Azərbaycan və Türkiyə dövlət başçılarının yorulmaz səyləri, şəxsi dostluq və qardaşlıq münasibətləri, ardıcıl təşəbbüsləri, qarşılıqlı rəsmi səfərləri və görüşləri sayəsində müttəfiqlik hazırda yeni mərhələyə daxil olub, hər iki qardaş dövlət arasında tərəfdaşlıq münasibətləri bütün istiqamətlər üzrə güclənib. Ölkələrimiz arasında imzalanmış sənədlər, o cümlədən investisiyaların təşviqi və qarşılıqlı qorunması, həmçinin ikiqat vergitutmanın aradan qaldırılması haqqında sazişlər ikitərəfli hüquqi bazanı daha da möhkəmləndirib. İndiyədək iki ölkə arasında yüzlərlə işgüzar tədbir, biznes forumlar, ixrac missiyaları, işgüzar görüşlər və sərgilər keçirilib ki, bu da biznes dialoqun genişlənməsini, birgə layihələrin icrasını stimullaşdırıb.
Hazırda enerji sahəsində səmərəli əməkdaşlıq, uğurla reallaşdırılan birgə təşəbbüslər beynəlxalq arenada ölkələrimizin mövqeyini daha da gücləndirməklə yanaşı, regional təhlükəsizlikdə və enerji təchizatında mühüm rol oynayır. Nəqliyyat sektorunda həyata keçirilən birgə strateji layihələr, xüsusilə Orta Dəhliz və onun şaxələndirilməsi böyük əhəmiyyəti ilə diqqət çəkir.
Azərbaycan xarici ölkələrdə ən çox investisiyanı Türkiyəyə yatırıb. Həmçinin respublikamızda qeyri-neft-qaz sektoruna investisiya qoyan ölkələr sırasında Türkiyə 1-ci yerdə qərarlaşıb. Qarşılıqlı sərmayələrin yatırımı və sahibkarlığa dəstək sahəsində imkanların artırılması iqtisadi tərəfdaşlığı daim təşviq edib.
Azərbaycan qardaş ölkə ilə enerji layihələrinin birgə reallaşdırılmasına da xüsusi önəm verir. Naxçıvan – Türkiyə –Avropa marşrutu və “Cəbrayıl” enerji qovşağı sayəsində elektrik enerjisinin Ermənistan, yaxud İran üzərindən Naxçıvana, oradan Türkiyə və Avropaya ötürülməsi ölkələrimizin enerji təchizatında strateji əhəmiyyətini artıran perspektivlərdir.
Ankarada Prezident İlham Əliyevin Türkiyə Respublikasının Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan ilə fevralın 19-da keçirilən geniş tərkibdə görüşündə, həmçinin mətbuata bəyanatlarla çıxışlarında da bu barədə ətraflı bəhs edilib. Ticarət, enerji və müdafiə sənayesi sahələrində ölkələrimizin ikitərəfli ticarət dövriyyəsinin 2023-cü ildə bir il əvvəlkinə nisbətən 16 faizdən çox artımla 7,5 milyard dollar səviyyəsinə çatdırıldığı vurğulanıb. Bununla belə əsas hədəfə – ticarət dövriyyəsinin 15 milyard dollara yüksələcəyinə də əminlik ifadə olunub.
Bu məqamda, həmçinin Dövlət Gömrük Komitəsinin məlumatına əsaslanaraq xatırlatmaq yerinə düşər ki, ötən il Azərbaycandan qardaş ölkəyə ixracın həcmi 2022-ci illə müqayisədə 51,2 faiz və ya 1 milyard 814 milyon dollar artaraq 5 milyard 359,3 milyon dollara bərabər olub.
Hesabat dövründə Azərbaycandan Türkiyəyə 783 milyon 861 min dollar dəyərində qeyri-neft məhsulları ixrac edilib ki, bu da 2022-ci ilə müqayisədə 9,9 faiz çoxdur. 2023-cü ildə Azərbaycanın ümumi ticarət dövriyyəsi 51 milyard 183 milyon dollar, qeyri-neft ixracı isə 3,3 milyard dollar təşkil edib.
Geniş tərkibdə görüşdə, eyni zamanda, bildirilib ki, may ayında Ankarada keçiriləcək birgə iqtisadi komissiyanın 11-ci iclası bu istiqamətdə hazırlanacaq “Yol xəritəsi”nin müəyyənləşdirilməsinə fayda verəcək. Dövlətimizin başçısı İlham Əliyevin qardaş ölkəyə indiki səfəri çərçivəsində imzalanan “Gəlirlərə görə vergilərə münasibətdə ikiqat vergitutmanın aradan qaldırılması və vergidən yayınmanın qarşısının alınması haqqında Saziş” də iki qardaş ölkənin bununla bağlı qarşıda duran məqsədlərə çatmasına mühüm töhfə verəcək.
Dövlət başçılarının Ankarada keçirilən geniş tərkibdə görüşündə geosiyasi nizama təsir edən koronavirus pandemiyası və Ukrayna müharibəsi kimi proseslərin Orta Dəhlizin etibarlı marşrut olduğunu bir daha təsdiqlədiyi vurğulanıb. Eyni zamanda, 2017-ci ildə açılan Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu xəttinin Orta Dəhlizin strateji mərhələsi olduğu, bu xətdəki işlərin ən qısa zamanda başa çatdırılması və xəttin tamamilə işlək vəziyyətə gətirilməsinin iki ölkənin ortaq mənfəətinə xidmət etdiyi diqqətə çatdırılıb. Cümhurbaşqanı Rəcəb Tayyib Ərdoğan çıxışında “təmirlə əlaqədar yaşanan plansız bağlanma səbəbindən yükdaşıyıcıları çətin vəziyyətdə qalıb. Bundan başqa, uzun müddət bağlı qalan xətt beynəlxalq səviyyədə cazibəsini itirir. Quru yolu ilə tranzit daşımalarını ən qısa zamanda sərbəst vəziyyətə gətirməyimiz də əhəmiyyətlidir”,–deyərək bu məsələdə dövlətimizin başçısına dəstəyinə güvəndiyini vurğulayıb.
Görüşdə iki ölkənin enerji sahəsindəki əməkdaşlığına da toxunularaq diqqət Avropadan keçən layihələrdə birgə təşəbbüslərin artırılmasının önəminə yönəldilib və Azərbaycanın Naxçıvan ərazisindən elektrik ixracı və İğdır-Naxçıvan təbii qaz boru kəməri layihələrinin ən qısa zamanda başa çatdırılmasının yüksək önəmi dəyərləndirilib. Bununla bərabər, Azərbaycanın BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyasına – COP29-a bu il evsahibliyi edəcəyi qərarının verilməsinin qardaş Türkiyədə böyük məmnunluqla qarşılanması diqqətə çatdırılıb.
Xatırladaq ki, fevralın 19-da Ankarada prezidentlər İlham Əliyev və Rəcəb Tayyib Ərdoğanın iştirakı ilə Türkiyə-Azərbaycan Universitetinin yaradılmasına dair Anlaşma Memorandumu, baytarlıq sahəsində əməkdaşlıq haqqında Saziş və gəlirlərə görə vergilərə münasibətdə ikiqat vergitutmanın aradan qaldırılması və vergidən yayınmanın qarşısının alınması haqqında Saziş imzalanıb.
V.BAYRAMOV
XQ
