Azərbaycan Rusiyanın aparıcı xarici iqtisadi tərəfdaşlarından biridir. Hər iki ölkənin nəqliyyat, maşınqayırma, tikinti, konsaltinq və digər sahələrində əməkdaşlıq uğurla inkişaf edir, iqtisadi potensialın reallaşdırılması, qarşılıqlı ticarət və investisiya əlaqələrinin genişləndirilməsi, ticarət dövriyyəsi strukturunun şaxələndirilməsi diqqət mərkəzində saxlanılır.
İkitərəfli münasibətlərdə iqtisadi-ticarət tərəfdaşlığının gücləndirilməsi məqsədilə səmərəli mexanizmlər tətbiq olunur. Bu baxımdan, Azərbaycan–Rusiya Hökumətlərarası Komissiyası, Azərbaycan–Rusiya və Rusiya–Azərbaycan işgüzar şuraları əlverişli platformalar kimi fəaliyyət göstərir. Rusiya ölkəmizin əsas ticarət tərəfdaşlarından biridir və respublikamızın qeyri-neft məhsullarının ixracında birinci yerdədir.
İkitərəfli formatda regionlararası forumlar da artıq öz səmərəliliyini sübuta yetirib. Hakimiyyət nümayəndələrinin, işgüzar və ekspert dairələrinin forum çərçivəsində görüşləri keçirilir, konstruktiv və açıq dialoq aparılır. Bu, əlaqələr qurmağa, gələcək birgə fəaliyyət naminə səyləri əyani surətdə koordinasiya etməyə, əməkdaşlığın genişləndirilməsi perspektivlərinin müzakirəsini aparmağa əlverişli imkan yaradır. Reallaşdırılan forumlar, Azərbaycan Respublikasının regionları ilə Rusiya Federasiyasının subyektləri arasında birbaşa qarşılıqlı faydalı əlaqələrin yaradılması üçün tələbat duyulan tədbir kimi dəyərləndirilir.
Cari il yanvar ayının 22-də imzalanan “2024-2026-cı illər üçün əməkdaşlığın əsas istiqamətlərinin inkişafı üzrə Yol Xəritəsi” də ölkələrimiz arasında qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığın möhkəmlənməsinə bundan sonra da mühüm töhfə verəcəyi əminliyi yaradır.
Yeri gəlmişkən, indiyədək mövcud olan Azərbaycan–Rusiya əməkdaşlığının inkişafının əsas istiqamətləri üzrə yol xəritələrinin icrasının nəticələri də uğurlu olub. Belə ki, yol xəritələrinin icra olunduğu 2018-2023-cü illəri əhatə edən dövr ərzində ticarətin asanlaşdırılması və ticarət axınının şaxələndirilməsi, gömrük və sərhəd-keçid infrastrukturunun təkmilləşdirilməsi, dövlət sərhədindən yük daşımalarının həcminin, habelə buraxılış məntəqələrinin keçirmə qabiliyyətinin artırılması və bir çox digər istiqamətlərdə əməli addımlar atılıb.
Görülən tədbirlər nəticəsində Azərbaycan–Rusiya ticarət-iqtisadi əlaqələrinin dayanıqlı dinamikası təmin edilib, 2017-ci illə müqayisədə ticarət dövriyyəsi 2 dəfədən çox artaraq ötən il 4,3 milyard ABŞ dollarından çox təşkil edib. Həmçinin investisiya sahəsində əməkdaşlıq yeni mərhələyə daxil olub, Azərbaycanda Rusiyanın iştirakı ilə böyük investisiya layihələrinin həyata keçirilməsinə başlanılıb.
Ötən il ölkələrimiz arasında perspektivli sahə olan nəqliyyat və tranzit daşımaları sahəsində bir sıra mühüm uğurlar əldə edilib, ikitərəfli yükdaşımaların ümumi həcmində 11 faizdən çox artım qeydə alınıb. “Şimal-Cənub” Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizi ölkələrimizin əraziləri vasitəsilə Cənubi Asiyadan Avropaya yüklərin daşınması üçün optimal imkanların yaradılmasına yönəlib və 2023-cü ildə dəhlizlə yükdaşımaların həcmi, təxminən, 17 faiz yüksəlib.
Bununla yanaşı, 2023-cü ildə iki ölkə arasında ümumi yükdaşımalarının həcmi 2017-ci illə müqayisədə 87 faiz, o cümlədən tranzit yüklərin həcmi 4 dəfəyə yaxın artıb. Həmçinin Şimal–Cənub Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizi ilə yükdaşımaları 2017-ci illə müqayisədə 44 faizdən çox olub.
Ötən il Azərbaycan ilə Rusiya arasında enerji, kənd təsərrüfatı, gömrük-sərhəd infrastrukturunun təkmilləşdirilməsi, humanitar və bir çox digər sahələrdə də əməkdaşlığın inkişafı ilə bağlı müsbət nəticələr qeydə alınıb.
Azərbaycan–Rusiya əməkdaşlığının inkişafının əsas istiqamətləri üzrə 2024-2026-cı illər üçün Yol Xəritəsi də investisiya qoyuluşu, nəqliyyat, sənaye, aqrar və qida təhlükəsizliyi, enerji, turizm, humanitar və sosial, həmçinin innovasiya və informasiya texnologiyaları sahələrində əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi ilə əlaqədar konkret addımların atılmasını nəzərdə tutur.
İki ölkə arasında qarşılıqlı hörmət və etimad prinsiplərinə əsaslanan tərəfdaşlıq çoxşaxəlidir və demək olar ki, bütün sahələri əhatə edir. Hazırda bu dövlətlər arasında dinamik iqtisadi-ticari əməkdaşlıq müsbət göstəricilərlə diqqət çəkir. ticarət dövriyyəsi artır, yeni istiqamətlər üzrə önəmli layihələr həyata keçirilir. Nəqliyyat-logistika, sənaye, kənd təsərrüfatı və ekoloji sahələrdə qarşılıqlı fəaliyyət iki ölkənin regionlararası səviyyədə əlaqələrini daha da dərinləşdirir. Qısa müddət ərzində Dağıstan, Tatarıstan, Başqırdıstan, Udmurt respublikaları, Həştərxan, Ryazan vilayətləri, Perm diyarı və Rusiya Federasiyasının digər subyektləri ilə vaxt-aşırı qarşılıqlı səfərlər həyata keçirilir.
Xatırladaq ki, Azərbaycan Rusiyanın 80-ə yaxın subyekti ilə iqtisadi və humanitar sahələrdə mühüm əlaqələr qurub, 20 subyektlə iqtisadi-ticarət, elmi-texniki və mədəni sahələrdə qarşılıqlı fəaliyyətə dair sənədlər imzalanıb.
Martın 5-də Bakıda Baş nazir Əli Əsədov ilə respublikamızda səfərdə olan Rusiya Federasiyası Hökumətinin sədri Mixail Mişustin arasında iki ölkənin nümayəndə heyətlərinin iştirakı ilə genişləndirilmiş tərkibdə keçirilən görüşdə də Azərbaycan–Rusiya strateji tərəfdaşlığının müxtəlif sahələrdə yüksək səviyyədə olduğu bildirilib, ikitərəfli əlaqələrin dinamik inkişafının iki ölkənin prezidentlərinin sıx təmaslarının və birgə səylərinin nəticəsi olduğu qeyd edilib. Görüşün sonunda turizm və mədəniyyət, həmçinin Azərbaycan–Rusiya dövlət sərhədindən keçid məntəqələrinin, habelə avtomobil yolu infrastrukturunun inkişafına dair ikitərəfli əməkdaşlığın gücləndirilməsi üzrə bir sıra sənədlər imzalanıb.
XQ