Xoşməramlı idmanı qərəzli siyasətə bulaşdıran makronizm

Dünyaya Volter, Didro, Russo, Monteskye, Sartr, Kamyu, Stendal... kimi dahiləri bəxş edən ölkənin və xalqın milli-dini deqradasiya prosesi, deyəsən, özünün finiş xəttinə yaxınlaşır. Dünənədək “qoca qitə”nin öləziməkdə olan parlaqlığını, azca da olsa, qoruyub saxlamağa çalışan Fransa bu imicini paytaxt Parisin ortasından keçən Sena çayının çirkab sularında itirdi. Bu ölkə XXXIII Yay Olimpiya Oyunlarının açılışında təkcə imicini deyil, antik Yunanıstanda alovlanıb günümüzədək yol gələn məşəli də Sena çirkabında qərq etdi. 

Fransa Senatına son seçkilərdə siya­si imici kəllə-mayallaq olan Emmanuel Makronun Olimpiada fürsətindən nəinki daxildə özünü reabilitasiya üçün, eləcə də xarici arenada istifadə etmək niyyəti baş tutmadı. Paris-2024-ün açılış mərasimində “böyük güclərin”, dünyanın nüfuzlu siyasi liderlərinin iştirak etməməsi Olimpiadanı qeyri-populyar, sönük bir tədbirə çevirmiş oldu. Açılış mərasiminə ABŞ, Böyük Brita­niya, İtaliya, Çin, Türkiyə, BƏƏ, Səudiyyə Ərəbistanı kimi aparıcı ölkələrin liderləri gəlmədilər. Tədbirdə müsəlman dövlətlə­rindən yalnız Qətər təmsil olunurdu. Latın Amerikası rəsmilərindan bir nəfər də olsun Parisdə görünmədi. Bunu, sadəcə, Olimpi­ya Oyunlarının keçirildiyi ölkəyə etinasız­lıq, saymazlıq kimi yox, Makronu boykot jesti kimi qəbul etmək olar. 

* * *

XXXIII Yay Olimpiya Oyunlarının “gey şou”nun rövnəqləndirdiyi açılış mə­rasiminin ssenari müəllifləri həm də Yeli­sey sarayının anti-Azərbaycan siyasətini, məkrli niyyətini bir daha nümayiş etdir­dilər. Tədbiri canlı yayımlayan Fransanın “France 2” telekanalının aparıcısı erməni idmançılarını “dostlarımız”, Ermənistanı isə “tarixən fransızların qəlbinə ən yaxın ölkə” adlandırıb. Bununla da kifayətlən­məyib, “Dağlıq Qarabağın süqutu” ilə bağlı təəssüf dolu mətni oxuyub. Bizim idmançıları təqdim edəndə isə aparıcı Azərbaycanı, sadəcə olaraq, “Ermənis­tanla ərazi məsələsində münaqişədə olan Qafqaz respublikası” adlandırıb. Xatırla­daq ki, Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin qaydalarına uyğun olaraq, Olimpiya Xar­tiyasının əsas prinsiplərindən biri idmana və idmançılara qarşı istənilən siyasi və ya kommersiya istismarına qarşı mübarizədir. 

Baş vermiş siyasi təxribatla bağlı Azər­baycan Respublikasının Gənclər və İdman Nazirliyi və Milli Olimpiya Komitəsi tərə­findən Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinə göndərilən etiraz məktubunda qeyd olunur ki, dövlət telekanalının Azərbaycana qar­şı bu cür hörmətsiz münasibəti Olimpi­ya Xartiyasının açıq-aşkar pozulmasıdır. Məktubda deyilir: “Bu cür təbliğat oyunla­rın ruhuna zidd olmaqla yanaşı, Azərbay­can və Ermənistan arasında sülh səylərini pozmağa xidmət edir. Buna görə də BOK-dan Paris-2024 Olimpiadası zamanı idma­nın siyasiləşdirilməsinə qarşı qəti mövqe göstərilməsi, açıq bəyanat verməklə Fran­sa hökumətinə, Fransa Milli Olimpiya və İdman Komitəsinə, eləcə də adıçəkilən telekanala etiraz bildirilməsi xahiş edilib”.

Rəsmi Parisin 30 ildən çoxdur nü­mayiş etdirdiyi anti-Azərbaycan təbliğa­tının davamı kimi qəbul edə biləcəyimiz siyasi-ideoloji Olimpiya təxribatına niyə təəccüblənməliyik ki? Bu ölkə və onun sakinləri Azərbaycanın torpaqlarını erməni işğalından təmizləməsi, ərazi bütövlüyü­nü təmin etməsi faktını hələ də həzm edə bilmir. Onlar əllərinə düşən istənilən für­sətdən məkrli planlarını işə salmaq üçün yararlanmağa çalışırlar. Bu dəfə qədim və müqəddəs Olimpiya Oyunlarını öz “oyun­larına” vasitə bildilər. 

Ümumiyyətlə, xoş mərama, həmrəy­liyə xidmət edən idmanı siyasi mübarizə vasitəsinə çevirmək cəhdləri yolverilməz­dir. Axı, idman ayırıcı deyil, həmişə barış, birləşdirici amil missiyasını yerinə yetirib. Olimpiada isə müxtəlif irqlərin və xalqla­rın dostluğunun, həmrəyliyinin rəmzi kimi tanınıb. Vaxt olub ki, Olimpiya yarışlarına görə hətta döyüş əməliyyatları dayandırı­lıb, qarşı duran tərəflər atəşkəs rejiminə ri­ayət ediblər. Amma iyulun 26-da Parisdən izlədiyimiz görüntülər, eşitdiyimiz şərhlər onu deməyə əsas verir ki, dünyaya demok­ratiyadan mühazirə oxuyan Fransa, konk­ret indiki halda, Makron hökuməti belə sivil dəyərlərdən uzaq düşüb. Onun Yay Olimpiya Oyunlarını Azərbaycana qarşı düşünülmüş oyununda alətə çevirməsi isə artıq siyasi deqradasiyanın son həddi sayıl­malıdır. 

Olimpiya Xartiyasında deyilir ki, Olimpiya hərəkatının məqsədi idmanı bəşəriyyətin ahəngdar inkişafının xidmə­tinə, dinc cəmiyyətin yaradılmasına töhfə verməkdir. “Fransa prezidenti Emmanuel Makron və hökuməti hazırda Parisdə ke­çirilən Olimpiya Oyunlarını “sülh və ümid anı” kimi dəyərləndirsələr də, Fransanın müstəmləkəçilik və neokolonial siyasətlə­ri bunun əksini göstərir”. Bu fikirlər Bakı Təşəbbüs Qrupu Paris Olimpiadasında Olimpiya Oyunlarının prinsiplərinin po­zulması ilə bağlı bəyanatında yer alıb. “XXI əsrin “sülh və ümid anı” olan Olim­piya Oyunları xalqları özünə tabe edən bir ölkədə keçirilə bilərmi? Olimpiadaya ev sahibliyi edən ölkə Kanakidə siyasi məh­busları azad edə bilməzdimi? Onların da öz evlərində uşaqları ilə birlikdə bu “sülh anını” yaşamaq hüququ var”, – deyə bəya­natda bildirilir. 

* * *

Paris Olimpiya Oyunlarının çiskinli açılış mərasiminin ən yaddaqalan səh­nələri transgenderlərin və transvestitlərin “nümunəvi çıxışları”, LGBT-ləşmə ten­densiyasının əyani nümayişi oldu. Dün­ya xristianlarının dini hisslərinə istehza olunan şouda Leonardo da Vinçinin İsa Məsihin şagirdləri ilə son yemək səhnəsi təsvir etdiyi “Sonuncu şam yeməyi” rəsmi parodiya edilib. “The Telegraph” qəzeti yazıb ki, Olimpiya Oyunlarının təşkilatçı­ları açılış mərasimində nümayiş etdirilən “gey-parad”a görə üzr istəyiblər. Məsihin və onun həvarilərinin görüşündə İncildə­ki səhnəyə “uyğun” çılpaq müğənnilərin çıxışı siyasətçilərin və katolik kilsəsi nü­mayəndələrinin kəskin tənqidinə tuş gəlib. Olimpiadanın açılış mərasiminin bədii rəh­bəri Tomas Jolli qəzetə bildirib ki, o, şou­ya verilən mənfi reaksiyadan “çaşıb qalıb”. 

Bəs, o biabırçı səhnələrə etiraz edənlər kimlərdir? 

* İtaliya Baş nazirinin müavini Matteo Salvini dini parodiyanı “təhqiredici və al­çaq əməl” adlandırıb: “Milyardlarla xris­tianın təhqir edildiyi Olimpiadanın açılışı, həqiqətən, pis başlanğıcdır”.

* Dünyanın ən zəngin iş adamı İlon Mask qalmaqallı parodiyanı tənqid edərək, bunu “xristianlar üçün dözülməz dərəcədə təhqiramiz” adlandırıb.

* La Liqanın prezidenti Xavyer Tebas X bloqunda yazıb: “Bu, qəbuledilməz, hör­mətsizlik və biabırçılıqdır! “Sonuncu şam yeməyi”ndən bu şəkildə istifadə xristian­lara qarşı təhqirdir. Dini inanclara hörmət harada qaldı?”.

Deməli, da Vinçinin fırçasına məxsus şeytan ziyafətinin “canlandırılması” təş­kilatçılara Olimpiya sevinci bəxş etmək əvəzinə, tənqid və qınaq gətirib. XXXIII Yay Olimpiya Oyunlarının açılış mərasi­mində yaşanan qanqaraçılıq bununla da bitmir. Cənubi və Şimali Koreyanın eyni dövlət kimi təqdim olunması, bayraqları­nın dəyişik salınması da iştirakçıların və tamaşaçıların diqqətindən yayınmayıb.

Sonda bir daha “France 2” milli tele­kanalın efirdən üfürdüyü siyasi avantüraya qayıdaraq demək istəyirik ki, Paris İrəvanı özünə “bacı”, yaxud başqa nəsə hesab edə bilər, amma bu ona Olimpiya hərəkatının prinsip və qaydalarını pozması üçün mənə­vi haqq vermir. Daxili və xarici problem­lərdən başlarını itirmişlərin ümumbəşəri dəyərləri ayaqlar altına atması təəccüb doğurmamalıdır. Biz bu olayda Makronlu fransız cəmiyyətin kübar obrazından cılız və idbar xislətə yuvarlanmasının çirkin formada nümayişinin şahidi olduq.

Bütün hallarda, üstümüzə atılan, amma yapışmayacaq çirkaba baxmayaraq, id­mançılarımızın parlaq çıxışlarına ümid bəsləyirik. Onların əsas hədəfi üçrəngli bayrağımızı Parisdə dalğalandırmaqla, himnimizi səsləndirməklə bədxahların gö­zünü oymaqdır. 

Fikrət SADIXOV, 
Qərbi Kaspi Universitetinin professoru, politoloq

– Görünür, rəsmi Paris Olimpiya Oyunlarının açılışı ilə geylərin şou­sunu səhv salıb. Bunu Makron Fran­sasının həm daxildə, həm də xaricdə özlərini aparmaq, davranış üslubu kimi qəbul etmək lazımdır. Onun yeritdiyi siyasətə tam adekvat prosesdir. Əslin­də, bu, Olimpiya Oyunlarının adına xələl gətirən bir açılış idi. Nəticədə ölkənin imicinə, reytinqinə növbəti zərbəni vurmuş oldular. Dünyanın nü­fuzlu informasiya vasitələri, telekanal­lar bununla bağlı kəskin reaksiyaları ictimaiyyətə çatdırdılar. 

Təqdimat zamanı Azərbaycanın “Qafqaz respublikası” adlandırılmasını təsadüfi hal saymıram. Dövlət televizi­yasının aparıcısı əvvəlcədən yazılmış konkret ssenariyə uyğun çıxış edirdi. Həmin çıxışdan tam aydın oldu ki, rəs­mi Parisin təxribatçı siyasi davranışı, anti-Azərbaycan addımları Olimpiya Oyunlarına da öz ləkəsini vurdu. Bu cür biabırçı, rüsvayçı yanaşma özü­nü qədim və sivil dövlət kimi qələmə verən Fransaya başucalığı gətirmir. 

Tam əminlikklə deyə bilərəm ki, bu olay tarixə Olimpiya Oyunlarının ən biabırçı açılışı kimi düşəcək və yad­daşlardan silinməyəcək.

Fərhad MƏMMƏDOV, 
siyasi icmalçı

– Fransanın dövlət telekanalında Azərbaycanla bağlı belə hədyanların səsləndirilməsi ilk baxışda təəccüb do­ğura bilər. Amma reallıq odur ki, məhz Fransa dövlətinin apardığı informasiya siyasəti nəticəsində cəmiyyətin böyük qismi anti-Azərbaycan ovqatına köklə­nir. Makron iqtidarı hökumətin ixtiya­rında və nəzarətində olan bütün media resurslarını ölkəmizə qarşı yönəltdiyi­ni bilirik. Həmin şəbəkə bölgədə prob­lemlərin əsas mənbəyi kimi Azərbay­canı göstərməyə çalışır. Bu tendensiya həm Fransanın daxili siyasətində, həm də kənardakı müstəmləkələrində özü­nü göstərir. Olimpiya Oyunlarının açı­lışını canlı işıqlandıran hökumətə bağlı hansısa telekanalın efirindən Azərbay­cana qarşı neqativ və reallıqdan uzaq mülahizələrin səsləndirilməsi təəccüb doğurmamalıdır. 

Əslində, bu, Emmanuel Makron hakimiyyətinin Azərbaycana qarşı yü­rütdüyü məqsədyönlü siyasətin növbə­ti təzahürüdür. Belə halların gələcəkdə də baş verəcəyini istisna etmək olmaz. Çünki Makron özünün anti-Azərbay­can ritorikasından əl çəkməyəcək və bu siyasətindən üz döndərməyəcək.

İmran BƏDİRXANLI
XQ