Azərbaycan–Gürcüstan: yaxın qonşular və strateji tərəfdaşlar

post-img

Azərbaycan və Gürcüstan qonşu, dost ölkələr olmaqla yanaşı, həm də strateji tərəfdaşdırlar. Hazırda ölkələrimiz bir çox sahələrdə olduğu kimi, enerji və nəqliyyat-logistika üzrə də uğurlu əməkdaşlıq edirlər. Eyni zamanda, Gürcüstan Azərbaycanın əsas ticarət partnyorlarından biridir. 

Gürcüstanın Baş naziri İrakli Qaribaş­vilinin ölkəmizə növbəti səfəri də əmək­daşlığın inkişaf perspektivləri baxımın­dan mühüm əhəmiyyət daşıyır. Aprelin 7-də Qəbələ şəhərində Azərbaycan Res­publikasının Prezidenti İlham Əliyev və Gürcüstanın Baş naziri İrakli Qaribaşvili arasında keçirilən təkbətək görüş zama­nı ölkələrimizin birgə həyata keçirdikləri enerji, infrastruktur layihələrinin əhəmiy­yətindən söhbət açılıb, müştərək enerji layihələrinin Avropanın enerji təhlükə­sizliyində mühüm rol oynadığı vurğula­nıb. Görüşdə, həmçinin yol-infrastruktur layihələrinin həyata keçirilməsinin önəmi qeyd olunub, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yo­lunun genişləndirilməsi, Azərbaycanın və Gürcüstanın Orta Dəhlizdə önəmli rolu, bu xüsusda birgə səylərin göstərilməsi­nin vacibliyi diqqətə çatdırılıb. 

Söhbət zamanı ölkələrimiz arasın­da ticarət dövriyyəsinin artdığı və bu istiqamətdə əlavə tədbirlərin görüldü­yü, eləcə də “Azərbaycan, Gürcüstan, Rumıniya və Macarıstan arasında “yaşıl enerji”nin inkişafı və ötürülməsi sahəsin­də strateji tərəfdaşlıq haqqında Saziş”in əhəmiyyəti xüsusi vurğulanıb. 

Azərbaycan Respublikasının Prezi­denti İlham Əliyev və Gürcüstanın Baş naziri İrakli Qaribaşvili mətbuata bəya­natlarında əməkdaşlığın mövcud vəziy­yəti və perspektiv imkanlardan bəhs olu­nub. Prezident İlham Əliyev bəyanatında bildirib ki, Gürcüstan və Azərbaycan Av­ropanın enerji təhlükəsizliyi üçün önəm­li rol oynayırlar. Bu il dünya bazarlarına 24,5 milyard kubmetr Azərbaycan qazı­nın ixrac olunacağını diqqətə çatdıran dövlətimizin başçısı, həmçinin deyib ki, 2022-ci ildə Avropa İttifaqı ilə imzalan­mış Anlaşma Memorandumuna əsasən, ölkəmiz 2027-ci ilə qədər təkcə Avropa məkanına 20 milyard kubmetr qazın nəq­lini təmin etməlidir.

Ötən ilin sonunda Azərbaycan, Gür­cüstan, Macarıstan və Rumıniya tərəfin­dən imzalanmış Sazişi və cari ilin fevral ayında Bakıda “yaşıl enerji” layihəsinin birinci rəhbər komitəsinin iclasını xatırla­dan dövlətimizin başçısı qeyd edib ki, bu layihənin uğurla həyata keçirilməsi dörd ölkənin birgə fəaliyyəti, eləcə də Avropa İttifaqının dəstəyi hesabına mümkün ola­caq. 

Məlum olduğu kimi, tarixi İpək Yolu­nun üstündə yerləşən Azərbaycan və Gürcüstan bir sıra nəqliyyat-logistika la­yihələrinin də fəal iştirakçıları kimi tanınır. Mətbuata bəyanatında bu vacib məqama toxunan Prezident İlham Əliyev deyib: “İkitərəfli əlaqələrimizin önəmli hissə­si nəqliyyatla bağlıdır. Burada da bütün işlər uğurla gedir, plan üzrə gedir. Orta Dəhlizin həyata keçirilməsində Gür­cüstan və Azərbaycan uğurla fəaliyyət göstərirlər. Əlbəttə ki, növbəti mərhələdə yükdaşımaların həcminin artırılması is­tiqamətində əlavə addımlar atılacaqdır... Yeni yüklərin Orta Dəhliz üzrə nəql edil­məsi üçün çox gözəl imkanlar var. Bura­da həm bütün inzibati məsələlər öz həllini tapmalıdır, tarif siyasəti vahid prizmadan həll edilməlidir, eyni zamanda, yüklərin cəlb edilməsi və nəqli üçün birgə səylər göstərilməlidir”.

Gürcüstanın Baş nazir İrakli Qari­başvilinin mətbuata bəyanatında səs­ləndirdiyi fikirlər də ölkələrimiz arasında dostluq və tərəfdaşlıq münasibətlərinin yüksək səviyyəsindən xəbər verir. Baş nazir qeyd edib ki, Azərbaycan Gürcüs­tanın təkcə qonşusu və dostu deyil, həm də mühüm strateji tərəfdaşıdır. Uzun illər müxtəlif sahələrdə birgə reallaşdırılan tarixi layihələrin xalqlarımızı, ölkələrimi­zi daha da sıx birləşdirdiyini vurğulayan İrakli Qaribaşvili Gürcüstanın etibarlı tranzit ölkəsi, tranzit tərəfdaşı olduğunu diqqətə çatdıraraq deyib: “Biz bu fəaliy­yətimizi davam etdiririk və dayanmırıq. Bildiyiniz kimi, biz Qara dənizin dibi ilə elektrik kabeli aparacağıq, Orta Dəhliz məsələsini inkişaf etdiririk. “Yaşıl enerji”ni Avropaya nəql etmək üçün bizim nəhəng potensialımız mövcuddur, bunun çox bö­yük perspektivləri var. Bu, bir gələcəkdir. Hər iki ölkə bu sahəyə daha çox sərmayə qoyacaq. Biz bunu da müzakirə etdik”.

Orta Dəhliz layihəsi üzrə birgə koor­dinasiyalı şəkildə fəaliyyət göstərildiyini diqqətə çatdıran Baş nazir qeyd edib ki, əsas məqsəd yaxın gələcəkdə bütün ma­neələri aradan qaldıraraq infrastrukturu – dəniz limanlarını, dəmir yollarını birgə inkişaf etdirməkdir. 

Göründüyü kimi, ölkələrimiz arasında iqtisadi münasibətlərin perspektivi olduq­ca yüksəkdir. Heç şübhəsiz, Gürcüstan Baş nazirinin ölkəmizə növbəti səfəri də çoxtərəfli əməkdaşlığa təkan verəcək.

Eyyub Kərimli,
iqtisadçı-ekspert

Azərbaycan Respublikası ilə Gürcüstan arasında iqtisadi mü­nasibətlər yüksək səviyyədədir. 2022-ci ildə Azərbaycanın xari­ci ölkələrlə apardığı idxal-ixrac əməliyyatlarına görə Gürcüstan 13-cü yerdə olub. Belə ki, il ərzin­də iki ölkə arasında ticarət dövriy­yəsi 772 milyon ABŞ dolları təşkil edib. Cari ilin yanvar-fevral ayla­rında isə Azərbaycan Gürcüstan­la 172 milyon dollarlıq idxal-ixrac əməliyyatları həyata keçirib.

Ötən müddətdə ölkəmizdə Gürcüstan investisiyalı 750 kom­mersiya qurumu qeydiyyata alı­nıb. Ümumiyyətlə, Azərbaycan qonşu Gürcüstanın inkişafında ən fəal və davamlı investisiya ya­tıran ölkə kimi mühüm mövqeyə malikdir. Belə ki, ötən müddətdə Gürcüstandan Azərbaycana 263 milyon dollar, Azərbaycandan isə bu ölkəyə 3,4 milyard dollar məb­ləğində investisiya yatırılıb. 

Hər iki ölkənin tarixi İpək Yolu üzərində yerləşməsi və bir­gə irimiqyaslı enerji və nəqliyyat layihələrinin icra edilməsi regi­onumuzdan keçən yük axınının həcmini dəfələrlə artırıb. Azər­baycanla Gürcüstan arasında uğurlu regional əməkdaşlıq mü­nasibətləri çərçivədə irimiqyaslı qlobal enerji və nəqliyyat-kom­munikasiya layihələrinin reallaş­dırılması regional sülhə və sabit­liyə xidmət edir. 

Bu xüsusda yeni bir inkişaf kimi 2022-ci il dekabrın 17-də Rumıniyanın paytaxtı Buxarestdə imzalanmış “Azərbaycan Res­publikası, Gürcüstan, Rumıniya və Macarıstan Hökumətləri ara­sında “yaşıl enerji”nin inkişafı və ötürülməsi sahəsində strate­ji tərəfdaşlıq haqqında Saziş”i qeyd etməliyik. Bu saziş yeni dünya düzəninin formalaşdığı bir mərhələdə Avropanın iqtisadi və enerji təhlükəsizliyinin təmin edil­məsi prosesi ilə bağlı zəncirin ən vacib halqalarından biridir. Mü­hüm əhəmiyyətə malik bu sənəd hər iki ölkənin yalnız regionda deyil, həmçinin Avropa ölkələri ilə münasibətlərində etibarlı tərəfdaş olduğunu bir daha sübut edir.

Mirbağır YAQUBZADƏ, “Xalq qəzeti”



İqtisadiyyat