SEPAH-ın 2 generalı və 5 zabiti həlak olub, konsulluğun binası tamam dağılıb

Yaxın Şərqdə münaqişələr səngimək əvəzinə daha da gərginləşməkdə davam edir. Bazar ertəsi axşam Bakı vaxtı ilə saat 18:00-da İsrailin Hərbi Hava Qüvvələri İran İslam Respublikasının Suriyanın paytaxtı Dəməşqdə yerləşən səfirliyinın konsulluğuna və səfirin iqamətgahına raket zərbələri endiriblər. Səfir və onun ailəsi zərər çəkməsə də, 11 nəfərin öldüyü barədə rəsmi məlumatlar yayılıb. İranın “Nur” informasiya agentliyi bildirib ki, ölənlər arasında İran İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (SEPAH) 2 generalı, 5 yüksək çinli zabiti var. İranın diplomatik kompleksinin yaxınlığında Suriya ordusuna yardım göstərən iranlı hərbçilərin yaşadığı evlərin olduğu dəqiqləşdirilir. 

Məlumatı Londonda yerləşən, lakin Suriyada geniş mənbələr şəbəkəsinə malik Suriya İnsan Haqları Müşahidə Qrupu (OSDH) da təsdiqləyib. Qeyri-hö­kumət təşkilatının nümayəndəsinin söz­lərinə görə, İsrailin İran səfirliyinə endir­diyi zərbələr nəticəsində səkkiz iranlıdan əlavə, iki suriyalı və bir livanlı həlak olub, onların arasında mülki vətəndaş olmayıb. 

İranın Suriyadakı səfiri Hüseyn Ək­bəri bazar ertəsi axşam hadisə yerində çıxış edərək bildirib ki, Tehran İsrailin Dəməşqdəki İran səfirliyinə hücumuna cavab verəcək. İslam İnqilabı Keşikçilə­ri Korpusu da Dəməşqdə İran konsullu­ğunun binasına hücumla bağlı bəyanat yayıb. SEPAH təsdiqləyib ki, zərbə nəti­cəsində iki iranlı general, həmçinin kor­pusun beş zabiti həlak olub. 

SEPAH-ın İctimaiyyətlə Əlaqələr De­partamentinin IRNA agentliyində yayım­lanan bəyanatında deyilir: “Bir neçə saat əvvəl hiyləgər sionist rejimin təyyarəsi yeni cinayət törətmiş və raket hücumu həyata keçirmişdir... Bu cinayət nəticə­sində İranın Suriyadakı yüksək vəzifəli hərbi məsləhətçiləri – briqada generalı Məhəmməd Rza Zahedi və briqada ge­neralı Məhəmməd Hadi Hacı Rəhimi... eləcə də onları müşayiət edən 5 zabit əzablı şəhadəti qəbul ediblər”.

İran prezidenti İbrahim Rəisinin ha­disəyə reaksiyası özünü çox gözlətmə­yib. O, İranın Suriyadakı səfirliyinə endir­diyi raket zərbəsindən sonra İsraili onun “qorxaq cinayətinə” tezliklə cavab verilə­cəyi ilə hədələyib. Rəisinin prezidentin administrasiyasının saytında yerləşdi­rilən bəyanatında deyilir: “Sionist rejim dəfələrlə məruz qaldığı uğursuzluqlarına və məğlubiyyətlərinə görə kor-koranə terrordan istifadə edir, lakin o, bilməlidir ki, bu cür qeyri-insani hərəkətləri ilə heç vaxt məqsədlərinə çatmayacaq”.

Hadisədən dərhal sonra İran Xari­ci İşlər Nazirliyinin sözçüsü Nasir Kə­nani bildirib ki, İran hakimiyyəti İsrailin Dəməşqdəki İran səfirliyinin konsulluq bölməsinə hücumuna cavab vermək və bu cavabın formasını seçmək hüququnu özündə saxlayır.

Kənani qurumun “Telegram” kanalın­da yer alan açıqlamasında yazır: “İran cavab tədbirləri görmək hüququnu saxla­maqla, təcavüzkarın reaksiyası və cəzası barədə özü qərar verəcək”. İranlı diplo­mat, həmçinin BMT-ni İsrailə qarşı tədbir görməyə, beynəlxalq ictimaiyyəti isə İs­rail hərbçilərinin hərəkətlərini pisləməyə çağırıb.

İranın xarici işlər naziri Hüseyn Əmir Abdullahiyan beynəlxalq ictimaiyyəti zər­bələrə "ciddi cavab" verməyə çağırıb. O, İsrailin hücumunu "bütün beynəlxalq öhdəliklərin və konvensiyaların pozulma­sı" kimi qiymətləndirib. Xarici işlər naziri X-də dərc etdiyi açıqlamada bildirib ki, bununla əlaqədar ABŞ-ın İranda səfirliyi olmadığı üçün, bu dövlətdə Vaşinqtonun maraqlarını təmsil edən İsveçrənin mü­vəqqəti işlər vəkili İran Xarici İşlər Nazir­liyinə çağırılıb. XİN rəhbəri yazıb ki, ona “terror aktının miqyası və İsrail rejiminin cinayətləri izah edilib, Amerika hökumə­tinin məsuliyyəti vurğulanıb. Amerika cavabdehlik daşımalıdır”,– deyə nazir yazıb.

ABŞ isə İsrail Hərbi Hava Qüvvələ­rinin Suriyanın paytaxtı Dəməşqdəki İran səfirliyinə hücumundan əsla xəbəri olmadığını bildirib və yaxasını kənara çəkərək, ittihamları rədd edib. ABŞ Mil­li Təhlükəsizlik Şurasının nümayəndəsi “Axios” portalına bildirib ki, Vaşinqton bu işə qarışmayıb. NBC telekanalı xəbər verir ki, ABŞ Milli Təhlükəsizlik Şurası­nın sözçüsü açıqlamasında Vaşinqtonun İranın Dəməşqdəki səfirliyinə hücumdan xəbəri və bununla heç bir əlaqəsinin ol­madığını bildirib.

İki amerikalı məmur isə bildirib ki, ABŞ prezidenti Co Bayden administra­siyası bunu birbaşa Tehrana çatdırıb. Onlar, həmçinin qeyd ediblər ki, İsrail təyyarələri havada olarkən Bayden Su­riyadakı əməliyyatla bağlı məlumat alıb, lakin hədəfin nə olduğunu bilməyib. İki ABŞ rəsmisi əlavə edib ki, ABŞ hakimiy­yəti İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun komandiri Məhəmməd Rza Zahidinin hava hücumunda öldürüldüyünə dair “müstəqil mənbədən hələ təsdiq” alma­yıb. ABŞ Müdafiə Nazirliyinin rəsmisi isə bildirib ki, İran səfirliyinə hücumdan son­ra İsrail və İran arasında hərbi əməliyyat­ların artması ehtimalı böyükdür.

Bu arada pilotsuz təyyarə Eylatda­kı dəniz bazasına hücum etməyə cəhd edib. İsrail Müdafiə Qüvvələrinin sözçüsü Daniel Haqari pilotsuz təyyarənin İranda istehsal edildiyini və hücumun arxasın­da Tehranın durduğunu bildirib. “Bu, çox ciddi insidentdir”, - deyə o əlavə edib və İsrail ordusunun Eylat bölgəsində hava hücumundan müdafiəsini təkmilləşdir­mək üçün hadisədən dərs alacağını vur­ğulayıb.

İranın BMT-dəki daimi nümayəndəli­yi isə yaydığı açıqlamada bildirib ki, İran İsrailin ölkənin Dəməşqdəki konsulluğu­na hücumundan sonra qətiyyətli cavab vermək kimi ayrılmaz hüququnu özündə saxlayır. 

Rusiyanın TASS informasiya agent­liyinin istinad etdiyi bəyanatda qeyd edi­lir ki, hücumun nəticələrinə görə bütün məsuliyyət İsrailin üzərinə düşür. Daimi nümayəndəlik BMT Təhlükəsizlik Şu­rasını İsrail tərəfinin hərəkətlərini ciddi pisləməyə, habelə bu cinayəti törədənləri dərhal məsuliyyətə cəlb etməyə çağırıb.

İsrailin İran diplomatik korpusuna hücumu ilə bağlı Rusiya Xarici İşlər Na­zirliyi də bəyanat yayıb. Sənəddə deyilir ki, Moskva İsrailin İranın Suriyadakı kon­sulluq korpusuna raket zərbəsi endirmə­sini kəskin şəkildə pisləyir. “Biz toxunul­mazlığı müvafiq Vyana Konvensiyaları ilə təmin edilən diplomatik və konsulluq obyektlərinə hər hansı hücumu qəti şə­kildə qəbuledilməz hesab edirik”, - deyə nazirlik vurğulayıb. 

Rusiya XİN-i zərbənin əhalinin sıx məskunlaşdığı əraziyə dəyməsinə və bunun mülki əhali arasında kütləvi tələfat riski yaratdığına da diqqət çəkib. Diplo­matik qurum İsrailin hərəkətlərini qəbuledilməz adlandırıb və İsrail hakimiyyətini “Suriya və digər qonşu ölkələrdə təxribat xarakterli güc hərəkətləri praktikasından imtina etməyə” çağırıb.

BMT Baş katibinin nümayəndəsi Ste­fan Dyujarrik beynəlxalq qurumun İsrailin İranın Dəməşqdəki səfirliyinə hava zər­bəsi endirməsindən hədsiz narahatlığını ifadə edib. BMT rəsmisi əlavə edib ki, təşkilata insidentlə bağlı daha çox mə­lumat əldə etmək və öz mövqeyini bildir­mək üçün vaxt lazımdır.

"Əlbəttə ki, bu xəbərlərdən çox na­rahatıq, lakin münasibətimizi bildirmək, bunun doğru olduğunu ortaya çıxarmaq üçün hadisələr barədə daha çox məlumat əldə edənə qədər gözləyəcəyik", – deyə Dyujarrik bildirib. Buna baxmayaraq, Rusiyanın xahişi ilə aprelin 2-nə İsrailin İranın Dəməşqdəki konsulluğuna hücu­mu ilə bağlı BMT Təhlükəsizlik Şurasının iclası təyin edilib. Bu barədə Rusiyanın BMT-dəki daimi nümayəndəsinin birinci müavini Dmitri Polyanski “Telegram” ka­nalında məlumat yayıb. 

Polyanskinin sözlərinə görə, baş ver­miş hadisədən dərhal sonra iranlılar bu hərəkəti pisləmək tələbi ilə BMT Təhlükə­sizlik Şurasına müraciət ediblər. Rusiya da Təhlükəsizlik Şurasının açıq iclasının çağırılmasını tələb edib. O əlavə edib ki, Maltanın sədarəti ilə keçiriləcək iclas ap­relin 2-də Nyu-York vaxtı ilə saat 15:00-a (Moskva vaxtı ilə 22:00) təyin edib.

Bu arada İran vətəndaşları qisas tələ­bi ilə küçələrə çıxıblar. Çərşənbə axşa­mı gecə iki yüzə yaxın iranlı nümayişçi Tehrandakı keçmiş İsrail səfirliyi yaxınlı­ğında, Fələstin meydanında toplaşaraq, İsrailin Dəməşqə endirdiyi hava hücu­munda həlak olanların qisasını almağa çağırıb.

İlqar RÜSTƏMOV
XQ