Azərbaycanın neft-qaz sektorunda reallaşdırılan bir sıra önəmli layihələrin operatoru olan BP şirkəti ölkəmizdə bərpaolunan enerji istehsalına da mühüm töhfələr verməyi nəzərdə tutur. Bu məqsədlə şirkət 2022-ci ildən SOCAR ilə fəal əməkdaşlıq edir. Xatırladaq ki, həmin il iyunun 4-də Bakı Enerji Forumu çərçivəsində Şuşada təşkil edilmiş “Xalis sıfıra aparan yol: Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonlarında yaşıl enerji potensialının inkişafı” mövzusunda xüsusi sessiyada SOCAR və BP şirkəti arasında yeni əməkdaşlıq müqaviləsi imzalanıb. Sözügedən sənəd ölkəmizdə bərpaolunan enerji potensialının öyrənilməsini, bu sahədə əməkdaşlıq məsələlərini və birgə layihələrin həyata keçirməsini nəzərdə tutur. 

BP-nin Xəzər regionunda kommunikasiyalar və xarici əlaqələr üzrə vitse-prezidenti B.Aslanbəyli bugünlərdə yer­li mətbuata açıqlamasında bildirib ki, təmsil etdiyi şirkət Azərbaycanı enerjiyə keçid yolunda dəstəkləmək üçün SOCAR ilə yeni sahələrdə əməkdaşlığı genişləndirmək niyyətindədir. “Perspektivdə SOCAR ilə Azərbaycanda bərpaolunan enerji mənbələ­ri, dekarbonizasiya və elektrikləşdirmə sahəsində yeni layihələr üzrə sıx əmək­daşlığa davam edəcəyik. Aydın məsələ­dir ki, bu, innovativ yanaşma tələb edə­cək və biz bu planda aparıcı mövqedə olmağa çalışırıq”, – deyə o, əlavə edib.

Yaxın vaxtlarda Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonuna daxil olan Cəbra­yıl rayonunda tikintisinə başlanılacaq “Şəfəq” layihəsi BP ilə SOCAR arasın­da “yaşıl enerji” əməkdaşlığının bariz nümunəsidir. Xatırladaq ki, “Şəfəq” Günəş Elektrik Stansiyası layihəsinin operatoru “Lighsource BP” şirkətidir. Artıq məlum olduğu kimi, BP 2017-ci ildən əməkdaşlıq etdiyi “Lightsource” şirkətinin səhmlərini alıb. Sözügedən şirkət günəş elektrik stansiyalarının quraşdırılması sahəsində yüksək bey­nəlxalq təcrübəyə malikdir. Belə ki, şirkət seçilmiş sahələrdə günəş pa­nellərinin və əlaqədar qurğuların qu­raşdırılması üçün müstəsna hüquqla BP şirkətinin adından işlənməni həya­ta keçirən tərəf qismində çıxış edir. 

Hazırda Cəbrayılda 240 meqa­vatlıq günəş elektrik stansiyası la­yihəsinin işlənilmə mərhələsinə baş­lanıldığını bildirən BP-nin regional vitse-prezidenti B. Aslanbəyli deyib ki, kommersiya baxımından bu layihə Səngəçal terminalında əməliyyatla­rın dekarbonizasiyası və bu termina­lın elektrikləşdirilməsi ilə dəstəklə­nir. Onun sözlərinə görə, Cəbrayılda 240 meqavat gücündə günəş elektrik stansiyasının inşası layihəsinin icrası BP-nin regiondakı əməliyyatlarında ümumi emissiyaları 11 faiz azaldacaq. “Bu, dərin inteqrasiya olunmuş layihə­dir və iqtisadi cəhətdən əsaslandırı­lıb, elektrik enerjisi hasil etmək üçün Səngəçal terminalında qazdan isti­fadəni azaltmağa imkan verəcək”, – deyə B. Aslanbəyli bildirib. BP-nin öz əməliyyatlarını daha da təhlükəsiz və səmərəli etmək üçün bütün imkanlar­dan istifadə etdiyini diqqətə çatdıran regioanal vitse-prezident deyib ki, ha­zırda şirkət istixana qazlarının emissi­yalarını azaltmaq və mövcud neft və qaz hasilatını dekarbonizasiyasının yollarını axtarır. Onun sözlərinə görə, BP-nin nəzərdə tutduğu tədbirlər nə­ticəsində ayrılan qaz həcmi ixrac olu­nacaq ki, bu da Azərbaycan qazının xarici alıcılara tədarükünün etibarlılı­ğını daha da artıracaq.

“Şəfəq” Günəş Elektrik Stansi­yasını Azərbaycanın enerji keçidi­ni dəstəkləyən mühüm layihə kimi dəyərləndirən regional vitse-prezident bu çoxplanlı layihənin icrasının tex­niki və kommersiya məsələləri üzrə Energetika Nazirliyi və “Azərenerji” ilə əməkdaşlıqda mühüm irəliləyiş əldə edildiyini vurğulayıb. Bəxtiyar Aslan­bəyli müsahibəsində bu ilin sonunda layihə bağlı yekun investisiya qərarı­nın qəbul olunacağını bildirib. 

B.Aslanbəyli bu yaxında BP-nin regiondakı bütün obyektlərində metan emissiyalarını ölçmək üçün texnologi­yalar və həllər tətbiq etdiyini diqqətə çatdıraraq deyib ki, bu, ölçmələri tək­milləşdirməyə, daha yaxşı qiymətlən­dirməyə, yeni baza göstəricilərimizə dair anlayışı artırmağa və son nəticə­də şirkətin bütün dünyada əməliyyat­lar üzrə hədəfi olan qlobal əməliyyat­larında metan emissiyalarının 50 faiz azaldılmasına töhfə verməyə imkan verəcək. 

O, müsahibəsində, həmçinin BP-nin ölkəmizdə “yaşıl” keçid sahəsində gördüyü digər işlərdən bəhs edib. De­yib ki, şirkətin Azərbaycandakı “yaşıl” tədbirlərinin digər mühüm bir nümunə­si “Şahdəniz Alfa” hasilat platforma­sında dizel generatorlarının (elektrik enerjisi istehsal edən) qonşu “Şahdə­niz Bravo” platformasından gələcək elektrik enerjisi ilə əvəzlənməsi layihə­sidir. Onun dediyinə görə, bu, təkcə “Şahdəniz Alfa”da karbon qazı emissi­yalarını azaltmağa kömək etməyəcək, həm də “Şahdəniz” qaz-kondensat layihəsində əməliyyatların məhsuldar­lığını artıracaq. B.Aslanbəyli xatırla­dıb ki, BP və SOCAR “Metan Rəhbər Prinsipləri”, eləcə də ikitərəfli anlaşma memorandumunu imzalayıb və bu­nunla “Qlobal Metan Vədi” təşəbbüsü kimi səylərə töhfə verirlər.

“Bu təşəbbüs ayrı-ayrı ölkələr sə­viyyəsində metan emissiyalarının azaldılmasını sürətləndirməyə yönə­lib. SOCAR və bp birlikdə çalışmaqla, Azərbaycanda metan emissiyalarının azaldılması üzrə ölkənin enerji sekto­runun tələblərinə cavab verən konk­ret yol xəritəsinin hazırlanması ilə bağlı səyləri dəstəkləmək üçün əsas maraqlı tərəflərin, tərəfdaş şirkətlərin tədqiqat institutlarınn ekspertləri və hökumət nümayəndələrinin tədbirlə­rini inteqrasiya etmək niyyətindədir. İnanırıq ki, birlikdə sənaye, cəmiyyət və dövlətin metan emissiyaları ilə mü­barizə aparmasına kömək etməklə buradakı imkanlardan daha səmərəli istifadə edə biləcəyik”, – deyə B.As­lanbəyli bildirib. 

Yeri gəlmişkən, dünyanın prioritet elan etdiyi “yaşıl keçid” platformasına mühüm töhfələr verməyi hədəfləyən BP şirkəti Xəzəryanı ölkələr içərisində ilk dəfə məhz Azərbaycanı seçməsi olduqca təqdirəlayiqdir. 2025-ci ilin sonlarında istismara verilməsi nəzər­də tutulan “Şəfəq” Günəş Elektrik Stansiyası postsovet məkanında ilk ən böyük günəş elektrik qurğusu kimi tarixə düşəcək. Məlum olduğu kimi, “Şəfəq” Günəş Elektrik Stansiyasının istehsal gücü 240 meqavat olacaq ki, bu da kifayət qədər böyük rəqəmdir. Eyni zamanda, Xəzərin coğrafi məka­nında ən böyük, eləcə də dünya üzrə ilk beşliyə daxil olan Səngəçal termi­nalının elektrik təchizatı tam olaraq “yaşıl enerji” hesabına ödəniləcək. 

Qeyd edək ki, “Şəfəq” layihəsi Cəbrayıl şəhərindən 5-10 kilometr məsafədə, təxminən, 802 hektarlıq ərazini əhatə edəcək. Ümumilikdə isə, layihəyə 240 MVtAC gücündəki PV günəş elektrik stansiyasının layihələn­dirməsi, təchizatı, mühəndislik, tikinti, quraşdırma, sınaq, istismara buraxma işləri və istismar mərhələsi daxildir. Layihə çərçivəsində tikinti işləri, təx­minən, 18 ayadək davam edəcək.

M.YAQUBZADƏ
XQ