ABŞ və Böyük Britaniya xarici siyasət məsələlərinin müzakirə oluna­cağı mühüm səfərlər mübadiləsi aparacaqlar. Dövlət katibi Antoni Blin­ken dünən Londona gəlib. Cümə günü isə Böyük Britaniyanın Baş naziri Kir Starmeri Ağ Evdə ABŞ Prezidenti Cozef Bayden qəbul edəcək. Digər məsələlərlə yanaşı, müttəfiqlər Ukrayna ilə münaqişədə Rusiyaya qarşı müqaviməti və Kiyevə verilən Qərb silahlarının istifadəsinə qoyulan məh­dudiyyətlərin aradan qaldırılmasını müzakirə edəcəklər. 

Antoni Blinken ölkənin yeni hökuməti ilə “strateji dialoqa” başlamaq üçün Bö­yük Britaniyaya gəlib. Müttəfiqlər həm ümumi, həm də bir sıra aktual məsələləri həll edəcəklər. Məsələn, Qırmızı dənizdə husilərin gəmilərə hücumları davam edir. İsrail və HƏMAS hərəkatı arasında danı­şıqlar hələ də masadadır. Ukraynadakı mü­naqişə kontekstində isə ən mühüm mövzu Kiyevə Rusiya ərazisinin dərinliklərinə uzaqmənzilli raketlər atmağa icazənin ve­rilib-verilməməsi məsələsidir. Media vur­ğulayır ki, həm London, həm də Vaşinqton bu cür zərbələrin həyata keçirilməsinə icazə verilməsinə rəsmi şəkildə qarşı çıx­salar da, bağlı qapılar arxasında Britaniya hakimiyyəti gizli şəkildə Ukraynaya icazə verməyə hazırdır.

Bu cür məhdudiyyətlərin aradan qal­dırılmasını Britaniyanın kölgə müdafiə naziri Qrant Şapps təklif edir. O, eyni fik­ri “The Sunday Times” qəzetinə müsahi­bəsində də bildirib. Cənab Şapps Rusiya Prezidenti Vladimir Putinə ultimatum irəli sürməyə çağırıb: ya Ukraynaya raket hü­cumları dayandırılsın, ya da ABŞ, Böyük Britaniya, Fransa və ola bilsin ki, Alma­niya simmetrik şəkildə cavab verməyə icazə versin. Yeri gəlmişkən, Şapps başqa bir məsələdə də özünü “şahin” kimi göstə­rib: o, leyboristləri İsrailə hərbi təchizatı qismən dayandırdığına görə tənqid edib. Ancaq rəsmi London Ukraynaya zərbə en­dirməyə icazə verməyə tələsmir. 

Amerikalılar da bu məsələdə so­yuqqanlı davranırlar. ABŞ-nin müdafiə na­ziri Lloyd Ostin Almaniyadakı “Ramstein” bazasına səfəri zamanı deyib ki, Ameri­kanın uzaqmənzilli raketlərindən Rusiya ərazisinin dərinliklərinə zərbə endirmək üçün istifadə Ukrayna ordusunun uğuru üçün həlledici rol oynaya bilməz. O bildi­rib ki, Ukrayna pilotsuz uçan aparatların köməyilə raketlər olmadan da uzaq mə­safələrdəki hədəfləri vura bilir. Cənab Os­tin vurğulayıb ki, yaxın gələcəkdəki hədəf Ukraynaya öz ərazisini effektiv şəkildə qo­rumağa kömək etməkdir. ABŞ Ukraynanın əsas tərəfdaşıdır və ona maliyyə və hərbi dəstək verir. Ona görə də bu məsələdə Va­şinqtonun sözü həlledici olacaq. 

Təbii ki, Amerikada heç də hamı Ru­siyanın dərinliklərinə raket zərbəsi endi­rilməsi məsələsində ehtiyatlı davranmır­lar. Belə ki, Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin rəhbəri Uilyam Börns Londonda MI6-nın direktoru Riçard Mur ilə görüşdə deyib ki, “Qərb liderləri Kremlin nüvə silahının es­kalasiyası ilə bağlı hədələrindən qorxma­malıdırlar”. Bununla yanaşı, cənab Börns qeyd edib ki, ABŞ nüvə zərbəsinin cavab­sız qalmayacağını açıq şəkildə Moskvaya çatdırıb.

Qərb mətbuatı yazır ki, Blinken və Starmerin səfərləri zamanı Çinə qarşı mü­barizə, husi məsələsinin həlli, İsraillə mü­nasibətlər, hətta “yaşıl” gündəm müzakirə olunacaq. Bununla belə, çox güman ki, di­gər mövzulardan daha vacibi Ukrayna ola­caq. Burada müttəfiqlər arasında qarşılıqlı anlaşma mümkündürmü? Bu sualın cava­bını isə yaxın vaxtlarda biləcəyik. 

S.ELAY
XQ