Onların vurnuxmalarının kökündə şəxsi qazanc dayanır

Azərbaycan Ordusunun sent­yabrın 19-20-də keçirdiyi lokal xarakterli antiterror tədbirləri nəticəsində Qarabağ ərazisin­də varlığına son qoyulan keçmiş separatçı xunta rejiminin sabiq “qlavarları” vurnuxurlar. Onların aktivləşməsi separatçıların sayca beşinci və sonuncu başçısı Sam­vel Şahramanyanın oktyabrın 20-də İrəvandakı “Artsax nümayən­dəliyi” qarşısında etiraz aksiyası keçənlərin önünə çıxaraq, “Artsax respublikası ləğv olunmayıb, heç bir sənəd xalqın yaratdığı respub­likanı ləğv edə bilməz” deməsi ilə başlayıb. Oktyabrın 28-də S.Şah­ramanyan Ermənistanın İctimai televiziyasına geniş müsahibə ve­rib. O, müsahibə zamanı bir sıra məsələlərə aydınlıq gətirib, “gələ­cək perspektivə” dair fikirlərini bölüşüb.

Noyabrın 1-də isə Qarabağda­kı keçmiş separatçı dəstənin üzvlə­ri İrəvanın mərkəzindəki beşulduzlu “Marriott” otelində toplaşaraq, qapalı müzakirə aparıblar. Ermənistanın me­dia qurumları görüşlə bağlı yazılarda separatçıların heç bir qərara gələ bil­mədiyini vurğulayıblar. O da qeyd olu­nub ki, qapalı görüşün keçirilməsində məqsəd qondarma rejimin saxta dövlət qurumlarının saxlanılması və “müha­cirət hökuməti”nin formalaşdırılması olub. İclasda əsasən S.Şahramanya­nın qondarma rejimin mövcudluğuna son qoyulması və bütün strukturlarının buraxılmasına dair sentyabrın 28-də imzaladığı “fərman”la bağlı məsələlər müzakirə edilib. İddialara görə, Şah­ramanyandan xunta rejiminin buraxıl­ması ilə bağlı “fərmanını” ləğv etmək, “rəsmi strukturların” fəaliyyətinin da­vam etdirilməsi istənilib. Bildirilib ki, S.Şahramanyan özü də bu mövqedə olduğu üçün rejimin fəaliyyətini da­vam etdirməyə çağıranların fikri ilə razılaşıb. İclasa qatılan hüquqşünas­lar bildiriblər ki, məlum “fərman” qey­ri-qanunidir. Belə ki, bir şəxs “dövləti” buraxa bilməz. Ortaq variant kimi Sam­vel Babayanın “fərman”ı “Konstitusiya Məhkəməsinə” göndərmək və onu qa­nunsuz hesab etmək təklifi üzərində dayanılıb.

Ancaq separatçılar qondarma re­jimə süni nəfəs verib onu yaşatmağa çalışsalar, gərək onun “strukturların­da” işləyənlərə də əməkhaqqı ödə­nilsin. Əməkhaqqı üçün isə mənbə yoxdur. Belə ki, Ermənistan hökuməti “dqr”in maliyyələşməsini dayandı­rıb və ona vəsait ayırmaq niyyətində deyil. Bu baxımdan qapalı toplantıda heç bir nəticə hasil olmayıb. İddialara görə, S.Şahramanyanın xarici ölkələ­rin nümayəndələri və Qərb diplomat­ları ilə görüşlərində əsas məqsədi də maliyyə əldə etməkdir. Beləliklə, ay­dın olur ki, separatçılar yalnız maliyyə əldə etmək və havayı maaş almaq uğ­runda mübarizə aparırlar. Ancaq buna Ermənistan hökumətinin izn verəcəyi mübahisəlidir. Əksinə, noyabrın 2-də Nikol Paşinyan Qarabağı tərk etmiş ermənilərə Ermənistan vətəndaşlı­ğının verilməsi və onların işlə təmin olunması barədə qərar qəbul edib. Hökumətin iclasında çıxış edən baş nazir Qarabağ ermənilərinə Ermənis­tan vətəndaşlığı verilməsi məsələsini mümkün qədər operativ həll etməyi tapşırıb. “Qarabağdan olan soydaş­larımız Ermənistan Respublikasının vətəndaşlığını almaq üçün müraciət edirlər. Bizim vəzifəmiz bütün pro­sedurlara riayət etməklə bu prosesi mümkün qədər tez təşkil etməkdən ibarətdir”, – deyə o bildirib.

Bu arada Ermənistan mediasın­da ölkənin üçüncü prezidenti, əslən Xankəndidən olan Serj Sarkisyanın S.Şahramanyanla görüşmək istə­yi və bu görüşün baş tutması barədə məqalə dərc olunub. Məqalədə qeyd edilib ki, Şahramanyan “Qarabağ kla­nı”nın “liderləri” olan S.Sarkisyan və Robert Koçaryanla əlaqə qurmaqda maraqlı deyil. Bunun bir səbəbi onların Ermənistanda heç bir nüfuzunun ol­mamasıdırsa, digər səbəbi Paşinyanı daha da qıcıqlandırmamaqdır. Belə ki, Paşinyanın siyasi rəqibləri Sarkisyan və Koçaryanla işbirliyi quracağı halda Şahramanyanın Ermənistanda yaşa­maq imkanı da məhdudlaşdırıla bilər. Buna baxmayaraq, Sarkisyanın israrı nəticəsində Şahramanyan görüşə ra­zılıq verib. Ancaq bu görüşdə də heç bir nəticə hasil olmayıb, Sarkisyan yal­nız “ümumi vəziyyəti” və separatçıların gələcək addımlarının nədən ibarət ola­cağını öyrənə bilib.

Ermənistan hakimiyyəti ilə Qara­bağda mövcud olmuş separatçı rejimın sabiq rəhbərləri arasındakı münasibət­lərlə bağlı “Joxovurd” qəzetində dərc olunan məqalə də maraq doğurub. Məqalədə qeyd olunub ki, Paşinyan nəyin bahasına olursa-olsun “Artsax” rəhbərliyini diskreditasiya etmək (göz­dən, nüfuzdan salmaq) istəyir. “Joxo­vurd” yazıb: “Bir aylıq fasilədən sonra “Mülki müqavilə” partiyasının idarə heyətinin üzvləri Paşinyanın rəhbərliyi ilə iclas keçirdilər. Qarabağın itirilmə­sinə baxmayaraq, Paşinyan və onun partiyasının üzvləri üçün əsas məsələ hakimiyyətin qorunub saxlanılması­dır. Bundan əlavə, Paşinyan nəyin bahasına olursa-olsun “Artsax” rəh­bərliyini gözdən salmaq istəyir. Əsas hədəf Samvel Şahramanyandır. Hər şeyi etmək lazımdır ki, narazılıq oxla­rı Şahramanyana doğru yönəlsin. La­kin Paşinyan bununla məhdudlaşmaq istəmir. O, “Mülki müqavilə”nin üzvlə­rinə ölkə ictimaiyyətində anti-Rusiya əhval-ruhiyyəsini dərinləşdirməyi, əv­vəlki hakimiyyətin Moskvanın köməyi ilə geri qayıtmaq istədiyini hər vasitə ilə bəyan etməyi tapşırıb. Planları həyata keçirmək üçün o, bütün resurslardan – saxta xəbərlərdən, qərbpərəstlərdən, deputatlardan istifadə etməyi və həmin tezisləri bütün platformalarda təbliğ etməyi tapşırıb. Hakim partiyanın de­putatları artıq Şahramanyana müxalif olan Qarabağdakı separatçı rejimin ordusunun keçmiş komandanı Samvel Babayanla, habelə onun kiçik koman­dasının da qoşulduğu media resursları ilə işləməyə başlayıblar”.

***

Ermənistan hökumət rəsmilərinin keçmiş separatçı rejimin təmsilçiləri ilə ünsiyyət qurmaları, hansısa “mü­hacirət hökuməti”nə dəstək vermələri rəsmi İrəvanın Azərbaycana ərazi id­diasının bitmədiyi demək olardı. Bu isə N.Paşinyanın Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü Qarabağ iqtisadi rayo­nu da daxil olmaqla, 86,6 min kvad­ratkilometr daxilində tanımaqla bağlı Praqada imzaladığı sənədə ziddir. Eyni zamanda, bu halda Azərbaycan­la sülh sazişi də ciddi şəkildə sual altı­na düşə bilər.

Ancaq hətta, Qarabağda özünü buraxmış rejimi xortlatmağa cəhd edil­sə belə, bu, heç nəyi dəyişməyəcək. Azərbaycan 44 günlük Vətən mühari­bəsindən və antiterror tədbirlərindən sonra regionda yeni reallıqlar yaradıb. Həmin reallıqları artıq bədxahlarımız da qəbul ediblər. Bu mənada İrəvanın hansısa küçəsində yerləşən binaların birində qondarma rejimin “fəaliyyət göstərib-göstərməməsi”nin bizim üçün təfavütü yoxdur.

“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, siyasi şərhçi Elxan Şahi­noğlu isə “Xalq qəzeti”nə bildirib ki, Ermənistana köçən separatçılar var gücləri ilə Qarabağda qalan azsaylı ermənilərin də bölgəni tərk etməsinə çalışırlar. Onun sözlərinə görə, sepa­ratçılar, guya, Qarabağda qalanlara yaxşı baxılmadığına, onların Xankən­didə aciz vəziyyətdə olmalarına dair müxtəlif şayiələr yayırlar: “Separatçılar belə bir şayiə də yayırlar ki, guya, Qa­rabağda qalanlar əsl erməni deyillər, ya rus, ya da qarışıq millətdəndirlər. Yəni, sözlərindən belə çıxır ki, əsl er­məni azərbaycanlılarla bir yerdə yaşa­ya bilməz, yaşamamalıdır. Bu, erməni separatçıların ənənəvi irqi ayrı-seçkilik siyasətidir”.

Elxan Şahinoğlu “Qarabağda qa­lanlar əsl erməni deyillərsə, nədən onların da Ermənistana köçmələrinə çalışırsınız?” – deyə ritorik sual verib. Qeyd edib ki, separatçıların məqsə­di aydındır: “Qarabağda ermənilərin yaşaması onların Azərbaycana qarşı “etnik təmizləmə” təbliğatını zəiflədir. Azərbaycan Qarabağda qalan ermə­niləri güc yolu ilə orada saxlamayıb, istəyən ərazini tərk edə bilər. Ancaq getməyib qalanlar düşünürlər ki, Ermə­nistanda səfil həyatı yaşamaqdansa, Azərbaycan qanunları və pasportu ilə doğulduğu bölgədə və öz evində yaşa­ması daha məqbuldur”.

Səxavət HƏMİD
XQ