Əslində, “Yaddaşlarda yaşayanlar” rubrikasının bu həftəki yazısını başqa bir qələm sahibimizə həsr eləmək istəyirdim. Ancaq mayın 7-də Bakıətrafı kəndlərdən birində həyətdəki ağaclara qulluq məqsədilə ot biçən adama az da olsa kömək elədim və dəryazın səsi, biçilmiş otun ətrafa yayılan qoxusu mərhum şairimiz Fikrət Sadıqdan oxuduğum misraları yadıma saldı.
Bağban, mənə gəncliyimi xatırlatdın
Doxsanıncı illərin yay günlərindən biri idi. İş vaxtımız qurtaranda Teleşirkətdən çıxıb metronun “Bakı Soveti” (indiki “İçərişəhər”) stansiyasına piyada gedirdim. Məndən qabaqda Fikrət Sadıq, Qabil və Balasadıq sanki söhbətin ahəngini pozmamaq üçün asta danışdıqları kimi asta da gedirdilər. Onlara salam verib ötmək istəyirdim ki, Qabil “Daha bir xahiş eləmək istəyirəm!”- deyə məni saxladı (Həmin gün onun səsini lentə almışdım). Xahiş elədi ki, verilişin vaxtı dəyişsə, ona zəng edim. Sonra bir yerdə getməli olduq.
O vaxtlar “aşağı düşən” (teleşirkət əməkdaşları metroya gedən yolu belə adlandırırdılar) asfaltla yanaşı, ağacların arasıyla, yaşıllıqlarla da yol vardı. Yaşlı adamların hamısı həmin yoldan istifadə edirdilər. Fikrət müəllim birdən ayaq saxlayıb dedi: “Dəryazın səsi gəlmir, amma biçilmiş otun qoxusu adamı bihuş edir”.
Tut ağacının kölgəsində oturub su içən bağban: “Mən burdayam, ağsaqqal, dəryazın səsini də eşidə bilərsən”– dedi və ayağa qalxdı. Fikrət Sadığın siması şirin bir yuxuya getmiş körpənin çöhrəsinə çevrilmişdi. Sanki əsrarəngiz bir musiqiyə qulaq asırdı. Balasadığın “Sən bu yaş otun qoxusunda nə görmüsən, ay Fikrət?” – sualı cavabsız qaldı. Fikrət müəllim “Sən mənə gəncliyimi xatırlatdın, a bağban” – deyə adını bilmədiyimiz adama təşəkkür etdi. Mən isə bağbandan xahiş edib dəryazı əlimə götürdüm. Bəlkə birinci dəfə idi ki, şairlər şeir oxuyan həmkarlarını yox, ot biçən jurnalisti alqışlayırdılar.
30 ildə 60 ilin işini görməyi ancaq Müşfiq bacarardı
Deyəsən, 1995-ci il idi. Mikayıl Müşfiqin vəfatının ildönümü münasibətilə Xızıda keçiriləcək tədbirə gedirdik. Mən Qabillə Fikrət Sadığın da oturduğu maşında getməli oldum. Fikrət müəllim yol boyu narahatlıq ifadə edirdi ki, bu yağışlı yanvar havası mənim onsuz da ağrıyan ayağımı pis günə qoydu.
Müşfiqin abidəsi önündə keçirilən tədbirdə Fikrət Sadığın dediyi “Otuz ildə altmış ilin işini görməyi ancaq Müşfiq bacarardı” – deyimini hamı alqışlamışdı. Tədbir qurtaranda tanımadığım bir adam soruşdu ki, Fikrət müəllim, ayağınız necədir? Dedi, Müşfiq sağaltdı. Yenə gülüşdülər.
Sonra təşkilatçılar Bakıdan gəlmiş qonaqları çay süfrəsinə dəvət edəndə üzrxahlıq elədilər ki, çöl şəraitində yeyib-içəcəyik. Onda Qabilin bir ifadəsini hamı alqışlamışdı: “Ördəyə göl şəraiti, şairə çöl şəraiti”.
Musiqi təhsilini hansı məktəbdə almısan, Mirzəbəyli?
1998-ci il idi. Yazıçılar Birliyinə üzv olmaq üçün hazırladığım sənədləri Fikrət Sadığa təqdim etdim. Dedi, getmə, beş-on dəqiqəyə bu kitabçana baxım. Oqtay Rzanın “sısqa kitab” adlandırdığı, oğlum Natiqin dörd yaşı olanda verdiyi bir sualdan yaranmış şeirlə başlanan “Ata, hara gedirsən?” adlı kitabdan beş-altı şeir oxudu və sonra davam etdi. Orada cəmi altmış şeir var idi. Bəlkə də yarısını oxudu və məndən soruşdu: – Musiqi təhsilini hansı məktəbdə almısan, Mirzəbəyli?
Dedim, mənim heç bir musiqi təhsilim yoxdur. İnanmaq istəmədi və əlavə etdi ki, şeirlərinin əksəriyyətindən musiqi eşidilir.
Mən Fikrət Sadığın həmin qiymətləndirməsini bəlkə də ondan çox yazıda yada salmışam. Bəstəkar Tofiq Bakıxanov isə həmin kitabçadakı şeirlərdən beşinə mahnı bəstələyib.
3 cür olur zurnaçalan...
“Xalq qəzeti” baş redaktorunun birinci müavini Məmməd Nazimoğlu (Allah ona rəhmət eləsin!) müxtəlif yazılarında Fikrət Sadığın ifadələrindən istifadə edirdi. O, kənd rayonlarımızdan birinin icra başçısı haqqında olan məqaləsinə Fikrət müəllimin “Üç cür olur zurnaçalan” adlı üç misralıq şeiriylə başlamışdı.
Bir dəfə Axundov kitabxanasının yanında Fikrət müəllimlə Məmməd Nazimoğlunun söhbət etdiyini gördüm. Axşamüstü işdə Məmməd müəllimdən soruşdum ki, şair sizin yazılardan narazılıq edir? Dedi, yox, yeni ideyalar verirdi.
Altı il yarımdır ki, sıramızda olmayan Fikrət Sadıq bu gün də yeni yazılarımıza “ideya verir”. Allah rəhmət eləsin!
İttifaq MİRZƏBƏYLİ, “Xalq qəzeti”