Liderlərin bəyanatları və gələcəyə təminat amilləri

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Ankarada mətbuata bəyanatlarında səsləndirdikləri fikirlər ilə hər iki ölkə arasındakı möhkəm bağı, sarsılmaz qardaşlığı və dostluğu, ortaq gələcəyə və inkişafa təminatı növbəti dəfə ifadə etdilər. 

Dövlət başçılarının dilə gətirdikləri hər kəlmə Bakı və Ankaranın ümummilli lider Heydər Əliyevin “Bir millət, iki döv­lət” şüarı əsasında inamla irəlilədikləri­nin təsdiqi, mövcud istiqamətdəki əməli fəaliyyət müstəvisinin konturları idi. Qar­daşlığın və dostluğun qazandırdığı əməli fəaliyyəti isə kifayət qədər çoxqütblü və çoxşaxəlidir. Onun ən müxtəlif tərəflərin­dən söz açmaq mümkündür. Əminliklə deyə bilərik ki, Azərbaycanın və Türkiyə­nin başlıca hədəfi budur: qloballaşan dünyada güclü olmaq, qlobal dünyanın güc faktoru rolunda çıxış etmək. Axı dün­ya güclə hesablaşır. Güc həm də sülh və əminamanlıq mühitidir, davamlı inkişafa, tərəqqiyə aparan yolun qarantıdır. 

Ona görə də Türkiyə lideri bildirdi ki, Azərbaycan Prezidenti ilə görüşdə Cənu­bi Qafqazda sülh və sabitliyə dair atılan addımlar müzakirə olunub: “Azərbaycan ilə Ermənistan arasında davamlı sülhün imzalanmasının bölgəmiz və dünyada sülh, əmin-amanlıq və sabitlik üçün yeni bir ümid mənbəyi olacağı şübhəsizdir”.

Prezident İlham Əliyev də bəyanatın­da regionda sülh və sabitliyin təminatının son dərəcə ciddi prioritet olduğunu vurğu­ladı. Dövlətimizin başçısı gücün əhəmiy­yətinə toxundu və mövcud xüsusda Tür­kiyə amilinin üzərində dayandı: “Türkiyə bu gün dünya çapında söz sahibidir. Tək­cə bölgəmizdə deyil, dünya çapında bir çox məsələlər Türkiyənin mövqeyindən asılıdır. Türkiyə bölgəmizdə əmin-amanlı­ğın, sülhün və işbirliyinin qarantıdır”.

Bu, danılmaz həqiqətdir ki, müasir dövrümüzdə ağa qara deyənlər, haqqı tapdalayanlar, durumu ciddi dəyərlən­dirməyənlər, xam xəyallara və xülyalara düşənlər, illüziyalara qapılanlar az deyil. Məsələn, Ermənistan və onun xaricdəki havadarları kimi. Azərbaycan və Türkiyə liderləri bu reallığı gözəl bilir, ona görə çıxışlarında ən yaxın keçmişin dərslərini yada salırlar. Nəzərə alaq ki, bu yadasal­manın özü də bir mesajdır. Yəni, cənab Ərdoğanın təbirincə desək, Türkiyə bü­tün proseslərdə Azərbaycan ilə birlikdə çiyin-çiyinə hərəkət edirsə, bu hərəkətin həm ideoloji çıxış nöqtəsi, həm də ortaq tarixə yazılacaq örnəkləri var. 

Əlbəttə, müasir dövrdəki ən böyük ör­nəyimiz 44 günlük Vətən müharibəsidir. Bu müharibə tarixi qardaşlıq ənənələ­rinin indiki zamanımızdakı ən böyük sı­naq meydanı idi. Allaha şükürlər olsun ki, həm Türkiyə, həm də Azərbaycan sınaq­dan üzüağ, alnıaçıq, ən əsası isə güclü, daha doğrusu, gücünə güc qataraq çıxdı. 

Deməli, növbə sülhündür. Ancaq biz Ermənistanın sülhə gəlmədiyinin, daha doğrusu, gəlmək istəmədiyinin, çeşidli manipulyasiyalara baş vurduğunun, re­allıqları dəyişdirməyə yönələn cəhdlər etdiyinin də şahidiyik. Bu isə onu göstərir ki, İrəvana nələrisə yenidən xatırlatmağa ehtiyac var. Elə Türkiyə lideri də xatırlat­dı: “Qarabağda işğala son qoyulması ilə birlikdə bölgəmizdə davamlı sülh üçün tarixi bir fürsət pəncərəsi açıldı. Bu fürsət pəncərəsinin bağlanmaması çox önəm­lidir. Ermənistanın uzaqgörənliklə dü­şünərək strateji bir perspektivlə bu pro­sesi dəyərləndirməli olduğuna inanıram. Üçüncü tərəfləri də prosesi zəhərləmək əvəzinə, konstruktiv töhfələr verməyə dəvət edirik”. 

Prezident İlham Əliyev də öz növbə­sində 44 günlük müharibə dönəmini, yəni gücün sülh üçün çarpışdığı anları yada saldı. Ölkəmizin liderinin mövcud xüsus­dakı fikirləri Türkiyə dövlətinə və xalqına minnətdarlıq hisslərinin, əbədi qardaşlığa verilən yüksək dəyərin növbəti ifadəsi ol­maqla yanaşı, həm də son dərəcə ciddi siyasi mesajdır. Əlbəttə, söhbət müştərək gücə inamın verdiyi mesajdan gedir. 

Beləliklə, Türkiyənin Vətən mühari­bəsində Azərbaycana yüksək siyasi və mənəvi yardımından bəhs edən dövlə­timizin başçısı vurğuladı ki, İkinci Qara­bağ savaşından sonra Ankaranın Bakıya dəstəyi qarşılıqlı əlaqələri yeni yüksək zirvəyə qaldırdı. Cənab İlham Əliyev zirvəni Türkiyə–Azərbaycan əlaqələrinin qardaşlıq paradiqmasından daha üs­tün mövqedə təsəvvürə gətirdi ki, belə dəyərləndirmənin özü də son dərəcə vacib məqamdır. Bu yerdə ölkəmizin li­derinin bəyanatında vurğuladığı bir fikrini xatırlatmaqla, yenidən güc amilinin üzə­rinə qayıdaq. 

“İkinci Qarabağ savaşı və ondan son­ra –düz 5 ay əvvəl keçirdiyimiz antiterror əməliyyatı bir daha onu göstərdi ki, Tür­kiyənin ordu modeli Azərbaycanda artıq tam oturuşub”, – deyən ölkəmizin lideri­nin Qarabağda keçirilmiş antiterror əmə­liyyatı nəticəsində ölkəmizin suverenliyini tam təsdiqlənməsini, bölücü, separatçı qüvvələrə ərazimizdə meydan tanınma­masını da Bakı-Ankara gücünün haqq və ədalət təntənəsi kimi vurğuladığı şübhə­sizdir. Cənab Ərdoğanın bəyanatındakı sülhə maneçilik törədən “üçüncü tərəf­lərə” ən böyük mesaj elə budur. 

Məlumdur ki, Azərbaycan–Türkiyə müştərək güc amili yalnız bu iki ölkənin münasibətləri trayektoriyası ilə məhdudla­şan reallıq deyil. Əslində, mövcud məqa­mı Azərbaycan lideri fevralın 14-də Milli Məclisdə keçirilmiş andiçmə mərasimin­də də önə çəkdi. Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın xarici siyasət hədəflərindən söz açarkən, Türk dünyası ilə əlaqələrə üstünlük verdi və bu baxımdan Türk Döv­lətləri Təşkilatının üzərində dayandı. 

Dövlətimizin başçısı Ankaradakı bə­yanatında da eyni tezisi dilə gətirdi. Ən əsası isə Prezident Əliyev həm Türkiyə, həm də Türk dünyası ilə münasibətlər müstəvisinə güc amili prizmasından ya­naşdı: “Bu gün Müttəfiqlik Bəyannaməsi­ni əsas götürərək biz bütün məsələlərdə bir yerdəyik, bir nöqtəyə vururuq. Biz öz gücümüzə güc qatırıq və təbii ki, Türk dünyasının birləşməsi, ortaq köklərə sa­hib olan xalqların bir arada olması Türk Dövlətləri Təşkilatının hər bir üzvünü gücləndirəcək. Bu gün bu məsələ ilə də bağlı geniş müzakirə aparılmışdır. Türk Dövlətləri Təşkilatının Şuşada keçiriləcək qeyri-rəsmi Zirvə görüşü hörmətli Prezi­dentin qeyd etdiyi kimi, bu ilin iyul ayın­da keçiriləcəkdir. Eyni zamanda, müşa­hidəçi statusunda olan Şimali Kipr Türk Cümhuriyyətinin Prezidenti də mənim dəvətimlə bu görüşdə iştirak edəcək və bu, bizim ümumi işimizə, Türk xalqlarının birliyi işinə növbəti güclü təkan verəcək”.

Türkiyə 44 günlük müharibədə oldu­ğu kimi, bu gün də özünün gücü və im­kanları ilə Azərbaycanın yanındadır. Prin­sipial baxış var: Ölkəmizə qarşı yönəlmiş ədalətsizliklər həm də Türkiyəyə müna­sibətdəki haqsız davranışdır. Təsadüfi deyil ki, dünyadakı anti-Azərbaycan qüv­vələr “fəaliyyətlərini” həm də anti-Türkiyə motivləri üzərində qururlar. Elə buna görə də Prezident Ərdoğan Azərbaycanın Av­ropa Şurası Parlament Assambleyası çərçivəsində üzləşdiyi ədalətsizliyə, ölkə­mizin nümayəndə heyətinin qurumdakı mövqeyindən məhrum düşməsinə reak­siya verdi. Onun yanaşması Türkiyənin 44 günlük müharibədəki mənəvi dəstəyi qədər vacibdir. 

Nəzərə alaq ki, hazırda dünyada Azərbaycana qarşı barışmaz mövqe nü­mayişində olan qüvvələr elə həmin sa­vaşdakı müqəddəs Zəfərimizi həzm edə bilmir, əllərinə düşən hər fürsətdə intiqam almağa çalışırlar. Türkiyə lideri isə belə cəhdlərlə mübarizədə qardaşlığın qələ­bə çalacağına əminlik yaratdı. Ən əsası isə ortaya qardaşlıq naminə inad və əzm qoydu ki, bunun özü də haqqında söz açdığımız gücün nümayişidir: “Azərbay­can seçkilər ərəfəsində, təəssüf ki, bəzi haqsızlıqlara məruz qaldı. Avropa Şurası Parlament Assambleyasında Azərbay­can nümayəndə heyətinin bu il keçirilə­cək tədbirlərə qatılmasına maneə yara­dılması ilə bağlı qəbul edilən qərarlara etirazımızı güclü şəkildə göstərdik. As­sambleyanın münaqişə yox, parlament demokratiyasını gücləndirəcək bir dialoq platforması olmasının vacibliyini vurğula­maqda davam edəcəyik. Qəbul olunan qərar ləğv edilənə qədər Azərbaycana dəstəyimizi və bu istiqamətdəki səyləri­mizi davam etdirəcəyik”.

Dahi Nizami deyirdi ki, qüvvət elm­dədir, başqa cür heç kəs -heç kəsə üstünlük eyləyə bilməz. Bu baxımdan yazımızın sonunda üzərində dayanaca­ğımız məqam da son dərəcə vacibdir. Prezident İlham Əliyevin vurğuladığı kimi, “Türkiyə-Azərbaycan Universitetinin ya­radılması sadəcə olaraq, təhsil məsələsi deyil. Bu, bizim birliyimizin növbəti rəm­zidir”. 

Bəli, gücün həm də elmi əsası olma­lıdır. Güc təhsilə söykənməlidir. Deməli, Türkiyə-Azərbaycan Universitetinin yara­dılması hər iki ölkənin gücünün mükəm­məl düşüncə təntənəsidir. Bu təntənə­də fundamentallıq və sistemlilik var. Bu təntənə özündə yalnız Azərbaycanı və Türkiyəni birləşdirmir. Şübhə yoxdur ki, yaradılacaq təhsil ocağı bütövlükdə türk dünyası üçün ideoloji mərkəz funksiya­sını yerinə yetirəcək. Elə bir mərkəz ki, türk birliyinin gücünü qlobal faktor kimi bəyan edəcək. Elə ölkəmizin liderinin vurğuladığı məqam da məhz budur: “Bu gün təhsillə bağlı önəmli anlaşma imza­lanmışdır. Bu, gələcəyə yönəlmiş təşəb­büsdür. Çünki bizim gənc nəslimiz həm Türkiyədə, həm Azərbaycanda qardaş­lıq, müttəfiqlik, ortaq dəyərlər prinsipləri əsasında tərbiyə almalıdır, bizim mil­li-mənəvi dəyərlərimizə sadiq olmalıdır, yad təsirdən uzaq olmalıdır, bilikli, savad­lı vətənpərvər insanlar olmalıdır”.

Ə.CAHANGİROĞLU
XQ