Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın parlamentdəki son çıxışı yenidən erməni separatçı və revanşistlərini qəzəbləndirib. O, yenidən kəskin siyasi hücumlara məruz qalıb, hətta “satqın” adlandırılıb.
Buna cavab olaraq, baş nazir bildirib ki, ölkədə onu o qədər satqın adlandırıblar ki, daha bu ifadə ilə qarşılaşmaqdan qorxmur. “Mən müxalifətlə bütün mövzuları müzakirə etməyə hazıram. Sizi heç qorxmamağa, düşünməyə və bəzən gözlənilməz fikirlər söyləməyə çağırıram. Məni o qədər satqın adlandırıblar ki, artıq satqın adlanmaqdan qorxmuram”, – deyə o, çıxışında bildirib.
Paşinyan Azərbaycanla münasibətlərin normallaşdırılması, sülh müqaviləsinin imzalanması ilə bağlı bəyanatlarla yanaşı, Rusiya və Qərblə münasibətlər məsələsinə də toxunub. O bəyan edib ki, Ermənistan Qərblə müttəfiqdir, bununla yanaşı, Rusiya ilə münasibətləri kəsmək haqqında da fikirləşmir.
Paşinyan, ilk növbədə, ölkənin təhlükəsizliyi haqqında düşündüyünü bildirib. Onun sözlərinə görə, Ermənistanın strateji təhlükəsizliyi yalnız hərtərəfli sülhlə təmin oluna bilər. Amma beynəlxalq vəziyyət də regiona birbaşa təsir edir: “Regionumuzda təhlükəsizlik və sabitlik sistemləri deformasiyaya uğrayıb. Bu, o deməkdir ki, biz əlavə çağırışlarla üzləşmişik”.
Ermənistan hökumətinin başçısı deyib ki, ölkənin qarşısında duran əsas vəzifə həmin deformasiyalar nəticəsində yaranmış riskləri idarə etməkdir. Bunun üçünsə hərtərəfli sülhə nail olmaq lazımdır. Bu gün sülhə nail olmaq mümkündür. Amma buna görə siyasi iradə və məqsədə çatmaq üçün aydın parametrlər lazımdır. Onun fikrincə, hazırda hakimiyyətin sülhə nail olmaq üçün siyasi iradəsi var.
Ölkədə sülhün təmin olunması isə həm Qərblə, həm də Rusiya ilə münasibətləri normal qaydada davam etdirməyi tələb edir. Amma bu, Paşinyanın bəyanatından başqa bir şey deyil. O, son vaxtlar əslində Rusiya ilə müttəfiqlikdən uzaqlaşaraq, Qərbə daha çox inteqrasiya yolunu tutub. Rusiyanın İkinci Qarabağ müharibəsində Ermənistanın əvəzinə döyüşməməsini bu ölkədə nə Paşinyan bağışlayır, nə də ictimaiyyət. Əslində, Rusiyadan üz döndərmək istəyənlərin sayı artıb. Mütəmadi olaraq keçirilən mitinq və nümayişlərdə Rusiya əleyhinə şüarlar bildirilir, hətta Ermənistan ərazisindəki Rusiya hərbi bazasının çıxarılması tələbləri səsləndirilir. Bu cür çağırışların nəzarətsiz şəkildə artması isə ölkə rəhbərliyinin də eyni mövqedə olduğunu ortaya qoyur.
Bununla yanaşı, qeyd etməliyik ki, bu gün Ermənistan özünə yeni dostlar, müttəfiqlər seçib, Fransa və İranla yaxınlaşmaqda, Hindistandan silahlar almaqda davam edir. Bu isə başı Ukrayna bataqlığına qarışmış Rusiyanın ürəyincə deyil. Bu minvalla Ermənistanın Rusiyadan üzülüşməsi real görünmür. Görünür, Paşinyanın bəyanatı da bu çətinliklər kontekstində səslənir və bayanatdan uzağa getmir.
Amma Qərb də İrəvanı birmənalı şəkildə dəstəkləmək niyyətində deyil. Bu gün Ermənistan qarşısında Rusiya ilə əməkdaşlığı dayandırmaq təklifi qoyulur. Ümumiyyətlə, Qərb ikili yanaşmanı qəbul etmir və yeni müttəfiq ölkələrə qarşı ya Rusiya, ya Qərb tələbini irəli sürür. Bu isə Paşinyanın iki stulda oturmaq şanslarını heçə endirir.
Son günlərdə Ermənistanda keçirilmiş rəy sorğuları da məsələnin asanlıqla həll olunmayacağını göstərir. Sorğunun nəticələrinə görə, erməni cəmiyyəti getdikcə daha çox Rusiyadan üz döndərərək Qərbə (Avropa İttifaqı və ABŞ), eləcə də İrana üstünlük verir. Erməni jurnalist Robert Ananyan yazıb ki, uzun illər ölkədə əsas siyasi qüvvələrin aparmış olduğu Rusiya təbliğatı erməniləri aldadaraq, onu Ermənistanın yeganə müttəfiqi kimi təqdim edib. Bununla yanaşı, ABŞ, Fransa, NATO və Aİ-yə qarşı qarayaxma kampaniyası həyata keçirilib: “Lakin İkinci Qarabağ müharibəsi göstərib ki, Rusiya Ermənistanın qeyd-şərtsiz dəstəkçisi deyil. Bu gün ermənilər Rusiyadan çox Qərbə arxalanmağa üstünlük verirlər”.
Onun sözlərinə görə, Beynəlxalq Respublikaçılar İnstitutunun sorğusunda iştirak edən ermənilərin yalnız 10 faizi Rusiya ilə münasibətlərin hazırkı vəziyyətini “çox yaxşı”, 40 faizi isə “bir qədər yaxşı” kimi qiymətləndirib: “Bu, əvvəllər Ermənistanda danılmaz “xilaskar” obrazına malik olan Rusiya Federasiyası üçün fəlakətli dərəcədə aşağı rəqəmdir. Ermənilərin 15 faizi Rusiya ilə Ermənistan arasında münasibətlərin hazırkı vəziyyətini “çox pis”, 34 faizi “bir qədər pis” kimi qiymətləndirib. Başqa sözlə, ermənilərin təxminən 50 faizi Ermənistan-Rusiya münasibətlərinin hazırkı vəziyyətini mənfi qiymətləndirir”, – R.Ananyan yazıb.
Amma sorğuda iştirak etmiş ermənilərin 63 faizi Fransa ilə münasibətlərin hazırkı vəziyyətini “çox yaxşı”, 33 faizi isə “bir qədər yaxşı” kimi qiymətləndirib: “ABŞ isə İrandan sonra üçüncü yerdədir. Ermənilərin 21 faizi Ermənistan-ABŞ münasibətlərini “çox yaxşı”, 67 faizi isə “bir qədər yaxşı” kimi dəyərləndirib. Avropa İttifaqı isə Ermənistanda dördüncü müsbət göstəriciyə malikdir: onunla münasibətlər ermənilərin 18 faizi tərəfindən “çox yaxşı”, 68 faizi tərəfindən isə “bir qədər yaxşı” kimi qiymətləndirilib”.
Tural İSMAYILOV,
politoloq
Nikol Paşinyan, ümumiyyətlə, qeyri-ciddi siyasətçidir və ona görə də həm Rusiyanın siyasi dairələri, həm də Qərbin siyasi mərkəzləri tərəfindən Paşinyanın sözlərinə, açıqlamalarına və siyasi fəaliyyətinə heç bir formada etimad yoxdur. Mən hesab edirəm ki, Paşinyan özü də bunun çox yaxşı fərqindədir. Sadəcə olaraq, Qərb Paşinyanın üzərindən müəyyən məsələləri manipulyasiya etməklə məşğuldur.
Eyni zamanda, Qərb belə hesab edir ki, sorosçular vasitəsilə hakimiyyətə gətirilmiş Paşinyan və onun komandası istənilən bir anda lazım olduqda Rusiya tərəfindən manipulyasiya edilə bilər.
Rusiya da Paşinyanı sevmir və istəmir. Moskvada yaxşı anlayırlar ki, hətta Rusiya və Ermənistan arasında hansısa bir anlaşma və razılıq əldə edilsə belə, Paşinyan hakimiyyəti hər zaman Rusiyaya xəyanət etmək iqtidarındadır.
Ona görə də hesab edirəm ki, Paşinyanın bu manevrləri, eləcə də oyuncaq kimi o tərəf-bu tərəfə yovuşması hər iki qütb tərəfindən əsla qəbul edilmir. Bu gün nə Qərb, nə də Rusiya tam olaraq Paşinyana güvənmir və etibar etmir. Sadəcə olaraq, həm Qərbin, həm də Rusiyanın Ermənistan üzərindən həyata keçirmək istədikləri tarixi-siyasi məqsədləri var. Bu məqsədlərin də ən böyüyü ondan ibarətdir ki, Ermənistandan Azərbaycan, Türkiyə və bütövlükdə, türk dünyasına qarşı forpost kimi istifadə etməyə çalışırlar.
Bu məsələdə Ermənistan bir növ oyuncaq istilaçıdır, Nikol Paşinyan isə hansısa bir siyasi fiqur kimi nə Qərb, nə də Rusiya üçün böyük bir əhəmiyyətə malik deyil. Ona görə də hesab edirəm ki, Paşinyanın hər bir açıqlaması onun xanasına yeni mənfi xalların yazılması ilə nəticələnir. Elə sonuncu bəyanatı da istisna təşkil etmir.
Paşa ƏMİRCANOV, “Xalq qəzeti”