BMT-nin Dayanıqlı İnkişaf Məqsədləri ölkəmizdə uğurla həyata keçirilir

Bakıda Dayanıqlı İnkişaf üzrə Milli Əlaqələndirmə Şurası, İqtisadiyyat Nazirliyi və BMT-nin birgə təşəbbü­sü ilə oktyabrın 24-də keçirilən 3-cü Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinə (DİM) həsr olunan toplantıda Baş nazirin müavini, adıçəkilən şuranın sədri Əli Əhmədov ölkəmizdə bu sahədə gö­rülən işlər barədə məlumat verərək Azərbaycanın 2030-cu ilədək Milli Prioritetlərinin və 2022‒2026-cı illər üzrə sosial-iqtisadi inkişaf Strate­giyasının DİM-lər ilə sıx uzlaşdığını diqqətə çatdırıb. 

Baş nazirin müavini respublikamızla BMT arasında mövcud münasibətləri xü­susi vurğulayıb, beynəlxalq əməkdaşlıq platformaları çərçivəsində aparılan müza­kirələrin qlobal çağırışlara adekvat cavab verilməsi imkanlarını artırdığını bildirib. Əli Əhmədov daha sonra ölkədə DİM üzrə vəzifələrin icrası və bütövlükdə əha­linin həyat səviyyəsinin daha da yaxşılaş­dırılması üçün kompleks tədbirlərin uğur­la həyata keçirildiyini diqqətə çatdırıb. 

İclasda Azərbaycanın BMT-nin müxtəlif ixtisaslaşmış qurumları ilə sıx əməkdaşlıq etdiyi, DİM-in icrası ilə ölkəmizin sosial-iqtisadi inkişafı üçün səmərəli mexanizmlər formalaşdırıldığı vurğulanıb. Eyni zamanda, respublikamı­zın regionda ilk olaraq DİM-lərin reallaş­dırılması istiqamətində BMT-nin Yüksək Səviyyəli Siyasi Forumuna indiyədək 3 Könüllü Milli Hesabat təqdim etdiyi, növ­bəti hesabatın isə gələn il açıqlanacağı bildirilib. DİM-in həyata keçirilməsində vəsaitlərin məqsədyönlü istifadəsində, həmçinin şəffaflıq və hesabatlılığın ger­çəkləşməsində ali audit orqanlarının rolu da yüksək dəyərləndirilib.

Çıxışlarda işğaldan azad olunmuş yaşayış sahələrinin bərpası istiqamətində qlobal inkişaf prioritetlərinin nəzərə alındığı, ancaq mina təhlükə­sinin bu ərazilərin sürətli re­inteqrasiyasında başlıca ma­neəyə çevrildiyi də xatırladılıb. Diqqətə çatdırılıb ki, Prezident İlham Əliyev tərəfindən mi­natəmizləmə fəaliyyətinin 18-ci Dayanıqlı İnkişaf Məqsədi kimi BMT-nin 2030 Gündəliyinə əlavə olunması təşəbbüsü irəli sürülüb və bununla bağlı müva­fiq layihə hazırlanaraq, yerli və beynəlxalq ictimaiyyətə təqdim edilib.

Tədbirin sonunda bildirilib ki, pandemiyanın hələ də davam etməsinə, həmçinin geosiyasi gərginliklərin dayanıqlı inkişafı zəiflətdiyinə baxmayaraq Azər­baycan 30 ilə yaxın işğal altında qalan torpaqlarını düşməndən təmizlədikdən sonra həmin əra­zilərin bərpa və yenidən qurul­masını, insanların doğma yurd­larına geri qayıtmasını başlıca hədəf kimi qəbul edib. Bu pro­ses BMT-nin dayanıqlı inkişaf planına uyğun olaraq həyata keçirilir.

Ölkəmizdə DİM-in icrasın­dan danışarkən bir məqama da toxunmağı zəruri hesab edirik. Ekspertlərin fikrincə, dayanıqlı inkişaf məqsədlərini reallaş­dırmaq üçün dünyada ÜDM-in 1,5–4 faizi qədər resurs tələb olunur. Biznes strukturlarının dayanıqlı inkişaf sahəsində döv­lət təşəbbüslərinə cəlb olunma­sının vacibliyi də məhz bununla əlaqələndirilir. DİM-də informa­siya əlçatanlığı, məlumatların toplanılması, monitorinqi və hesabatlılığı dayanıqlı inkişaf üçün ən mühüm elementlər kimi dəyərləndirilir.

Ümumiyyətlə, beynəlxalq qurumların məlumatına görə, 17 DİM-in 8-i mühasibat uçotu, hesabatlılıq və o cümlədən au­ditlə birbaşa əlaqədardır. Başqa sözlə, mühasiblər və auditorlar DİM-nin reallaşmasında mü­hüm rola malikdir. Bununla ya­naşı, mühasibat uçotunun və auditin də korporativ dayanıqlı inkişafın yeni tələblərinə uyğun olaraq transformasiyası günü­müzün tələbləri sırasındadır. Məhz mühasibat uçotu və au­ditin birbaşa təsiri ilə dayanıqlı inkişafın təhsilin keyfiyyəti, gen­der bərabərliyi, ləyaqətli əmək və iqtisadi artım, məsuliyyətli istehlak və istehsal, bərabərsiz­liyin azaldılması, təhlükəsizlik, iqlim dəyişikliyi, ekosistemin qorunması, güclü institutların yaradılması və əməkdaşlıq kimi Dayanıqlı İnkişaf Məqsədləri re­allaşa bilər.

Yeri gəlmişkən, BMT-nin 2016–2030-cu illər üçün təs­diqlənmiş “2030 Gündəliyi” üzrə Azərbaycanın qəbul etdiyi öh­dəliklərin həyata keçirilməsi bu gün ölkəmizin dövlət siyasətinin mühüm tərkib hissələrindən bi­rinə çevrilib. Bu istiqamətdə so­sial, iqtisadi, ətraf mühit sahələ­ri ilə bağlı dövlət proqramları, startegiyalar, tədbirlər planları DİM-in hədəflərinə uyğunlaşdı­rılıb. 

Xatırladaq ki, BMT-nin Baş Assambleyasının qəbul etdiyi 17 məqsəd təşkilatın 2015-ci ilin sentyabr ayında keçirilmiş sam­mitində dünya liderlərinin qəbul etdiyi “2030-cu ilədək dayanıqlı inkişaf sahəsində Gündəlik”də əks olunub, 2016-cı il yanva­rın 1-də rəsmi şəkildə qüvvəyə minib. Universal xarakter daşı­yan bu yeni məqsədlər fonun­da 2030-cu ilə qədər ölkələri yoxsulluğun bütün formalarına son qoymaq, bərabərsizliklərə qarşı tədbirlər görmək və iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə apar­maq məqsədi ilə bütün səylərini səfərbər etmək nəzərdə tutulub. 

“Qlobal məqsədlər” kimi də tanınan DİM-lər Minilliyin İnkişaf Məqsədlərinin əldə etdiyi nəti­cələrə əsaslanır, eyni zamanda, yoxsulluğun bütün formalarının aradan qaldırılmasını qarşıya mühüm vəzifə kimi qoyur. Yeni DİM-lərin özünəməxsusluğu bü­tün dövlətləri, o cümlədən yox­sul, zəngin və orta gəlirli ölkələri planetin mühafizəsini reallaşdır­maq şərti ilə tərəqqini təşviq etmək üçün tədbirlər görməyə səsləyir. 

DİM-lərin tətbiqi təsdiqləyir ki, yoxsulluğun aradan qaldırıl­ması iqtisadi artımın təmin edil­məsinə yönələn strategiyalarla əlaqəli şəkildə həyata keçirilmə­lidir. Onlar təhsil, sosial müdafiə və məşğulluq imkanları da daxil olmaqla geniş spektrli sosial ehtiyacları və bununla yanaşı, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizəni və ətraf mühitin mühafizəsini ön plana çəkir.

Sonda xatırladaq ki, Azər­baycan 2022-ci ildə dayanıqlı inkişaf məqsədləri indeksinə görə Cənubi Qafqaz regionun­da lider mövqe, dünyanın 163 ölkəsi arasında isə 50-ci yeri tutur. Bu göstəricinin əldə olun­masına isə ölkəmizdə alternativ enerji mənbələri, ətraf mühitin mühafizəsinin təmin edilməsi və tullantıların təmiz emalı, habelə “yaşıl iqtisadiyyat”a keçid üzrə layihələrin reallaşdırılması im­kan yaradır. 

Artıq bu gün Azərbaycanda bərpaolunan enerji mənbələri sektoruna milyon dollarla in­vestisiyalar qoyulur, ölkənin investisiya iqliminin daha da yaxşılaşdırılması, birbaşa xari­ci investisiyaların cəlb olunma­sı və DİM-in gerçəkləşdirilməsi məqsədilə ölkənin tam poten­sialının araşdırılması üzrə işlər aparılır.

XQ