Builki Silahlı Qüvvələr Günündə Prezident İlham Əliyevin sərəncamı ilə təltif olunanların sırasında Birinci Qarabağ müharibəsinin itkin düşmüş döyüşçüsü Natiq Qasımovun Azərbaycan Respublikasının Milli Qəhrəmanı adına layiq görülməsi Qalib Ordumuzun Şərəf kitabında daha bir hünəri rəsmiləşdirdi. Haqq işimiz uğrunda qeyrət və sarsılmazlığı ilə nəinki düşməni, hətta xarici media dairələrini heyrətə gətirmiş soydaşımızın qəhrəmanlığının 32 ildən sonra ali təsdiqini tapması bir daha göstərdi ki, Azərbaycan dövləti Vətən yolunda göstərilmiş igidliklə bağlı keç kimi və heç nəyi unutmur.
1995-ci il... Bir il idi ki, ölkəmizin çətin, arxasız-köməksiz qaldığı günlərdə xilaskar missiyası ilə rəhbərliyə gələn Heydər Əliyevin səyləri sayəsində əldə olunan atəşkəsin nisbi sakitliyini yaşayırdıq... Amma işğalçı düşmən atəşkəs razılaşmasına imza atsa belə, atəşi kəsmirdi... Sənətindən-peşəsindən asılı olmayaraq hamımız, elliklə cəbhədə işğalçı düşmənə sinə gərib dayanan müdafiəçilərimizə arxa-dayaq olmağa çalışırdıq. O sırada mən də ardıcıl cəb-hədə, səngərlərdə çəkilişlər edib Vətənimizin müvəqqəti uğursuzluqdan yorğun düşən müdafiəçilərinə dayaq olmaq istəyirdim... Amma köhnə vərdişimdən də qalmırdım. Sovet vaxtı daim abunə olduğum “Komsomolskaya pravda” qəzetini və onun ən çox sevdiyim əlavəsi olan “Oqonyok” jurnalını da tapıb oxuyurdum...
...Və bir gün “Oqonyok” jurnalında iki saqqallı erməni döyüşçünün əhatəsində Azərbaycan Bayrağını əlində məğrurca tutan bir döyüşçümüzün şəklinə rast gəldim. Məqaləni oxudum... Jurnalın müxbiri erməni tərəfdən cəbhə təəssüratlarını yazsa belə, Azərbaycan Bayrağı əlində olan o döyüşçünün QƏHRƏMANLIĞINI böyük sevgi ilə, təfərrüatı ilə yazırdı. Və indi həmkarım o reportajın müəllifi Konstantin Smirnovun hələ o vaxt tərcümə edib AzTV-də efirə verdiyim “AND” proqramında səsləndirdiyim təəssüratlarını olduğu kimi yazıram... Erməni təxribatçılarla, terrorçu qüvvələrlə, “daşnaksütun” xəstəliyinə düçar olanlarla birgə addımlayan Konstantin Smirnov Natiq Qasımov adlı döyüşçünün qəhrəmanlığını belə canlandırırdı:
“Biz Stepanakertdən (Xankəndi) Əsgəran tərəfə gedərkən yolüstü üstünə saqqallı “boyeviklərin” yığışdığı zirerhli döyüş maşını ilə rastlaşıb onlara qoşulduq... Erməni silahlı birləşməsinin bu qrupu bir neçə gün əvvəl xeyli itki verərək tutduqları kəndi təkcə qədim kilsədə qalıb mövqe tutan Azərbaycan döyüşçülərindən “təmizləməyə” gedirdilər... Nə həmin gün, nə də səhəri ermənilər həmin döyüş nöqtəsini susdura bilmədilər... Çətin döyüşdən sonra üçüncü gün qədim məbəd zəbt olundu və orda döyüşüb hamını heyrətə gətirən azərbaycanlı döyüşçü əlində Azərbaycan Bayrağı əsir götürüldü. O beş gün ac-susuz qalıb üzərində Azərbaycan Bayrağı dalğalanan məbəddə təkbaşına döyüşərək bütöv bir ordu hissəsi təəssüratı yaratmışdı... Və son anda BAYRAĞI əlinə alıb ermənilərin üstünə yerimişdi...”
Məqaləni oxudum və qısa bir süjet hazırladım o vaxt Natiq haqqında... Onda erməni tərəfdən yazan müxbirə istinad etdiyimə görə məni qınayanlar da oldu. Amma mən nədənsə, QƏHRƏMANIMI fikrimdə, xəyalımda yaşatdım və onun bir gün bütün Azərbaycana şayan olacaq QƏHRƏMANLIĞINA inandım! Və illər sonra fəhmimdə yanılmadığımı gördüm. Qarabağda QƏLƏBƏmizə imza atan Ali Baş Komandan öz döyüşçüsünə böyük qiymət verdi. İyunun 25-də imzaladığı Sərəncamla onu Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı elan etdi...
...İllər sonra müzəffər Ali Baş Komandanın və xalqının layiqli mərtəbəyə yüksəltdiyi, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülən Natiq Qasımov haqda hələ 90-cı illərdə yarımçıq qalan jurnalist araşdırmamı davam etdirmək qərarına gəldim. Hələ sovet vaxtı hərbi qəzetdə birgə xidmət elədiyim, indi “Komsomolskaya pravda” qəzetinin əməkdaşı Dmitri Kozlovdan Konstantin Smirnovu tapmaqda mənə yardımçı olmasını xahiş etdim. Əsgər yoldaşım, yaxın dostum Dima tez bir zamanda bizi Konstantin Sergeyeviç Smirnovla calaşdırdı... ...Aldığım telefon nömrəsinə zəng vururam məni yorğun, ahıl bir səs salamlayır. “Natiq Qasımovu necə xatırlayırsınız?” sualımın cavabında özünün də dediyi kimi çox yaşlandığını etiraf edib yaddaşının onu güdaza verdiyini desə də bir az fikrə gedib 1992-ci ildə “Oqonyok” jurnalında yazdığı “Strax” (“Qorxu”) sərlövhəli məqaləsini xatırlayaraq davam edir: “Rahib, dostum, az da olsa xatırlayıram... Mən o vaxt tez-tez Bakıda, Tbilisidə və Yerevanda olurdum və xalqlar arasına düşən nifaqın, düşmənçiliyin səbəblərini anlamağa, bu haqda təhlillər aparıb yazmağa çalışırdım... Haqqında soruşduğunuz qəhrəmanı canlı olaraq görməsəm də haqqında da o vaxt eşitdiklərimi qələmə almışam. Çünki o vaxt “Kommersant” qəzetimiz üçün şəkillər çəkmək məqsədilə ora mən fotomuxbirimiz italiyalı Enriko Sarzanini göndərmişdim… Onun lentə aldığı foto diqqətimi çəkdi və Natiq haqda danışdıqlarından təsirlənərək o məqaləni yazdım. Yaxşı yadımdadır, ermənilər də başlarını itirmişdilər ki, bu oğlan 5 gün ərzində ac-susuz təkbaşına onları necə aciz qoymuşdu... Eşitdiklərimin əsasında həmin o məqaləni yazdım. Səhv etmirəmsə, “Oqonyok”un 1992-ci il aprel nömrəsində dərc olundu “Strax” sərlövhəli o məqaləm...”
Bunları deyən Konstantin Smirnov danışdıqca xatirələri daha da canlanırmış kimi birdən söhbətinə ara verib “O, sağdır?” deyə soruşur. Sualından başa düşürəm ki, Natiqin sonrakı taleyindən, ermənilər tərəfindən işgəncələrə məruz qalıb öldürüldüyündən xəbərsizdir... “Təəssüf ki, yox!” deyib əlavə edirəm: “Onu erməni “boyevikləri” işgəncə verərək öldürüblər... Bugünlərdə Prezidentimizin sərəncamı ilə Natiq Qasımov ölümündən sonra Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülüb.” Həmsöhbətim dərindən köks ötürərək “Heyif!.. O oğlanın simasını gözümdə bir daha canlandırdınız və elə o vaxt da olduğu kimi onu görmədiyimə çox təəssüf edirəm. O vaxt çox istədim onu görüm. Amma yəqin məni başa düşərsiniz, o qarmaqarışıqlıqda bu cür imkan tapmaq çox çətin idi. Çox təəssüflənirəm indi də... Bəlkə də biz görüşsək, onun həyatını qurtarmağa yardımçı ola bilərdim”. Telefona sükut çökür bir anlıq. Həmsöhbətim son sözlərini təəssüf qarışıq kədər içində deyir və sanki nitqi tutulur... Qısa fasilədən sonra davam edir: “Mən ixtiyarsız olaraq o vaxt erməni tərəfdən təəssüratlarımı yazsam da o oğlan ağlıma, düşüncəmə hakim kəsilmişdi deyə məqaləmi onun qəhrəmanlığı üzərində qurdum. Onu Xalq Qəhrəmanı elan etdiyinizi eşidəndə isə tam əminliklə deyə bilərəm ki, Qəhrəmanları tarix müəyyənləşdirir...”
Bəli, qəhrəmanlar unudulmur... Əbədiyaşar xatirəsi ilə qəlblərə köçüb əbədiyaşarlıq qazanırlar. “Heç kəs unudulmur, heç nə yaddan çıxmır!” Dillər əzbəri olan, bütün zamanlar üçün kəsərli, keçərli olan bu şüar da, görünür, əbəs yerə yaranmayıb.
Rahib QƏRİB,
hərbi jurnalist
