Düşdüyü məğlub və rəzil durumla heç cür barışmaq istəməyən Hayastan rəhbərliyinin təxribatlarının sonu görünmədikcə, rəsmi Bakının da səbri tükənməyə yaxınlaşır. Yəqin Dığ olayı Azərbaycanın səbir kasasında qalmış sonuncu damlanı da qurudacaq.
Xoşməramlı sülh əlimizi geri qaytaran, sərhəd xəttini müəyyənləşdirməkdən, qarşılıqlı əlaqələri yenidən bərpa edəcək yolların, dəhlizin açılmasından imtina edən, torpağımızda yaşayan soydaşlarının cəmiyyətə reinteqrasiya olmasını, vətəndaşımız kimi normal yaşayışa qayıtmasını əngəlləyən və bütün bunlar azmış kimi, hələ də revanş götürmək xəyalından əl çəkməyən Paşinyan iqtidarı, hər şeydən göründüyü kimi, başları kimi kələfin ucunu da itirib. Bakı daha hansı təklifi verməli, çağırışı etməlidir ki, hayların başbilənləri divara dirəndiklərini anlayıb, özünü və xalqını bu dalandan qurtarsın?
* * *
Aprelin 11-də iki ölkə arasındakı hələlik şərti sayılan dövlət sərhədində baş verənlər rəsmi İrəvanın növbəti vay-şivəni qoparması üçün, birmənalı olaraq, əvvəlcədən düşünülmüş təxribat idi. Hadisə ermənilərin Gorus rayonunun Dığ kəndindəki mövqelərindən ordumuzun Laçın rayonu istiqamətindəki üzbəüz mövqelərinin çaplı silahlardan atəşə tutulması ilə başlayıb. Daha sonra ermənilər atəşi iriçaplı silahlardan və minaatanlardan istifadə etməklə davam etdiriblər. Ordumuzun sayıqlığı və verdiyi layiqli cavab sayəsində düşmən susdurulub. Ermənistanın törətdiyi bu silahlı təxribatın nəticəsində 3 hərbi qulluqçumuz şəhid olub, 4-ü isə yaralanıb. Təxribatı törədən tərəf isə 4 silahlısını itirib və xeyli yaralısı var.
Rəsmi İrəvanın Dığ təxribatını nə vaxt və hansı məqamda törətdiyinə diqqət yetirsək, bu hərbi-siyasi avantüranın heç də təsadüf olmadığı və əvvəlcədən planlaşdırıldığı qənaətinə gəlmək mümkündür. Bu versiyanı əsaslandıran birinci məqam odur ki, təxribat Hayastanın müdafiə naziri Suren Papikyanın NATO-nun Brüsseldəki mənzil-qərargahında tərəfdaşlarla Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərindən danışdığı vaxt törədilir. Əlbəttə, mövqelərin açıqlandığı belə mötəbər görüşdə məhz şərti sərhəddə silahlı insidentin baş verməsi İrəvana sərf edir. Çünki İrəvan belə bir insidentin “təcavüzə uğramış” Ermənistanı Avropa İttifaqı, ABŞ başda olmaqla NATO-ya üzv dövlətlərlə və Fransa ilə daha da yaxınlaşdıracağını düşünür. İkinci məqam: onların ssenarisinə görə, Dığ təxribatı Qarabağın erməni icmasının Azərbaycana reinteqrasiya prosesinə mane olmağa fürsət qazandıracaq. Üçüncü məqam isə süni şəkildə yaratdığı bu olayla İrəvan Moskvaya belə bir mesaj vermiş olur: “KTMT xəttilə bizə hərbi yardım göstərmədiyinə görə, müdafiə nazirimiz hazırda sizinlə elan olunmamış müharibə aparan NATO-nun mənzil-qərargahında bu mövzuda fikir mübadiləsi edir”. Bu versiyanın İrəvanın Kremlə qarşı demarşı olduğunu kim təkzib edər? Bunlardan heç də az əhəmiyyət daşımayan dördüncü məqam isə bu hərbi təxribatın iki ölkənin XİN başçılarının Vaşinqtonda planlaşdırılan yüksək səviyyəli görüşü ərəfəsində törədilməsidir. Həmin görüşün ehtimal olunan nəticəsi Hayastanın həm Şimaldakı, həm də Cənubdakı tərəfdaşları üçün heç də arzuolunan deyil...
* * *
Dığ insidenti ilə bağlı Ermənistan XİN bəyanatında “bölgədə sülh və sabitlikdə maraqlı olan beynəlxalq ictimaiyyəti və bütün tərəfdaşları ünvanlı bəyanatlar və konkret addımlarla Azərbaycanın təcavüzkar hərəkətlərini mühakimə etməyə” çağırıb. Həm də bu çağırışı hay-küylə, lap bağırtı şəklində səsləndirir. Eynən, bizim məşhur zərbi-məsəlimizdə deyilən oğru kimi bağırır. Amma haylar unudurlar ki, bizlərdə “doğruya zaval yoxdur” aforizmi həmişə haqqın və ədalətin rəmzi kimi öndə olub.
Azərbaycan XİN-in cavab bəyanatında düşmənin məkrli siyasəti qətiyyətlə pisləndi: “Ermənistanın bu kimi hərbi təxribatları, eyni zamanda siyasi təhrikçi addımlarla və bəyanatlarla müşayiət olunur. Ermənistanın beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərini tapdalayaraq, Azərbaycana qarşı apardığı təxribatlar nəinki Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü və suverenliyini pozur, eyni zamanda, regional sülh və təhlükəsizliyi ciddi şəkildə təhdid edir”.
Bəli, İrəvan hələ də Bakının sülh və dialoq çağırışlarını qulaqardına vurur. Amma bu səmərəsiz və nəticəsiz cəhdlərlə Hayastan rəhbərliyi əsəblərini tarıma çəkdiyi Azərbaycanın adekvat addımlarını çox gözləməli olmayacağını unutmasın: “Ermənistanın təxribatlarının qarşısını almaq məqsədilə Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələri bütün lazımi tədbirləri görür və bundan sonra da görəcəkdir. Bir daha bəyan edirik ki, Ermənistanın törətdiyi təxribatlara görə məsuliyyət tam şəkildə Ermənistanın üzərinə düşür”. Göründüyü kimi, Azərbaycan XİN-in cavab bəyanatı özündə həm də İrəvana xəbərdarlıq xarakteri daşıyır.
Dığ təxribatı ilə bağlı Azərbaycan Respublikası Hərbi Prokurorluğu cinayət işi qaldırıb və zəruri istintaq hərəkətləri həyata keçirilir.
* * *
11 aprel silahlı qarşıdurması bir daha göstərdi ki, Azərbaycanın müzəffər Ordusu işğaldakı torpaqlarımızı qəhrəmanlıqla azad etdiyi kimi, bu gün Vətənin təhlükəsizliyini ən yüksək səviyyədə təmin etməyə, onun bir qarışına belə göz dikənlərə layiq olduğu cavabı verməyə qadirdir. Dığ təxribatı zamanı hayların ordu dedikləri başıpozuq, fərari dəstəsini böyük itkilərə məruz qoyaraq, onların pərən-pərən salınması, düşmənin bütün atəş nöqtələrinin peşəkarlıqla susdurulması Azərbaycan hərbçilərinin şücaətindən, yüksək peşəkarlığından xəbər verir.
Bu gün xalqımızın və dövlətimizin təhlükəsizliyi etibarlı əllərdədir. Gücünü gündən-günə artıran şanlı Ordumuz Vətən savaşında çox yüksəklikləri aldı, keçilməz sədləri, qarlı aşırımları aşdı. Hələ ağlını başına toplamağa imkan verdiyimiz haylar inansınlar ki, cığallıq daşını ətəklərindən tökməsələr, Dığ məntəqəsi müzəffər ordumuzun fəth edəcəyi axırıncı aşırım ola bilər.
Fərid ŞƏFİYEV,
beynəlxalq məsələlər üzrə ekspert
11 aprel təxribatı ilə bağlı üç əsas amili qeyd etmək lazımdır. Hələlik fundamental problem odur ki, sərhəd delimitasiya olunmayıb, bu səbəbdən orada hərbçilərin hərəkəti ərazi ilə bağlı suallar doğurur. İkincu əsas amil kommunikasiyanın olmamasıdır. Ermənistan və Azərbaycan orduları arasında əlaqə yaradılmalıdır. Təəssüflər olsun ki, ermənilər Avropa İttifaqını məlum missiyasını bu işə cəlb etməklə, bir növ məsuliyyəti üçüncü tərəfə həvalə edib. Halbuki, biz iki ölkə bu məsələləri öz aramızda həll etməliyik. Orda qarşılqılı rabitə əlaqəsi olmalıdır ki, hər-hansı gərginlik yarandığı zaman, yerlərdəki məsul şəxslər məsələni operativ aydınlaşdıra bilsinlər. Üçüncü amil odur ki, bu təxribat tərəflərin Vaşinqton görüşü ərəfəsində törədilib. Ermənistanın daxilində Azərbaycanla sülh sazişinin imzalanmasını istəməyən kifayət qədər qüvvələr var. Elə Paşinyan iqtidarı da müəyyən məsələri təxirə salmaq istəyir. Guya gələcəkdə yaranacaq əlverişli geosiyasi vəziyyətdə Qarabağ məsələsini öz xeyrinə həll edə biləcək.
Amma bu silahlı toqquşmanın mahiyyətinə baxsaq, görərik ki, Ermənisrtan ordusunun daxilində revanşist hərbçilər var. Onların bəziləri hətta Paşinyana tabe olmayan, Köçəryan, Sarqsyan dairəsinə yaxın olan adamlarıdır.
İmran BƏDİRXANLI,
“Xalq qəzeti”
P.S. Erməni mediasının yazdığına görə, Ermənistan XİN Avropa İttifaqının (Aİ) mülki müşahidə missiyasının komandiri Markus Ritteri Dığ kəndindəki hərbi mövqelərinə aparmaq üçün təkidlə dilə tutsa da, o, imtina edib.