Müsahibimiz 66 saylı Saatlı Dairə Seçki Komissiyasının sədri Arif Əliyevdir
– Arif müəllim, artıq növbədənkənar parlament seçkilərinə start verilib. DSK sədri kimi sizin də, necə deyərlər, işiniz başınızdan aşır. Deputat olmaq istəyənlər artıq öz namizədliklərini irəli sürməyə başlayıblar. Namizədlərin irəli sürülmə prosesi necə aparılır?
– Bəli, Prezident İlham Əliyev “Altıncı çağırış Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin buraxılması və Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə növbədənkənar seçkilərin təyin edilməsi haqqında” sərəncam imzaladığı gündən seçkilərin keçirilməsinə start verilib. Həmin gündən etibarən deputat mandatı qazanmaq istəyənlər bizə müraciət etməyə başlayıblar. Biz müraciət edən hər vətəndaşın namizədliyini irəli sürməsi üçün şərait yaratmağa çalışırıq. Təbii ki, qanunvericiliyini tələblərinə uyğun şəkildə.
Deputatlığa namizədliyini irəli sürənlərə məlumat üçün bildiririk ki, birmandatlı seçki dairəsi üzrə namizədləri siyasi partiyalar, siyasi partiyaların blokları, həmin seçki dairəsində daimi yaşayan, seçki hüququ olan Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları Seçki Məcəlləsinin 53 və 54-cü maddələrinə uyğun olaraq irəli sürə bilərlər. Namizəd öz təşəbbüsü ilə və ya aktiv seçki hüququ olan şəxslər tərəfindən də irəli sürülə bilər. O şərtlə ki, ərazisində namizədin dəstəklənməsi üçün zəruri olan imzaların yığıldığı və namizədin qeydə alınmasının nəzərdə tutulduğu müvafiq seçki komissiyasına bu barədə bildiriş göndərilsin. Bildirişlə birlikdə namizədin seçkili dövlət orqanında seçkili vəzifəyə seçiləcəyi halda həmin vəzifə ilə uzlaşmayan fəaliyyətə xitam verəcəyinə dair yazılı öhdəliyi olan ərizə də göndərilir. Seçicilərin irəli sürdükləri namizəd yalnız bir birmandatlı seçki dairəsində namizədliyinin irəli sürülməsinə razılıq verə bilər.
– Seçici imzalarının toplanması üçün tələblər hansılardır?
– Namizədin müdafiəsi üçün onun irəli sürüldüyü seçki dairəsinin ərazisində seçicilərin, azı, 450 imzası toplanmalıdır. Bir seçici birdən artıq namizədin müdafiəsi üçün imza ata bilər, ancaq bir nəfərə səs vermək hüququna malikdir.
Dövlət orqanlarının və bələdiyyə qurumlarının işçilərinin, mülkiyyət formasında asılı olmayaraq hüquqi şəxslərin imza toplanmasında iştirakına yol verilmir. İmza toplanması prosesində seçiciləri imzalamağa məcbur etmək, imza atmağa imkan verməmək və ya buna görə onları hər hansı formada mükafatlandırmaq qadağandır. Həmin qadağaya əməl olunmaması müvafiq məhkəmə tərəfindən təsdiqlənərsə, bu, toplanmış imzaların etibarsız sayılması və qeydə alınmış namizədlərin qeydiyyatından imtina üçün əsas ola bilər. Seçici imzalarını Azərbaycan Respublikasının 18 yaşına çatmış aktiv seçki hüququ olan vətəndaşı toplaya bilər.
– DSK-da namizədlərin qeydə alınması necə aparılır və onların toxunulmazlıq hüquqları varmı?
– Dairə seçki komissiyası imza vərəqələrini və namizədin qeydə alınması üçün lazım olan digər sənədləri qəbul etdikdən sonra 5 gün müddətində namizədin qeydə alınıb-alınmaması barədə əsaslandırılmış qərar qəbul etməlidir.
Milli Məclisə seçkilər zamanı qeydə alınmış namizəd Seçki Məcəlləsinin 70.4-cü və 151-ci maddələrinə əsasən Azərbaycan Respublikası baş prokurorunun razılığı olmadan, namizəd kimi qeydə alındıqdan sonra törətdiyi əməllərə görə cinayət məsuliyyətinə cəlb edilə bilməz, tutula bilməz və məhkəmə qaydasında müəyyənləşdirilən inzibati tənbeh tədbirlərinə məruz qala bilməz. Qeydə alınmış namizəd cinayət başında yaxalanarsa, tutula bilər. Belə razılıq verildikdə və ya qərar qəbul edildikdə, müvafiq prokuror və ya məhkəmə namizədin qeydə alındığı dairə seçki komissiyasını bu barədə dərhal xəbərdar edir.
– Deputatlığa namizədlər namizədlik statusundan imtina edə bilərlərmi?
– Qeydə alınmış namizədlər səsvermə gününə, ən azı, 10 gün qalmış müvafiq dairə seçki komissiyasına yazılı ərizə verməklə namizədlik statusundan imtina edə bilərlər. Daxil olmuş ərizə əsasında dairə seçki komissiyası namizədin qeydiyyatının ləğvi barədə 1 gün müddətində qərar qəbul edir.
Siyasi partiya öz nizamnaməsinə uyğun olaraq, siyasi partiyaların bloku isə ona daxil olan siyasi partiyaların səlahiyyətli nümayəndələrinin qərarı ilə səsvermə gününə ən geci 10 gün qalanadək istənilən vaxt müvafiq dairə seçki komissiyasına yazılı ərizə verərək, birmandatlı seçki dairəsi üzrə irəli sürülmüş namizədi və qeydə alınmış namizədi geri çağırmaq hüququna malikdir.
– Sədri olduğunuz seçki dairəsi üzrə seçkilərə hazırlığın gedişi barədə nə deyə bilərsiniz?
– 66 saylı Saatlı seçki dairəsi üzrə 50 seçki məntəqəsi fəaliyyət göstərir. Həmin seçki məntəqələrində 50 min 761 nəfər seçici vardır. Seçki məntəqələri müvafiq icra hakimiyyəti orqanı və bələdiyyə qurumlarının yaxından köməyi ilə uyğun binalarda yerləşdirilməklə lazımi sayda otaqlarla təmin edilmişdir. Mərkəzi Seçki Komissiyası dairə və məntəqə seçki komissiyalarını inventar, lazımi avadanlıq, ləvazimat və texniki vasitələrlə tam təchiz edir. Seçki komissiyalarına MSK-nın Milli Məclis seçkiləri ilə əlaqədar hazırladığı təlimatların və digər seçki sənədlərinin vaxtında çatdırılması DSK tərəfindən icra olunur.
Qarşıdan gələn növbədənkənar Milli Məclisə seçkilərə hazırlıq məqsədilə MSK və dairə seçki komissiyası tərəfindən müxtəlif maarifləndirmə tədbirlərinin, seminar-treninqlərin, ixtisaslaşdırılmış kursların keçirilməsi təmin olunacaqdır. Dairə seçki komissiyası nəzdində yaradılmış işçi və ekspert qrupları üzvlərinin hazırlığına xüsusi diqqət yetirilir.
Namizədlərin qeydə alınma prosesinin, seçkiqabağı görüşlərin və seçki günü prosedurunun qanunamüvafiq qaydada təşkili üçün dairə seçki komissiyası tələb olunan vəzifələri yüksək səviyyədə icra etmək iqtidarındadır.
İnanırıq ki, öz hüdudları daxilində dairə və məntəqə seçki komissiyalarının müxtəlif siyasi partiyaları təmsil edən üzvlərinin gərgin əməyi və seçicilərin yüksək fəallığı şəraitində növbədənkənar Milli Məclis seçkiləri maksimal hazırlıq şəraitində keçəcək və xalqın etimadını qazanmış ən layiqli namizədlər deputat seçiləcəklər. Beynəlxalq ictimaiyyət Azərbaycanda daha bir azad, demokratik və şəffaf seçkinin şahidi olacaq.
Müsahibəni qələmə aldı:
Əliqismət BƏDƏLOV
XQ
