasitə kimi ya­naşılıb. 

Rəqabət Məcəlləsinin sahibkarlığın inkişafını stimullaşdıracağı məsələsinə gəldikdə isə ekspertlərin fikirlərinə əsas­lanaraq qeyd edək ki, bu, vergi, gömrük, dövlət satınalmaları və iqtisadi subyekt­lərlə qarşılıqlı əlaqədə olan digər dövlət sektorlarında şəffaflıq və ədalətliliyin təminini, ilk növbədə, rəqabət mühitini gücləndirir. Bu həm də sahibkarlıq fəa­liyyətinin qanun çərçivəsində qurulması, iqtisadiyyatın əsaslarının möhkəmlən­məsi baxımından da zəruri şərtlərdən biridir. Çünki sağlam rəqabətli iqtisadiy­yat həm xalqın rifah səviyyəsini yüksəl­dir, həm də xaricdən ölkəyə investisiya axınının miqyasını artırır. 

İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Antiinhi­sar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidmətinin rəis müavini Cəfər Babayev mediaya müsahibəsində bildirib ki, özəl bölmənin inkişafında bazarda rəqabət problemlərinin həllinə imkan verən işlək, çevik və çəkindirici qanunvericiliyin ol­ması mühüm rol oynayır. Bu baxımdan yeni qəbul edilən Rəqabət Məcəlləsi milli bazarda təsərrüfat subyektlərini inhisar­çı davranışlardan çəkindirən ən önəmli amildir. 

C.Babayevin sözlərinə görə, iqtisa­diyyatın inkişafı ilə yeni iqtisadi model­lər tətbiq edilir ki, bu da daha səmərəli tənzimləmə alətlərindən istifadəyə cid­di zərurət yaradır. Bundan irəli gələrək dünyanın bir çox ölkələrində rəqabət qanunvericilikləri inkişaf etdirilir, mövcud rəqabət problemlərinin həllinə istiqamət­lənən və təsərrüfat subyektlərini inhisar­çı davranışlardan çəkindirən qanunveri­cilik normaları yaradılır. 

İqtisadiyyatı davamlı inkişaf edən Azərbaycanda da rəqabət qanunvericili­yinin təsir dairəsinin genişləndirilməsinə və bu sahədə səmərəliliyin artırılması­na mühüm önəm verilir. Eyni zamanda iqtisadi tənzimləmələrin səmərəliliyini şərtləndirən əsas amillərdən biri kimi bazarın təbii ahəngini qoruyub saxlayan, rəqabət mühitinə mənfi təsir göstərən müdaxilələrin qarşısını alan tənzimləyici amillər diqqətdə saxlanılır. Bu məqsədlə bir neçə istiqamət üzrə təkmilləşdirmələ­rin və yeni konsepsiyaların müəyyənləş­dirilməsi də bunun bariz ifadəsidir. 

Yeni Rəqabət Məcəlləsinin tətbiqi ölkə iqtisadiyyatına, o cümlədən biznes imkanlarının səmərəliliyinə müsbət tə­sir göstərəcək, idxal-ixrac potensialını daha da gücləndirəcək. Digər tərəfdən bu, ölkədə monopoliyanın təsirlərinin aradan qaldırılmasını və bazar payının azaldılmasını şərtləndirəcək. Nəticə etibarilə Rəqabət Məcəlləsi respublika­da rəqabət mühitinin daha da müsbət istiqamətə dəyişməsinə, onun liberal­laşmasına əlverişli şərait yaradacaq. Bu isə qiymətlərin daha sabit qalmasını gerçəkləşdirəcək və süni bahalaşmanın qarşısını alacaq. 

Məcəllənin qəbulunun kiçik və orta biznesə də müsbət təsirləri olacaq, on­ların fəaliyyətinin stimullaşdırılmasına, investisiya yönümünə təsir edəcək, idxal-ixrac əməliyyatları sürətlənəcək və fəaliyyət istiqamətləri genişlənəcək. 

Rəqabət Məcəlləsinin tətbiqi yuxarı­da qeyd edilənlərlə yanaşı, valyuta gəlir­lərinin artmasında, qeyri-neft sektorunun inkişafında əhəmiyyətli rol oynayacaq. Kənd təsərrüfatında, həmçinin emal sahəsinin genişləndirilməsində də yeni mərhələ başlanacaq, həm yerli, həm də xarici investisiyaların artmasına əlveriş­li şərait yaradacaq. Bütün bunlar yeni iş yerlərinin yaranması və məşğulluğun artmasına səbəb olacaq.

Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nə­zarət Dövlət Xidmətinin rəis müavininin fikrincə, özəl sektorun inkişafına dəstək verən amillərdən başlıcası sahibkarlıq subyektlərinin iştirak etdiyi bazarlarda rəqabət mühitinin qorunması və bazarın bütün iştirakçılarının eynişərtli rəqabət imkanları ilə təmin edilməsidir. Sözüge­dən məcəllənin hüquqi qüvvəyə minməsi ilə özəl sektorun bazara girişinə maneə yaradan inhisarçı davranışlara, rəqabət mühitinə mənfi təsir göstərən təmərküz­ləşmələrə və digər hökmran mövqedən sui-istifadə hallarına qarşı mübarizə im­kanları da genişlənəcək. Bu da, ilk növ­bədə, bazara giriş maneələrinin aradan qaldırılmasında müsbət nəticələrə gəti­rib çıxaracaq.

Bir sözlə, məcəllənin qüvvəyə min­məsi ilə biznes mühitinin inkişafının qarşısını alan, inhisarçı davranış hesab edilən hallara qarşı mübarizə imkanları genişlənəcək.

Rəqabət Məcəlləsinin tətbiqi ilə mik­ro, kiçik və orta sahibkarlığın maraqları­nın qorunmasına və onların gələcək in­kişafının təmin olunmasına böyük ümid bəslənilir. Ən başlıcası isə işğaldan azad edilmiş ərazilərdə yeni coğrafi bazarla­rın yaranması və indiyə qədər mövcud olmayan biznes mühitinin ortaya çıx­ması gözlənilir. Yeni coğrafi ərazilərdə bazarların formalaşması və inkişafı mər­hələsində rəqabət mühitinin yaradılması mühüm önəm daşıyan amil kimi dəyər­ləndirilir. 

Cəfər Babayevin qənaətincə, iş­ğaldan azad olunan ərazilərdə iqtisadi dirçəlişin reallaşması üçün Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonlarında rəqabəti təmin edən qanunvericilik çər­çivəsinin tətbiqi vacibdir. Ona görə ki, işğaldan azad olunan ərazilərdə yeni for­malaşan bazar münasibətlərində bütün bazar iştirakçılarının eyni şərtlərlə rəqa­bət aparmaq imkanlarının qorunması mütləqdir. Çünki Rəqabət Məcəlləsinin hüquqi əsasları bu ərazilərdə iqtisadi inkişaf prosesində rəqabət intizamının qorunub saxlanılmasına əlverişli şərait yaradır. 

Vaqif BAYRAMOV
XQ