Bu ölkəni Rusiyadan qoparmaq cəhdləri səngimir

Avropada Ermənistana ictimai sektorda əsas lobbiçilik edənlərdən olan NATO-nun sabiq baş katibi Anders Foq Rasmussen yenə öz ampluasındadır. Martın 27-də onun rəhbəri olduğu “Ermənistanın dostları şəbəkəsi” qrupunun (?) hesabatı açıqlanıb. Ölkənin dövlət informasiya agentliyi – “Armenpress”in də öz səhifələrində səxavətlə yer ayırdığı hesabatda bildirilib ki, Ermənistan və Avropa İttifaqı (Aİ) arasında viza rejiminin liberallaşdırılması ilə bağlı dialoqun başlaması əlaqələrin dərinləşməsində mühüm addım olacaq.

Hesabat müəllifləri qeyd ediblər ki, viza rejiminin liberallaşdırılması erməni xalqına əhəmiyyətli dəyişik­liklər gətirəcək (?), çünki insanlar arasında əlaqələrin artırılması çox vacibdir. Xüsusi vurğulanır ki, Aİ Ermənistana üzvlüyə namizəd sta­tusu təklif etməyə hazır olduğunu mütləq açıq şəkildə bildirməlidir. Bu da mühüm siqnal olacaq. Sənəddə qeyd olunub ki, erməni dövlətinin iqtisadiyyatının böyüməsi, səhiyyə­nin inkişafı, qanunun aliliyi, insan hüquqlarına və demokratiyaya hör­mət missiyasının davamlılığını tə­min etmək lazımdır. Aİ-nin köməyi insanların görə və hiss edə biləcəyi dəyişikliklər üzərində cəmləşməlidir.

Ermənistanın ərzaq təhlükəsizli­yi ilə bağlı hesabat müəllifləri qeyd ediblər ki, Aİ Hayastana əsas qida məhsullarının idxalına subsidiya verməklə bağlı addımlar atmalıdır. Paralel olaraq, Brüssel daha sabit və iqtisadi cəhətdən effektiv daxili siyasətin işlənib hazırlanmasında İrəvanı dəstəkləməlidir. Hesabatda bildirilib ki, Aİ–Ermənistan münasi­bətlərini daha da dərinləşdirmək və gücləndirmək üçün enerji sektoru­na diqqət yetirmək vacibdir. Ermə­nistanı Avropa enerji icmasına üzv olmağa dəvət etmək, ölkənin yaşıl enerjiyə keçid sahəsində islahatları sürətləndirməyə, enerji mənbələrinin idxalını və şaxələndirməsinə kömək göstərmək təklif olunur.

Qeyd etdiyimiz kimi, hesabatı hazırlayan “Ermənistanın dostları şəbəkəsi”nin rəhbəri Anders Foq Rasmussen Avropada ictimai sek­torda erməni lobbisinin pul gücünə ələ aldığı əsas şəxslərdən biridir. 2001–2009-cu illərdə Danimarka­nın baş naziri, 2009–2014-cü illərdə isə NATO-nun baş katibi olan Ras­mussen Şimali Atlantika Alyansının rəhbəri vəzifəsindən getdiyi ildə “Rasmussen Global” adlı beynəlxalq siyasi konsaltinq şirkətini təsis edib. Onun mənzil-qərargahı Kopenha­gendə yerləşir. Brüssel, Berlin, Va­şinqton və Londonda ofisləri var. Şirkət təhlükəsizlik siyasəti, Tran­sAtlantik əlaqələr, qlobal siyasət, Aİ, enerji sektoru, kritik xammal və kos­mosla bağlı məsələlər üzrə “strateji məsləhətlər” verir. Təşkilatın əsas müştərilərindən biri də Ermənistan hökumətidir. Aİ-nin şəffaflıq reyest­rinin saytında “Rasmussen Global” şirkətinə aid “Cari maliyyə ilində müştərilər” bölməsinə baxdıqda bunu aydın görmək olar.

Rasmussen ötən ilin yazında Ermənistana səfər etmişdi. Oradan isə Azərbaycanla sərhədə gəlmiş, burada Ermənistan bayrağı fonunda fotolar çəkdirərək, sosial şəbəkədə­ki hesablarında yerləşdirmişdi. O, səfər təəssüratlarını əks etdirən ya­zıda isə növbəti dəfə Azərbaycanın ünvanına hədyanlar səsləndirmişdi. Sabiq baş katibin “Project Syndica­te” üçün yazdığı geniş məqalədə La­çın–Xankəndi yolunda ekofəalların aksiyası, Ermənistan–Azərbaycan münasibətləri ilə bağlı həqiqətə uy­ğun olmayan fikirlər yer almışdı.

Ümumiyyətlə, Rasmussen qa­ranlıq keçmişə malikdir. Məsələyə 2023-cü il sentyabrın əvvəllərində Azərbaycan Prezidentinin köməkçisi – Prezident Administrasiyasının Xa­rici siyasət məsələləri şöbəsinin mü­diri Hikmət Hacıyev də münasibət bildirmişdi. O, NATO-nun sabiq baş katibinin Ermənistan hökumətindən pul almasını ifşa etmiş, həmçinin BBC-ni qərəzli olmaqda suçlamış­dı. “X” platformasında etdiyi payla­şımda H.Hacıyev yazmışdı: “Pullar danışır” seriyasından! Göründüyü kimi, Avropanın ən dəhşətli, qanlı və cinayətkar separatçı qurumu olan qondarma “dqr”in “yubileyi” ərəfə­sində Ermənistan hökumətinin və erməni lobbi qruplarının göstərişi ilə yeni dramatik dezinformasiya və ma­nipulyasiya kampaniyasına start ve­rilib. Biabırçılıq olsa da, NATO-nun sabiq baş katibi təbliğat kampaniya­sına görə, Ermənistan hökumətin­dən pul aldığını inkar etmir. Bəzi si­yasətçilər riyakarlıqla dünyanı “yaxşı və pis separatçılara və cinayətkar­lara” bölürlər. Köhnə vərdişlərdən imtina etmək çətin olur”. Preziden­tin köməkçisi NATO-nun sabiq baş katibinin hansı mənbələrdən vəsait aldığına dair bəyannaməni də pay­laşımına əlavə etmişdi.

Onu da qeyd edək ki, Rasmus­sen 2016–2019-cu illərdə Ukrayna Prezidentinin müşaviri işləyib. Müşa­vir kimi Ukrayna dövlətinin rəhbərinə “strateji məsələhətlər” verib. Hazırda Ukraynanın başına gələnlər həm də avropalı müşavirlərin verdikləri məs­ləhətlərin nəticəsi kimi qiymətləndi­rilə bilər. Daha əvvəllər isə qərblilər Gürcüstan hökumətinə belə məs­ləhətlər vermişdilər. Həm Ukrayna­nın, həm də Gürcüstanın hansı aqi­bətlə üzləşdiyi hər kəsə məlumdur.

Bu gün isə Rasmussenin timsa­lında qərbli emissarlar Ermənistana “məsləhət” verməklə məşğuldurlar. Həmin “məsləhətlər”in İrəvanı uçu­ruma doğru yuvarladığı fikri artıq daha çox siyasi şərhçinin, polito­loqun dilindən eşidilir.

Rusiyalı politoloq Fyodor Lukya­nov erməni mediasına müsahibəsin­də bildirib ki, Qərb Cənubi Qafqazda möhkəmlənmək üçün müxtəlif va­sitələrdən istifadə edir. Müharibə­dən sonrakı mərhələdə Ermənista­nın ilk vəzifəsi Qərb platformasında danışıqlar təşkil edərək, Rusiyanı nizamlanma prosesindən çıxarmaq idi: “Bununla belə, Qərb danışıq­larda, sonda isə yekun sənədin im­zalanmasında vasitəçi, eləcə də gələcəkdə müəyyən təminat verən tərəf olmaq istərdi. Bu ssenari hələ ki, uğurlu alınmır, çünki Azərbaycan ikitərəli əsasda danışıqlar aparmaq istəyir. Ermənistan Qərbdən müəy­yən zəmanətlər almaq üçün KT­MT-dən çıxmaq və İrəvan–Moskva münasibətlərini dəyişmək kartından istifadə edərək başqa bir ssenari hə­yata keçirmək istəyir. Almaniya tərə­finin təşkil etdiyi danışıqlardan sonra məlum oldu ki, Qərb vasitəçiliyinin gələcəyi yoxdur və Qərbin regionda mövcudluğunu təsdiqləmək üçün başqa bir ssenariyə ehtiyac var. İndi də Ermənistan KTMT-dən çıxma­ğa hazırlaşır və bunun müqabilində Qərbdən ciddi dəstək gözləyir. Çünki sülh sazişi ilə Qərbdən dəstək almaq mümkün deyil. Üstəlik, bu gün də sazişin imzalanması ilə bağlı prob­lemlər qalmaqdadır”.

Maraqlıdır ki, Rasmussenin ça­ğırışına baxmayaraq, Ermənistanın hazırkı mərhələdə Aİ-yə daxil ol­maq üçün ərizə vermək məsələsini müzakirə etmədiyi məlum olub. Er­mənistan parlamentinin spikeri Alen Simonyan jurnalistlərə bildirib ki, ha­zırda ölkəsinin Aİ-yə üzvlük məsələ­si müzakirə mövzusu deyil: “Düşün­mürəm ki, belə bir hadisə baş verə bilər. Ermənistan hələ müraciət et­məyib və Aİ-yə üzv, yaxud namizəd olmaq üçün gözləyir. Bizim görülməli çox işimiz var ki, Gürcüstan və ya Türkiyə kimi illərlə Aİ-yə üzvlüyü gözləməli olmayaq”.

Spiker əlavə edib ki, ölkədə bir çox standartların dəyişdirilməsinə ehtiyac var və bu səbəbdən də Aİ üzvlüyü üçün müraciət edilsə, pro­sesin nə qədər vaxt aparacağı sual altındadır. Halbuki, A.Simonyan bir müddət öncə Ermənistanın Aİ ilə münasibətləri dərinləşdirməyə və üzvlüyə namizəd olmağa hazır oldu­ğunu bəyan etmişdi.

Dövlət İdarəçilik Akademi­yasının müşaviri, politoloq Zaur Məmmədov “XQ”yə açıqlamasın­da bildirdi ki, “Ermənistanın dostla­rı şəbəkəsi” qrupu İrəvandan aylıq məvacib alan, haylar üçün qurulan və fəaliyyət göstərən bir platforma­dır. Onun sözlərinə görə, hesabat Avropanın hansısa şəhərində ha­zırlanmayıb, İrəvanda hazırlanıb: “Mətndə Ermənistanın istəkləri, şantajı və manipulyasiyası yer alıb. Aİ və Ermənistan arasında viza re­jiminin liberallaşdırılması məsələsini biz Moldova, Gürcüstan və Ukray­naya münasibətdə də görmüşdük. Brüssel belə addımlar atmışdı. Hər üç ölkədəki vəziyyət göz önündədir. Daha çox vətəndaşların rahatlığın­dan söhbət getsə də bu, əslində, siyasi qərardır. Bəllidir ki, bu qərar­ların arxasında Rusiyaya qarşı ge­osiyasi mübarizə dayanır. Əlbəttə, Aİ–Ermənistan münasibətləri onla­rın daxili işidir. Özləri bilərlər. Amma digər tərəfdən bu münasibətlər Cə­nubi Qafqazdakı proseslərə açıq müdaxilə xarakteri daşıyır. İrəvan Qərbdəki müəyyən mərkəzlərin dik­təsi altında bu və ya digər qərarlar verir. Aprelin 5-də Brüsseldə Ermə­nistanın baş naziri Nikol Paşinyan, Avropa Komissiyasının rəhbəri Ur­sula fon der Lyayen və ABŞ Dövlət katibi Antoni Blinken arasında görüş keçiriləcək. Həmin görüşün nəticəsi olaraq, Aİ-nin Ermənistanın təhlükə­sizliyinin təminatçısı funksiyasını öz üzərinə götürəcəyini elan edəcəyi gözlənilir. Yeri gəlmişkən, bu, Qərbin hansısa dövlətin təhlükəsizliyinin tə­minatçısı funksiyasını öz üzərinə gö­türməsi ilə bağlı ilk fakt olacaq”.

Z.Məmmədov qeyd etdi ki, ABŞ Ermənistanla bağlı özünün xarici si­yasətində bir qədər korrektələr edib. Bu isə Rusiyanın Gürcüstana, Uk­raynaya daxil olmasından fərqli ola­raq, Ermənistana hərbi müdaxiləsinə heç bir şəkildə imkan verməməkdən ibarətdir. Odur ki, Qərb belə bir funk­siyanı öz üzərinə götürməyə hazır­laşır.

Politoloq onu da bildirdi ki, baş verənlər, əlbəttə, Azərbaycanın mil­li və dövlət maraqlarına təsir etmiş olur: “Çünki biz Qərbin cinah ola­raq Ermənistanı seçdiyini görürük. Bunun nəticəsi kimi, ölkəmizə qarşı gələcək təxribatları da istisna edə bilmərik. Eyni zamanda, Qərbin Er­mənistanın təhlükəsizliyini təminat altına alması İrəvanın gələcəkdə sülh prosesində imitasiya etməsi­ni daha da gücləndirə bilər. İrəvan yenə arxayınlaşacaq və vaxt uzat­maqla məşğul olacaq. Beləliklə, biz bir daha görürük ki, Qərbin Ermə­nistanla bağlı təşəbbüsləri regionda sülhə xidmət etmir. Eyni zamanda, bu təşbbüslərin həyata keçirilməsi də problematikdir. Güman ki, Ermə­nistana verilən bəzi vədlər elə vəd olaraq da qalacaq”.

Səxavət HƏMİD
XQ