“Azərbaycana işləmək” ittihamı kimin sifarişidir?

Ermənistan yaşadığımız Cənu­bi Qafqaz regionunda böyük ekoloji təhlükə mənbəyidir. Bununla bağlı in­diyədək çox yazılıb və deyilib, müxtə­lif misallar çəkilib. Yazımızda birbaşa onların üzərində dayanmaq istəmirik. Mövzumuz bir qədər konkretdir. 

Ancaq azərbaycanlı ekofəalların 2022-ci ilin dekabrından 2023-cü ilin aprelinədək Laçın–Xankəndi yolunun üzərində həyata keçirdikləri etiraz ak­siyasının əhəmiyyətini vurğulamalıyıq. Məlum olduğu kimi, aksiya Qarabağdakı sabiq separatçı rejimə də böyük zərbə vurmuş, ümumən, Ermənistanın ekolo­ji terrorunun yaratdığı fəsadların dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasında müstəsna rol oynamışdı. 

Deyəsən, Azərbaycanın ekoloji müstəvidə İrəvana qarşı apardığı fəaliy­yət, yəni onun dövlət səviyyəsində ətraf mühitə vurduğu ziyanın ifşası istiqamə­tində gördüyü işlər Ermənistana da təsi­rini göstərib. Əlbəttə, erməni nəşri olan “Hraparak”ın yazdıqları sırf qeyd etdiyi­miz xüsusda deyil. Nəşr aşkar təxribatçı mövqe tutmaqdadır. Ancaq onun ortaya çıxardığı bir həqiqət var – Ermənistan hakimiyyətinin ekologiyaya vurduğu zi­yan ölkənin ətraf mühitlə bağlı qeyri-hö­kumət təşkilatlarını hərəkətə keçirib. Onlar özlərinin haqq səslərini ucaldır­lar. Təəssüf doğuran məqam isə budur ki, “Hraparak” məsələni Azərbaycanın apardığı “anti-Ermənistan təbliğatının” nəticəsi kimi dəyərləndirir və ölkənin hüquq-mühafizə orqanlarını belə təma­yüllərlə mübarizəyə çağırır. Təxribat da elə budur. 

Bəli, “Hraparak” bildirir ki, Azərbay­can ekoloji problemlər pərdəsi altında, guya, Ermənistanın dağ-mədən səna­yesinə qarşı sistemli mübarizəyə başla­yıb. Ölkədəki bəzi ekoloji təşkilatlar isə prosesə töhfə verməkdədirlər: “İş o yerə çatıb ki, Azərbaycan erməni QHT-lərinin araşdırmalarına əsaslanaraq, Hayasta­nın Qafqazda fəlakətli ekoloji vəziyyət yaratdığına dair bəyanatlar səsləndirir, mədənlərimizin bağlanmasını tələb edir, hətta, Qarabağda və Şərqi Zəngəzurda ətraf mühitin və biomüxtəlifliyin məhvinə görə Ermənistana qarşı təzminat tələbi ilə məhkəmə iddiaları da qaldırır”.

“Hraparak” məqaləsində Azərbayca­nın Xarici İşlər naziri Ceyhun Bayramovun söylədiklərindən də iqtibas gətirib. Qeyd edək ki, C.Bayramov bir müddət əvvəl Azərbaycan dövlətinin ölkəmizə dəymiş külli miqdarda ekoloji ziyana görə Ermə­nistana qarşı məhkəmə iddiası qaldırdığı­nı bildirmişdi. O, tarixdə ilk dəfə Bern Kon­vensiyasına uyğun olaraq Ermənistanla əlaqədar arbitraj prosesinin başladıldığını diqqətə çatdırmışdı. “Hraparak” isə vurğu­layır ki, erməni QHT-ləri xarici təşkilatlarla əməkdaşlıq edərək, habelə müsahibələr verməklə, bəyanatlar səsləndirməklə, “flo­ra və faunanı, yaşayış yerlərini qorumaq məqsədilə” Bakının İrəvana qarşı hərəka­tını dəstəkləyirlər.

“Hraparak” məqaləsində qızıl mədəni olan Amulsarın istifadəyə verilməsindən sonra Azərbaycan mediasında mədənin istismarının regionun təbiətinə, insanla­rın səhhətinə ziyan vurmasına dair fikirlə­rin yayılmasına diqqət çəkir. Qəzet, eyni zamanda, həmin vaxt Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin Ermənistanın regionun yaşayış mühitinə və faunasına ciddi zi­yan vurduğunu, təbii sərvətlərin istehla­kına və biomüxtəlifliyin məhvinə səbəb olduğunu vurğulayan bəyanatla çıxış et­diyini xatırladır. Ən əsası isə nəşr bildirir ki, o zaman erməni QHT-ləri, demək olar ki, eyni məzmunlu bəyanatlar verməyə başlamışdılar.

Erməni qəzetində ölkəmizə məxsus ekoloji təşkilatların təmsilçilərinin fikirlə­rinə də yer verilib. Həmin fikirlərdə azər­baycanlı ekofəalların təşəbbüslərinin Ermənistanda da ciddi nəzərə alındığın­dan, ölkənin ekoqurumları nümayəndələ­ri tərəfindən ətraf mühitin korlanmasına qarşı etiraz səslərinin ucaldıldığından söz açılıb. Nəşr, bütün bunları nəzərə alaraq, erməni ekofəallara qarşı repres­siv metodların seçilməsini təlqin edib. Qəzet onların, guya, Azərbaycan dövlə­tinə işlədiklərinə eyham vurmağa baş­layıb. Doğrudur, media orqanı məsələni qəti şəkildə qoya bilmir. Heç şübhəsiz, sübutu yoxdur. Sadəcə, mənfi rəy for­malaşdırmağa çalışır, necə deyərlər, şübhə toxumları səpir: “Biz erməni eko­loqlarının Azərbaycanla və Azərbaycan üçün işlədikləri barədə uzağa gedən nəticələr çıxarmaq istəmirik. Hesab edi­rik ki, Ermənistanın bu yaxınlarda ya­radılmış Əks-Kəşfiyyat Xidməti və Milli Təhlükəsizlik Xidməti duruma maraq göstərməlidir. Onlar Ermənistanda fəaliy­yət göstərən və bu yaxınlarda Amulsarın istismarına qarşı bəyanat verən 100-dən çox QHT-nin kimin maraqlarına xidmət etdiyini öyrənməlidirlər”.

Ümumən, Ermənistanın istər indiki, istərsə də əvvəlki hakimiyyətinin təmsil­çiləri özlərinin şəxsi mənafeləri naminə müxtəlif faydalı qazıntı yataqlarının istis­marı zamanı heç bir qayda gözləməyiblər. Ötən il erməni hökumətinin ABŞ şirkəti ilə birgə Naxçıvana yaxın bölgədə zavod tikintisi də bundan xəbər verməkdədir. Məlum olduğu kimi, Azərbaycanın ciddi ertirazından sonra zavodun başqa yerdə inşasına qərar verilmişdi. O da məlum idi ki, sözügedən müəssisənin tullantılarının çaya axıdılması nəzərdə tutulurdu. Həmin çay isə Azərbaycan ərazisinə axırdı. 

Qeyd edək ki, işğal illərində ermənilə­rin Oxçuçayı çirkləndirdikləri də danılmaz həqiqətdir. Belə bir durumda Ermənistan­da Azərbaycanın qəsdən Ermənistanın dağ-mədən sanayesinə zərbə vurduğu­na dair fikirlərin gündəmə gəlməsi də təsadüfi sayılmamalıdır. Görünür, erməni iqtidarındakı və ona yaxın dairələrdə­ki şəxslər, necə deyərlər, kasıblaşıblar. Ona görə Azərbaycanın Ermənistana qarşı kampaniyası üzərində “şou” qurub, reallıqların təhrifinə baş vururlar. Əlbəttə, belələrini ekologiya, ətraf mühit əsla ma­raqlandırmır. İstəkləri asan qazanc əldə etməkdir...

Bəli, Ermənistanda müəyyən şəxslər bildirirlər ki, Azərbaycanın ekoloji müstə­vidəki etirazı Ermənistanın inkişafının qarşısını almağa yönəlib. Bunu “Hrapa­rak”a açıqlama verən Ermənistan Mə­dənçilər və Metallurqlar İttifaqının rəhbə­ri, Zəngəzur Mis-Molibden Kombinatının baş direktorunun birinci müavini Vardan Canyan da vurğulayıb. Onun sözlərinə görə, Azərbaycanın başlatdığı kampani­yanın məqsədi budur: “Azərbaycan arzu­layır ki, Ermənistan iqtisadi artıma malik olmasın, hərbi baxımdan rəqibə çevril­məsin”.

Göründüyü kimi, xəstə hay cəmiy­yətinin beyin qanaması keçirən təmsil­çiləri Ermənistandakı pozitiv qüvvələrə qarşı demarş yolu tuturlar. Onlar fərqinə varmırlar ki, üzərində gəzdikləri torpağı, nəfəslərinə çəkdikləri havanı qorumaq la­zımdır. Təbilətlərinə heyvani instinktlərin hakim kəsildiyi bu məxluqlar üçün yalnız ambisiya var. “Hraparak”ın qopardığı şi­vən də, əslində, şivəndir, erməni avantü­rizminin təzahür formasıdır. 

Ə.RÜSTƏMOV
XQ