Dövlət başçımızın İrəvana ünvanladığı mesaj aydın, konkret və birmənalı oldu

Məğlub tərəfə seçim imkanı verməyin özü siyasi mədəniyyətin göstəricisidir. Bununla Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev artıq neçənci dəfədir ki, ermənilərə sağlam düşüncəyə, beynəlxalq hüquqa və əlbəttə ki, xoş mərama söykənən çağırışlar edir. Bizi 30 il ərzində doğma yurdumuzda yaşamaqdan məhrum etmiş işğalçıların bir kəsiminin həmin torpaqlarda yaşamaq hüququnun tanınacağını həm də dünyanın diqqətinə çatdırır. Müharibədə məğlub olmuş tərəfə belə güzəşti indiyədək kim təklif edib? Tarix belə bir nümunə tanımır. 

Avropanın nüfuzlu “Euronews” teleka­nalına müsahibəsində Azərbaycan Pre­zidenti İlham Əliyev Hayastan iqtidarını beynəlxalq ictimaiyyətin sülh təşəbbüslə­rinə qarşı çıxmamağa çağırıb: “Onlar başa düşməlidirlər ki, əgər Azərbaycanla sülh sazişi imzalamaq istəmirlərsə, gələcəkdə vəziyyət proqnozlaşdırılmayan olacaq”. Dünyada, o cümlədən Cənubi Qafqaz böl­gəsində geosiyasi vəziyyətin çox kəskin şəkildə dəyişdiyini söyləyən dövlətimizin başçısı deyib: “Onların təhlükəsizliyi ilə bağlı ümidlərinin bir qismi tamamilə yoxa çıxdı. İndi onlar yeni təhlükəsizlik qa­rantları axtarırlar. Kim bu ərazidə döyüş meydanında Azərbaycanla qarşıdurmaya hazırdır? Xüsusilə bizim müharibə zama­nı nümayiş etdirdiklərimizdən və mühari­bədən sonra müdafiə imkanlarımızı artır­dığımız bir vaxtda? Ermənilərə görə bizə qarşı döyüşməyə hazır olan kimsə varmı? Mən buna şübhə edirəm”. Azərbaycanın problemin sülh yolu ilə həllinin tərəfdarı ol­duğunu bir daha bəyan edən dövlətimizin başçısı “biz nə bu gün, nə də gələcəkdə daha bir müharibə istəmirik” – dedi. Əlavə edib ki, mənim Ermənistandakı ermənilərə mesajım belədir ki, biz onların dövləti ilə sülh istəyirik. Onlara digər mesajım ondan ibarətdir ki, hazırkı geosiyasi vəziyyəti və qüvvələr balansını aydın dərk etmək lazımdır. Hər şey aydın şəkildə, dolğun və başadüşülən tərzdə İrəvanın diqqə­tinə çatdırıldı. Bundan sonra qərar qəbul etmək onların öhdəsinə buraxılır: “Ermə­nistan hökumətinə çatdırdığım başqa bir mesaj ondan ibarətdir ki, onlar üçün seçim ən yaxşı və qat-qat yaxşı arasında deyil. Onlar üçün seçim çox pis və qəbulolunan arasındadır”. 

Azərbaycanın Qarabağ iqtisadi rayonunda yaşayan ermənilərə ünvanladığı mesajında İlham Əliyev onları qondarma liderlərin, yalançı “nazirlərin” arxasınca getməməyə çağırıb. Qeyd edib ki, liderlər onlara daim yalan da­nışıblar. Qarabağ erməniləri başa düşmə­lidirlər ki, təhlükəsizlik təminatları, hüquq­larının, o cümlədən təhsil, mədəniyyət, dini, bələdiyyə hüquqlarının təmin edilmə­si ilə Azərbaycan cəmiyyətinin bir hissəsi olaraq normal həyat yaşayacaqlar. Onlar daha manipulyasiyanın girovu olmaya­caqlar. Düşünürəm ki, diqqətlə dinləsələr, məni anlayacaqlar. Onlar bilirlər ki, mən öz sözümə əməl edirəm. Cənab Prezident daim dediyi sözünün arxasında durması ilə hətta ermənilərin də etmadını qaza­nıb,– desək, heç də mübaliğəyə yol vermiş olmarıq. Nəyi nə vaxt edəcəyini dəqiq he­sablayan strateq-diplomat müsahibəsində onu da qeyd edib ki, Qarabağda, hazırda müvəqqəti olaraq rusiyalı sülhməramlıla­rın nəzarəti altında olan ərazidəki insanlar Azərbaycanda yaşayırlar: “Onlar ölkəmiz­dəki digər çoxsaylı milli azlıqlar kimi, Azər­baycan vətəndaşları olaraq yaşayacaqla­rına, yoxsa Azərbaycanı tərk edəcəklərinə dair seçim etməlidirlər”. Prezident İlham Əliyev müsahibəsində sadə ermənilərin reinteqrasiyaya hazır olduğunu, amma bu yolda süni maneələrlə üzləşdiklərini də açıq söyləyib: “Qarabağdakı ermənilərə xatırlatmaq istərdim ki, biz onlarla təmas­lara dərhal başladıq. Faktiki olaraq biz er­məni əhalinin yaşadığı bir neçə kənddən keçən yeni Laçın yolunu tikməyə başla­yanda iki xalqın nümayəndələri arasında təmaslar oldu. Mənə məlumat verildi ki, yolun inşası ilə məşğul olan bizim işçilərlə erməni icması arasında ünsiyyət qurulub və onlar demək olar, dostlaşıblar”. Bu incə məqamla bağlı dövlətimizin başçısı qeyd edib ki, sadə insanların əksəriyyətinin ürə­yində nifrət yoxdur. Yəni, sıravi ermənilər azərbaycanlılarla dinc yanaşı yaşamağa, mehriban qonşuluq münasibətləri qurma­ğa özləri meyillidirlər. 

Dövlətimizin başçısı müsahibə­sində tərəflər arasında gərginlik yarada biləcək xüsusi bir məqa­mın olmadığına diqqəti yönəldib: “Əsas məsələ Ermənistanın bizim ərazi bütövlü­yümüzü tanıması idi. Ermənistan baş na­ziri Nikol Paşinyan və digər rəsmilər bunu dəfələrlə dilə gətiriblər. Növbəti məqam isə nəqliyyat-kommunikasiya xətlərinin açılmasıdır. Bu məsələ ilə bağlı da rəsmi İrəvanın müsbət açıqlamalarını bir neçə dəfə görmüşük”. Bundan sonra Azər­baycan Qarabağla bağlı hansı addımları atacağını özü seçəcək. Seçimlərdən biri də rus sülhməramlılarının nəzarətində olan ərazimizdə revanşist-separatçıların mümkün silahlı təxribatına cavab olaraq növbəti antiterror əməliyyatının reallaşdı­rılması ola bilər. Məhz Ermənistan silahlı qüvvələrinin tör-töküntüsü Qarabağ iqti­sadi rayonumuzdan çıxarıldıqdan sonra “Qordi düyünü”nün açılması da avtomatik asanlaşacaq. Əslində, tərəfləri sülh sazi­şinə aparan yolda ən böyük maneənin bu amilin olduğunu deməklə səhvə yol ver­miş olmarıq. Əks-təqdirdə münaqişənin dinc yolla həllində çoxsaylı vasitəçilərin göstərdiyi təşəbbüslərin, bir-birini əvəz­ləyən dialoq raundlarının müsbət sonluqla bitəcəyi sual altındadır. Bakı qarşı tərəfə doğru atacağı xoşməramlı addımları ilə bu skeptik proqnozun reallaşmasına imkan vermək fikrində deyil. İndi hamıya aydın­dır ki, Azərbaycan sülh razılaşmasından öncə Qarabağda yaşayan etnik ermənilər­lə məsələni köklü şəkildə həll etməkdə qərarlıdır. Onlar ya vətəndaşlığımızı qəbul etməli, cəmiyyətimizə reinteqrasiya olma­lı, ya da torpaqlarımızı tərk etməldirlər. Yalnız bu məsələ öz həllini tapandan son­ra sülhdən danışmaq mümkündür. 

“Euronews” telekanalına müsahibə­sində münasibətlərin tənzimlənməsi pro­sesindən danışan Prezident İlham Əliyev sülh sazişinin əsas bəndlərinin nazirlər tərəfindən tərtib edildiyini bildirib. Azərbay­can lideri, həmçinin Ermənistan tərəfindən konstruktiv yanaşma görünəcəyi, ən vaci­bi isə onların Azərbaycanın ərazi bütövlü­yünü şübhə altına alan bütün iddialarını kənara qoyacaqları təqdirdə tezliklə, bəlkə də, ilin sonunadək sülh sazişinin imzalana biləcəyinə ümid etdiyini söyləyib. 

Prezident İlham Əliyev müsahibəsində həm İrəvandakı revanşistlərə, həm də Qa­rabağdakı separatçılara öz ismarıclarını verib. Bundan nəticə çıxarmaq və düzgün qərar qəbul etmək qalır qarşı tərəfin öhdə­sinə. Amma qərar qəbul etməzdən əvvəl yaxşı-yaxşı düşünsünlər. Bu şans onlara bir daha verilməyəcək. 

Tofiq ABBASOV,
politoloq

– Cənab Prezident “Euronews”a müsahibəsində Qarabağ deyilən prob­lemin qalmadığını, onun Azərbayca­nın daxili məsələsi olduğunu bir daha bəyan etdi. O ki qaldı, 25-30 min er­məninin cəmiyyətə reinteqrasiyasına, bəli, dövlət başçımız bu yolda heç bir maneənin, çətinliyin olmadığını nəzərə çatdırdı. Əvvəllər olduğu kimi, indi də bu məsələdə cənab Prezidentin sözü də, əməlləri də həmahəngdir. Bildirildi ki, yol açıqdır, yaşıl işıq yandırılıb və Qarabağ erməniləri bu prosesdə heç nədən qorxmayaraq bu addımı ata bilərlər. 

Amma bu zaman İlham Əliyev ora­dakı qondarma müdirlərin, “prezident­lərin”, “nazirlərin” pozucu fəaliyyətini əbəs yerə xatırlatmır. Biz həmin fəa­liyyətlərdən xəbərdarıq, indi də “Euro­news”un çoxmilyonluq auditoriyası bu barədə birinci şəxsin dilindən düzgün və dolğun məlumat aldı. Ona görə Pre­zident açıq şəkildə bildirdi ki, erməni icması əgər separatçıların, “özfəaliy­yət dövləti” yaradan “rəislərin”, “lider­lərin” əsarətindən qurtulmaq istəyirsə, bunu etsinlər. Onların çətinliyi həm də ondadır ki, əlisilahlı quldurlar sadə in­sanları qorxu altında saxlayır, seçim imkanı vermirlər. Təsadüfi deyil ki, döv­lət başçımız üzünü onlara tutub deyir ki, taleyiniz öz əlinizdədir. Əlbəttə, bu prosesin müxtəlif aspektləri var. Həmin “rəislər” öz “imtiyazlarını” itirmək istə­mirlər. Ora xaricdən qaçaqmalçılıq yolu ilə silah-sursat gəlirdi, maliyə dəstə­yi də alırdılar. Artıq onların bu “biz­nes-projelərinə” son qoyuldu. Vaxt da tükənir. Dörd tərəfləri Azərbaycandır. Heç bir dəhliz-filan söhbəti ola bilməz. Bakı onlara Laçın yoluna alternativ Ağ­dam yolunu təklif edib. Bəs “blokada” məsələsini ortaya atanlar kimlərdir? Əlisilahlı qeyri-qanuni dəstələr, həmin o “müdirlər”dir. Bunlar hətta dinc soydaş­larının qanını tökməyə belə hazırdırlar ki, dünyaya “etnik təmizləmə”, “soyqırı­mı” qışqıra bilsinlər və bunu Azərbay­can hakimiyyətinin ayağına yazsınlar. Ancaq, bu, yalnız o zaman baş tuta bilərdi ki, biz bütün yolları bağlayıb, erməniləri dörd divar arasında saxla­yardıq. Xeyr, Azərbaycan onlara yol da verir, alternativ təkliflər də. İlham Əliyev “Euronews”a müsahibəsində bütün bu reallıqlar barədə dünya birliyində, bey­nəlxalq ictimaiyyətdə düzgün təsəvvür yaratdı. 

İmran BƏDİRXANLI, “Xalq qəzeti”