Ermənistan–Azərbaycan şərti sərhədində bir neçə aydır hökm sürən nisbi sakitlik fevralın 12-də pozuldu. Həmin gün Ermənistan tərəfinin Azərbaycan Ordusunun Zəngilan istiqamətində, rayonun Kolluqışlaq kəndi ərazisində yerləşən mövqelərini atəşə tutması nəticəsində Dövlət Sərhəd Xidmətinin N saylı hərbi hissəsinin hərbi qulluqçusu, əsgər Pərviz Xəlilzadə yaralandı.

Baş vermiş hərbi təxribat ölkəmizdə, haqlı olaraq, ciddi etiraz yaratdı. Fev­ralın 13-də Dövlət Sərhəd Xidmətinin bölmələri tərəfindən qisas əməliyyatı keçirildi. DSX-nin mətbuat mərkəzinin yaydığı məlumata görə, əməliyyat nə­ticəsində əsgərimizə atəş açılan Er­mənistan ordusunun Qafan rayonunun Nerkin-And yaşayış məntəqəsi yaxınlı­ğındakı döyüş postu tamamilə darma­dağın edildi, döyüş mövqeləri susdurul­du. Məhv edilmiş döyüş postunun şəxsi heyəti arasında ciddi itkilərin olması barədə məlumatlar var.

DSX Ermənistan tərəfinin şərti sər­həddə əməliyyat şəraitinin gərginləş­dirilməsinə yönələn hər bir təxribatına bundan sonra daha ciddi və qəti tədbir­lərlə cavab veriləcəyini bəyan etdi. Eyni zamanda, baş vermiş hadisəyə görə məsuliyyətin tam şəkildə Ermənistanın hərbi-siyasi rəhbərliyinin üzərinə düş­düyü qeyd edildi.

Fakt üzrə Qubadlı Hərbi Pro­kurorluğunda Cinayət Məcəlləsinin 29,120.2.12-ci (milli, irqi, dini ədavət və ya düşmənçilik niyyəti ilə qəsdən adam öldürməyə cəhd) maddəsi ilə cinayət işi başlanılaraq, şahidlər dindirilir, müva­fiq ekspertizalar təyin edilərək, icraya yönəldilib və təxirəsalınmaz zəruri istin­taq hərəkətləri həyata keçirilir.

Eyni zamanda, Müdafiə Nazirliyinin dünən yaydığı məlumatda bildirildi ki, fevralın 12-si saat 20:50-də və 23:40-da Ermənistan silahlı qüvvələrinin böl­mələri Tovuzqala rayonunun Çinarlı ya­şayış məntəqəsi istiqamətində yerləşən mövqelərindən ordumuzun Tovuz ra­yonunun Koxanəbi yaşayış məntəqəsi istiqamətində yerləşən mövqelərini atı­cı silahlardan atəşə tutub. Ermənistan müdafiə nazirliyi isə dörd hərbçisinin öl­düyünü, birinin yaralandığını etiraf edib.

Hərbi təxribata dərhal cavab veril­məsi Prezident İlham Əliyevin yanvarın 10-da yerli televiziya kanallarına müsa­hibəsində səsləndirdiyi fikirləri bir daha təsdiqlədi. Xatırladaq ki, dövlət başçımız müsahibəsində demişdi: “Ona görə biz heç vaxt sakitləşməməliyik və xatırlayır­sınızsa, mən İkinci Qarabağ müharibə­sindən sonra demişdim ki, biz daha güclü ordu yaratmalıyıq. Bunu da etdik. Biz son üç il ərzində böyük yol keçmişik. İndi bun­ların hamısını demək yəqin ki, düzgün ol­maz, amma mətbuatda olan məlumat ki­fayətdir. Yeni silahlı birləşmələr antiterror tədbirlərində çox önəmli rol oynamışdılar, yeni texnika, yeni sursatlar, ən müasir avadanlıq. Mən artıq bunu demişəm, bu il müdafiə sənayesi kompleksinin nəzdin­də olan zavodlarımıza həm dövlət, həm özəl sektor tərəfindən ən azı bir milyard manat investisiya qoyulacaq. Yəni, biz özümüzü daha böyük həcmdə lazım olan vasitələrlə təmin edəcəyik. Yəni, biz heç vaxt sakitləşə bilmərik. Bizim ordu quru­culuğu prosesi davam edəcək və Ermə­nistan da bilməlidir, o, nə qədər silah alsa da, onlara nə qədər ürək-dirək versələr də, əgər bizə qarşı hər hansı bir təhlükə mənbəyi olsa, biz dərhal o təhlükə mən­bəyini məhv edəcəyik. Mən bunu gizlət­mirəm ki, sabah heç kim deməsin nəsə gözlənilməz oldu. Qoy eşidən eşitsin ki, biz görsək, bizə qarşı real təhlükə, o Fransanın sınıq-salxaq “Bastion” maşın­ları, o konserv bankaları yox, real təhlükə yaransa, biz preventiv addımlarla o təh­lükəni istənilən nöqtədə məhv edəcəyik”.

Girişdə qeyd etdiyimiz kimi, şər­ti sərhəddə bir neçə aydır nisbi sakitlik mövcud idi. Hər iki tərəfdən silahlar sus­muşdu. Daha doğrusu, Ermənistandan təxribatlar olmadığı üçün Azərbaycan Or­dusunun bölmələri kazarmalarda idi. Bu məqamı Prezident İlham Əliyev də fev­ralın 1-də Parlamentlərarası İttifaqın Baş katibi Martin Çunqonqu qəbul edərkən qeyd etmişdi. Dövlətimizin başçısı bildir­mişdi ki, Azərbaycanla Ermənistan ara­sında artıq de-fakto sülh mövcuddur və iki ölkənin sərhədində bir neçə aydır sülh şəraiti hökm sürür. Amma bu prosesin məntiqi sonluğa çatdırılması üçün sülh müqaviləsi imzalanmalı və Ermənistanın Azərbaycana qarşı ərazi iddialarına son qoyulmalıdır.

Azərbaycan Prezidentinin köməkçisi – Prezident Administrasiyasının Xarici si­yasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev də bir müddət öncə Almaniyanın “Berliner Zeitung” qəzetinə müsahibəsin­də bu barədə danışmışdı. Qeyd etmişdi ki, sentyabrın 19-20-də keçirilən antiter­ror tədbirlərindən və Azərbaycanın suve­renliyinin tam bərpasından sonra iki ölkə arasında gərginliyin əsas mənbəyi olan Qarabağ məsələsi gündəmdən tamamilə çıxarılıb: “Beləliklə, hazırda biz sülh sazi­şinin bağlanmasına ciddi maneə görmü­rük. İndi biz iki ölkə arasında son 30 ilin ən sakit günlərini müşahidə edirik. Hər iki ordu öz kazarmalarına qayıtdığı gündən hətta atışma da baş vermir...”

Xarici İşlər Nazirliyinin dünən yaydığı məlumatda deyilir ki, hərbi qulluqçumu­zun yaralanması ilə nəticələnən hərbi təx­ribatdan sonra Azərbaycan tərəfi erməni hərbi postundan irəli gələn təhlükəni ara­dan qaldırıb: “Bu tədbir sırf cavab tədbiri idi. Azərbaycan sülh prosesinə sadiqdir və Ermənistan tərəfini bu istiqamətdə səyləri təhlükə altına qoya biləcək hərbi eskalasiyalardan çəkinməyə çağırır”.

Baş vermiş hadisəyə münasibət bil­dirən Rusiya Prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov Azərbaycan və Ermənista­nı təmkinli olmağa çağırıb. “Hər iki tərəfi təmkinli olmağa çağırırıq. Biz diqqətlə iz­ləyəcəyik”, – deyən Kreml sözçüsü əlavə edib ki, belə hadisələr danışıqlar prose­sinin irəliləməsinə kömək etmir və Bakı ilə İrəvan arasında sülh müqaviləsinin imzalanmasına yaxınlaşdırmır. Rusiya Prezidentinin mətbuat katibi vurğulayıb ki, sülh müqaviləsinin imzalanması üçün danışıqlar prosesinin davam etdiriləcə­yinə ümidvardır.

Rusiyalı analitik, Siyasi Tədqiqat­lar İnstitutunun direktoru Sergey Markov Azərbaycan–Ermənistan şərti sərhədində baş verən eskalasiyanın Fransa tərəfindən təşkil olunduğunu bildirib. Politoloq Bakı və İrəvanın sülh müqaviləsini imzalamağa hazırlaşdığı vaxtda baş verənlərin suallar doğurdu­ğunu vurğulayıb: “Niyə? Axı hər iki tərəf sülh müqaviləsi imzalamaq istəyir. Müm­kündür ki, suala cavab hadisə yerində­dir. Çünki Ermənistan ordusu Avropa İttifaqı missiyasının yerləşdiyi ərazidən zərbələr endirib. Mümkündür ki, bunun təşəbbüskarı Fransa kəşfiyyatıdır. Çünki Makron Rusiyanı bu mövqedən itələyib çıxarıb, Ermənistanın əsas hərbi müttə­fiqi olmaq istəyir. Ona görə də, Fransa, Aİ və NATO Ermənistanla Azərbaycan arasında hərbi əməliyyatların əsas be­nefisiarlarıdır”.

Ehtiyatda olan polkovnik Cəlil Xəli­lov Ermənistan ordusunun törətdiyi təxri­batı şərh edərkən bildirib ki, son hadisələr İrəvanın sülhdən uzaq olduğunu, bölgə­də vəziyyəti məqsədli şəkildə gərginləş­dirməyə çalışdığını göstərir: “Qarşı tərəf şərti sərhəddə vaxtaşırı bu cür insidentlər törətməklə bölgədə vəziyyəti daim gərgin saxlamağa çalışır. Məqsəd regionda da­vamlı sülhün qarşısını almaqdır”.

Onun sözlərinə görə, sərhəd təx­ribatları həm regional sülhü sual altın­da qoyur, həm də beynəlxalq hüquqa hörmətsizlikdir: “Əlbəttə, bu, Ermənis­tanın məqsədyönlü təxribatı idi. Bunu sübut edən konkret faktlar var. Yayılan videogörüntülərdən aydın olur ki, bu təxribatlar əvvəlcədən hazırlanıb. Kad­rların təhlili göstərir ki, erməni snayperi sərhədçimizə atəş açandan dərhal son­ra öz mövqeyini rahat şəkildə tərk edir. Yəni, erməni snayperi məqsədli şəkildə ön xətdə yerləşdirilib və Azərbaycana qarşı təxribat törədib. Hadisənin bir neçə erməni hərbçisinin iştirakı ilə törədilməsi onu deməyə əsas verir ki, İrəvanın bu təxribatı hansısa əsgərin özfəaliyyəti kimi təqdim etməyə çalışması absurddur və həqiqətdən uzaqdır”.

Siyasi şərhçi Asif Nərimanlı bildi­rib: “Baş verənlərə görə Ermənistanın hərbi-siyasi rəhbərliyi ilə yanaşı, Avropa İttifaqının missiyası da məsuliyyət daşı­yır. Missiya normalda insidentə reaksiya verməli, baş vermiş təxribatı qınamalı idi. Ancaq onlar nədənsə, bunu etmədilər. Görünən odur ki, avropalı emissarlar hadisəni araşdırmağa belə cəhd göstər­mirlər. Halbuki, baş vermiş hadisəyə münasibət bildirmək onların vəzifəsidir. ABŞ, Fransa vəziyyəti gərginləşdirməklə Ermənistanda və regionda mövcudluqla­rını qoruyub saxlamaq istəyirlər. Amma Ermənistan, nəhayət, başa düşməlidir ki, bundan sonra heç kim onun arxasında dayana bilməyəcək”.

Səxavət HƏMİD
XQ