Ölkədə sahibkarlığın 99,6 faizini KOB subyektləri təşkil edir

Azərbaycanda özəl sektorun hərəkətverici qüvvəsi olan kiçik və orta sahibkarlığa (KOB) dövlət dəstə­yi getdikcə artır. Bu da iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrində yeni biznes qu­rumlarının yaranmasını və mövcud subyektlərin fəaliyyətinin genişlənmə­sini, mikro sahibkarların kiçik, kiçik sahibkarların isə orta və iri biznes subyektlərinə çevrilməsini stimullaş­dırır. 

Qeyd edək ki, KOB subyektlərinə göstərilən dəstək və xidmətlər biznesin qurulmasından başlayaraq onun inkişafı­na qədər olan bütün prosesi əhatə etmək­lə müxtəlif vergi və gömrük güzəştlərini, infrastruktur və digər institusional dəstək tədbirlərini, güzəştli kredit və subsidiyaları əhatə edir. KOB-larla qarşılıqlı əməkdaş­lıq, dövlət-özəl sektor tərəfdaşlığı platfor­ması çərçivəsində keçirilən sahəvi görüş­lər, forumlar, eləcə də sorğular vasitəsilə onların ehtiyac və problemləri mütəmadi olaraq öyrənilir. 

Oktyabrın 1-də Bakıda keçiriləcək Azərbaycan Ticarət Forumu da KOB-ların gələcək inkişaf istiqamətlərini müzakirə etmək baxımından əhəmiyyətli sayıla bilər. Kiçik və Orta Biznesin İnkişafı Agentliyi (KOBİA), Azərbaycan Gömrük Təmsil­çiliyi və Logistika Şirkətləri Assosiasi­yasının birgə təşkilatçılığı ilə keçiriləcək tədbirə “PAŞA Holding” tərəfindən dəstək göstəriləcək. 

Kiçik və Orta Biznesin İnkişafı Agent­liyinin məlumatına görə, “KOB-lar üçün imkanlar, mövcud vəziyyət və çağırışlar” mövzusuna həsr olunacaq forumun məqsə­di sahibkarların iştirakı ilə idxal-ixrac əməliyyatları ilə bağlı mövcud vəziyyəti və imkanları, onların ixracda payının artı­rılmasını və ticarət sahəsində əməkdaşlıq perspektivlərini müzakirə etməkdir. Fo­rumda dövlət rəsmilərinin, idxal-ixrac, is­tehsalat, logistika, gömrük təmsilçiliyi və s. sahələrdə fəaliyyət göstərən şirkətlərin nümayəndələrinin iştirakı nəzərdə tutulur.

Məlum olduğu kimi, “Azərbaycan 2030: sosial-iqtisadi inkişafa dair Milli Prioritetlər” çərçivəsində hazırlanan orta­müddətli sosial-iqtisadi inkişaf strategi­yasında kiçik və orta sahibkarlığın ölkədə iqtisadi artımın və məşğulluğun əsas mən­bəyinə çevrilməsi strateji hədəflərdən biri kimi müəyyən edilib. Son illər bu sahədə həyata keçirilən stimullaşdırıcı tədbirlərin nəticəsidir ki, artıq ölkədə fəaliyyətdə olan sahibkarların 99,6 faizini KOB subyektləri təşkil edir. Bunların da 96,8 faizi mikro, 2 faizi kiçik, 0,8 faizi isə orta sahibkarlıq su­byektlərinin payına düşür. 

İqtisadi artımın və sosial inkişafın mü­hərriki sayılan KOB-lar ölkəmizin daya­nıqlı və davamlı inkişafına, məşğulluğun təmin edilməsinə, yoxsulluğun azaldılma­sına, sahibkarlığın və innovasiyaların sti­mullaşdırılmasına mühüm töhfələr verirlər. KOB subyektləri, əsasən, ölkənin ticarət, kənd təsərrürfatı, tikinti, emal, logistika, sənaye, turizm, ictimai iaşə, nəqliyyat və digər sahələrdə fəaliyyət göstərirlər. Son 5 ildə isə onların sayı 54 faiz artıb. Artıq KOB-ların qeyri-neft-qaz sektoru üzrə əlavə dəyərdə payı 23,5 faizdən 27,2 fa­izə yüksəlib. Eyni zamanda, iqtisadiyyatın hərəkətverici qüvvəsi olan kiçik və orta sa­hibkarlıq subyektləri tərəfindən ölkədə ya­radılan əlavə dəyərin həcmi 74 faizdən çox artaraq, təqribən, 17,2 milyard manata ça­tıb. KOB subyektlərində çalışanların sayı isə 31 faiz artaraq 370 min nəfəri keçib.

Bununla yanaşı, son zamanlar Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonlarında həyata keçirilən geniş bərpa-quruculuq iş­ləri KOB-ların da bu ərazilərdə fəaliyyət göstərmələri üçün geniş imkanlar yaradır. Təsadüfi deyil ki, Vaşinqtonda səfərdə olan İqtisadiyyat Nazirliyinin tabeliyindəki Ki­çik və Orta Biznesin İnkişafı Agentliyinin İdarə Heyətinin sədri Orxan Məmmədov ölkəmizin ABŞ-dakı səfirliyi, Vaşinqton Hökumətlərarası Peşəkar Qrupu və Dünya Ticarət Mərkəzinin birgə təşkilatçılığı ilə keçirilən Azərbaycan–ABŞ əlaqələri, biz­nes mühiti və investisiyaların cəlb edilmə­sinə dair görüşdəki çıxışı zamanı bu vacib məqama toxunaraq deyib ki, 30 ilə yaxın müddətdə Ermənistanın işğalı altında olan Azərbaycanın Qarabağ bölgəsinin azad edilməsi ölkəmiz üçün əlamətdar hadisə olmaqla yanaşı, həm də investisiyaların cəlb edilməsinə təkan verib. 

Qarabağda aparılan genişmiqyaslı ye­nidənqurma işlərinin və biznesin bölgəyə qayıtmasının sahibkarlar üçün cəlbedici imkanlar yaratdığını vurğulayan KOBİA sədrinin sözlərinə görə, hökumətin bu böl­gə üçün hərtərəfli təşviq paketi biznesə marağı daha da artırıb. “KOBİA hazırda Qarabağda biznes qurmaqda maraqlı olan yerli və xarici sahibkarların layihə təkliflə­rini qəbul edir. Bu günə qədər 2300-ə yaxın müraciət qeydə alınıb ki, onlardan 500-dən çoxu xarici investorların payına düşür. Müraciət edənlər arasında 4 ABŞ şirkəti və investor da var. Əminəm ki, bugünkü tədbirdən sonra buradakı bəzi sahibkarlar Qarabağ və Azərbaycanda investisiya im­kanlarını daha yaxından nəzərdən keçirə­cəklər”, – deyə O. Məmmədov əlavə edib. 

Bir məqamı da qeyd edək ki, sahib­karların fəaliyyətinin müxtəlif dövrlərin­də dəstək və xidmətlərə ehtiyacı yaranır. Biznesə göstərilən dövlət xidmətlərinin yaxşılaşdırılması, bu xidmətlərə asan və rahat çıxışın təmin olunması, sahibkar məmnunluğunun artırılması məqsədilə Ki­çik və Orta Biznesin İnkişafı Agentliyinin strukturunda KOB evləri yaradılıb. Bu ilin ötən dövründə Bakı, Xaçmaz və Yevlax şəhərlərində fəaliyyət göstərən KOB ev­lərində sahibkarlara 300 mindən çox xid­mət göstərilib. Bunun da 268 minə yaxını dövlət qurumları, 32 mindən çoxu isə özəl qurumlar tərəfindən göstərilən xidmətlər­dir. Sahibkarlar KOB evlərinə daha çox yükdaşımaları həyata keçirmək üçün icazə blankı, fərqlənmə nişanı, taxoqraf kartları, mənşə sertifikatı, vergi və gömrük məsələ­ri, komunal xidmətlər və s. üçün müraciət ediblər. 

Yeri gəlmişkən, KOB sektorunun in­kişafına töhfə vermək üçün dövlət və özəl qurumların imkanlarının vahid məkanda – KOB evlərində birləşdirilməsi və əlaqələn­dirilməsi beynəlxalq səviyyədə unikal model kimi qiymətləndirilir. Təsadüfi deyil ki, İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatının Dövlət Sektorunda İnnova­siyalar üzrə Tədqiqat Mərkəzi tərəfindən keçirilən müsabiqədə Azərbaycanın KOB evi modeli innovativ təşəbbüs olaraq seçi­lib. Mərkəzin ekspertləri tərəfindən KOB evi modelinin innovativliyi, burada kiçik və orta biznes subyektlərinin inkişafını dəstəkləyən kompleks xidmət təminatı, eh­tiyaclara uyğun çevik yanaşmanın olması kimi amillərlə əlaqələndirilir.

Sahibkarlıq sahəsində dövlətin pri­oritetlərinə və beynəlxalq müstəvidə KOB-larla bağlı çağırışlara uyğun olaraq iqtisadiyyatın hərəkətverici qüvvəsi olan biznes subyektlərinə dəstək qarşıdakı illər­də də davam etdiriləcək. Yaxın gələcəkdə KOB-ların rəqəmsallaşmasına, “yaşıl” iq­tisadiyyata keçiddə onların rolunun artırıl­masına, işğaldan azad olunmuş ərazilərdə KOB subyektlərinin fəaliyyətinin təşkilinə diqqət daha da artırılacaq.