Bu ilin yanvar–iyul ayları üzrə operativ məlumatlara əsasən, ölkədə elektrik enerjisinin istehsalı ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 45,4 milyon kilovat-saat, yəni 0,3 faiz artaraq 16 milyard 323,4 milyon kilovat-saat olub.

Energetika Nazirliyinin məlumatına əsasən, 7 ay ərzində elektrik enerjisi istehsalı istilik elektrik stansiyalarında (İES) 14 milyard 996 milyon kilovat-saat, su elektrik stansiyalarında (SES) 1mil­yard 107 milyon kilovat-saat, digər mən­bələr üzrə isə 220,3 milyon kilovat-saat qeydə alınıb. Bu dövrdə külək elektrik stansiyalarında (KES) 37,6 milyon kilo­vat-saat, günəş elektrik stansiyalarında (GES) 39,6 milyon kilovat-saat, Bərk Məişət Tullantılarının Yandırılması Za­vodunda isə 143,1 milyon kilovat-saat elektrik enerjisi istehsal edilib.

Bu dövrdə elektrik enerjisinin istehsa­lı “AzərEnerji” ASC üzrə 14 milyard 653 milyon kilovat-saat, İES-lərdə 13 milyard 622 milyon kilovat-saat, SES-lərdə 1 mil­yard 31 milyon kilovat-saat, Naxçıvan MR Dövlət Energetika Xidməti üzrə 272,1 milyon kilovat–saat (İES-lərdə 168,2 mil­yon kilovat-saat, SES-lərdə 67,7 milyon kilovat-saat, GES-də 36,2 milyon kilo­vat-saat), “Azərişıq” ASC üzrə KES-də 28,9 milyon kilovat-saat, müstəqil elektrik stansiyaları üzrə isə 1 milyard 369,6 mil­yon kilovat-saat təşkil edib.

Cari ilin yanvar-iyul ayları üzrə elekt­rik enerjisinin ixracı 1 milyard 277 milyon kilovat-saat, idxalı isə 157,6 milyon kilo­vat-saat olub.

Qeyd edək ki, cari ilin iyul ayında res­publika üzrə elektrik enerjisinin istehsalı 2 milyard 416 kilovat-saat qeydə alınıb. İyul ayında elektrik enerjisinin idxalı 19,7 milyon kilovat-saat, ixrac isə 12,4 milyon kilovat-saat təşkil edib.

Yeri gəlmişkən, ölkəmizdə “yaşıl enerji” sahəsində də yüksək göstəricilə­rin əldə ediləcəyi proqnozlaşdırılır. Hazır­da bu istiqamətdə genişhəcmli layihələr gerçəkləşdirilir. Respublikamızın bərpa­olunan enerji istehsalı sahəsində böyük potensialının olması da bir çox təşəb­büslərin həyata keçirilməsi üçün geniş imkanlar yaradır. Onu da xatırladaq ki, Azərbaycanın hədəfi bərpaolunan ener­jinin payının ümumi enerji istehsalında 2025-ci ildə 24 faizə, 2030-cu ildə isə 30 faizə çatdırmaqdır.

Bu məqsədin reallaşması üçün ölkə­mizin Xəzər dənizində təsdiqlənmiş 157 QV, quruda isə 135 QV külək enerjisi po­tensialı, ümumilikdə 290 QV-dan çox bər­paolunan enerji ehtiyatı var. Bununla ya­naşı, Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonları da alternativ və bərpa olunan enerji mənbələri ilə diqqət çəkir. Təsadü­fi deyil ki, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin düşməndən təmizlənən yaşa­yış sahələri ilə bağlı müəyyənləşdirdiyi iqtisadi inkişaf kursunda həmin iqtisadi ərazilər “yaşıl enerji” zonasına çevriləcək əsas istiqamətlərdən biri hesab olunur.

Xatırladaq ki, işğaldan azad olunmuş ərazilərdə 4 min MVt-dan artıq günəş, 500 MVt-dək külək enerjisi potensialının mövcud olması əsasında aparılan qu­ruculuq işlərində məhz “yaşıl enerji” la­yihələrinə üstünlük verilir. Eyni zamanda, Qarabağ Azərbaycanda yerli su ehtiyat­larının formalaşdığı əsas iqtisadi rayon­lardan biridir. 

Regiondakı digər mühüm enerji ob­yektləri Cəbrayıl rayonu ərazisində, Araz çayı üzərində inşası hazırda davam etdi­rilən və qoyuluş gücü 200 MVt olan “Xu­dafərin” və 80 MVt olan “Qız Qalası” su elektrik stansiyalarıdır. Hər iki su elektrik stansiyasının inşasının 2–2,5 il ərzində yekunlaşdırılması nəzərdə tutulur.

“AzərEnerji” ASC tərəfindən işğaldan azad edilən ərazilərdə 2020-2023-cü il­lər ərzində 11 yenidən qurulan və bərpa edilən kiçik su elektrik stansiyasında in­diyədək, ümumilikdə, 110 milyon kilovat/saat (kVts) “yaşıl enerji” istehsal olunub. Kəlbəcər, Laçın və Zəngilan rayonlarında 7 SES-in tikintisinin yaxın aylarda yekun­laşacağı planlaşdırılıb. Yaxın günlərdə isə Kəlbəcər və Laçında daha 9 SES-in qurulmasına başlanılıb.

Mütəxəssislərin bildirdiyinə görə, hər bir SES-də çayın 50 faizinin təminatı nəzərə alınır. Başqa sözlə, ekoloji nor­manın saxlanılması üçün derivasiya bo­ruları çayın axını ilə paralel quraşdırılır və həmin borulardan çıxan su da təkrar çaya buraxılır. Bütün yerlərdə su ehti­yatlarından səmərəli istifadə olunması, daşqınların qarşısının alınması və su it­kisinə yol verilməməsi üçün çayın məc­rasına uyğun idarə olunan su qəbuledi­cilər tikilir. Çayda ekoloji axını avtomatik tənzimləyən və suyun həcmi az olduq­da ətraf mühitin mühafizəsi məqsədilə özünü dayandıran Avropa istehsalı olan eko-turbinlər quraşdırılır. Eyni zamanda, tikinti zamanı aidiyyəti dövlət qurumları ilə razılaşdırılmış şəkildə təbii mühitin, flora və faunanın qorunması da xüsusi diqqətdə saxlanılır.

“AzərEnerji” ASC tərəfindən indiyə­dək yenidən qurulan və yaxın perspek­tivdə tikilərək istismara veriləcək 27 SES-in ümumi gücü 200 MVt-a yaxın olacaq və nəticədə ildə 600 milyon kilovat/saat ekoloji cəhətdən təmiz “yaşıl enerji” is­tehsal ediləcək.

“Xalq qəzeti”