AŞPA-nın Azərbaycan və Türkiyəyə qarşı qərəzli mövqeyi Türkiyədə də ciddi qınaqlar doğurmaqdadır. Ölkənin demək olar ki, hər yerindən – Ankaradan, İstanbuldan, İzmirdən, Manisadan, Adanadan gələn müraciətlərdə təkcə kəskin mövqe yox, həm də qərəzli münasibətlərdən danışılır. 

Eləcə də Türkiyədə yaşayan çoxsaylı azər­baycanlılar da bu məsələdə hiddət və narazılıq­larını bildirirlər. Həm Türkiyə, həm də Azərbay­canın ziyalı mühitinin yaxşı tanıdığı, Türkiyənin Bilkənt Universitetinin professoru, Türkiyə – Azərbaycan Dostluq, Əməkdaşlıq və Həmrəy­lik Fondunun (TADİV) Qəyumlar Şurasının və İdarə Heyətinin üzvü Əmirulla Məmmədov bu barədə danışır:

– Son illərdə qlobal dünyada, o cümlədən, Cənubi Qafqazda və Vətə­nim Azərbaycanda böyük dəyişikliklər baş verir. Müzəffər Azərbaycan Ordu­su 200 illik tarixində ilk dəfə işğal olun­muş torpaqlarını geri qaytardı və 30 il­lik erməni işğalına son qoydu. Böyük zəfərin başlanğıcı olan 2016-cı ilin ap­rel döyüşləri, sonra zəfərlə nəticələnən 44 günlük Vətən müharibəsi, nə­hayət, Azərbaycan 2023-cü ilin 19-20 sentyabr tarixlərində aparılan antiter­ror əməliyyatı nəticəsində suverenliyi­ni tam bərpa etdi. Geriyə baxanda bu nümunə nə postsovet məkanında, nə də dünyada görünməyib. Nə Sudanda, nə Ukraynada, nə Moldovada, nə Gür­cüstanda, nə İndoneziyada (Şərqi Ti­mor) işğal olunmuş heç bir torpaq geri qaytarılmayıb. SSRİ vaxtında Rusiya­nın əlində olan Kuril və Saxalin ada­larından, Şərqi Prussiyadan danışmaq belə istəmirəm. Yaponiyanın səyləri hələ də davam edir. 

İndi Qarabağda – azad edilmiş tor­paqlarda yeni həyat başlayır, məcburi köçə məruz qalanlar öz evlərinə qayı­dırlar. Vətəndaşlarımız hər şeyin daha yaxşı olacağı ümidi ilə ata-baba yurd­larında yenidən məskunlaşırlar. Ancaq bunlar bəzi imperiya güclərini və onla­rın əlaltılarını çox narahat edir. Azər­baycana qarşı aparılan siyasi oyunlar, ikili standartlar bunun təsdiqidir. 1993-cü ildən bəri ölkəmizə qarşı baş verən ədalətsizliklərə etirazlarını bildirməyən ABŞ və Aİ ölkələri indi bizə qarşı mü­haribə elan ediblər. Bu Azərbaycan Ordusunun 2020-ci ildə başlayan və 2023-cü ildə başa çatan qlobal zəfər yürüşünü pozmaq, demokratik həyatı­mızın bütün sahələrində keçirilən isla­hatları dayandırmaq cəhdidir. Ən son nümunə faktı Azərbaycanın AŞPA-da­kı nümayəndə heyətinə qarşı qərarları ilə bir daha təsdiq olundu. 

– Demək istəyirsiniz ki, Azərbay­canın mövqeyi və müstəqil xarici siyasəti bir çox Avropa ölkələrini qane etmir?

– Bəli, xüsusən də Fransa və Alma­niyanı qane etmir, bu da bizə “cəza” kimi qayıdır. Qoy olsun. Amma bu siya­si akrobatika onlara bizdən çox zərbə vurur. Ölkəmizin inkişafı üçün heç kim­dən kömək gözləmədiyimiz kimi, heç kimə də möhtac deyilik. Üzdəniraq qonşularımız kimi əl açıb nə sədəqə dilənirik, nə də bir köməyə ehtiyac duymuruq. Əslində ikili standartlara çoxdan öyrəşmişik. Amma bəzən dün­yada baş verən haqsızlıqlara baş əy­mək də olmur….

– Bəs AŞPA-da Azərbaycana qar­şı qanun layihəsinin səsverməsində iştirak etməyən, amma separatizm­dən əziyyət çəkən ölkələr (Gürcüs­tan, Moldova və Ukrayna) niyə bizi məyus etdilər?! 

– Bildiyim qədər Ukraynanın bir millət vəkili bu məsələdə olduqca ədələtli və prinsipial mövqe sərgilədi və çıxışında bunu qətiyyətlə bildirdi. Ən acınacaqlısı isə odur ki, Türkiyə­dən olan millət vəkili Berdan Öztürk Azərbaycanın əleyhinə danışdı və səs verdi. Bu millət vəkili kimdir və han­sı partiyadan və ya qrupdan seçilib? Berdan Öztürk bütün dünyada sepa­ratçı və terror təşkilatı kimi tanınan və qeydiyyata alınan qanlı PKK-nın siya­si qanadı sayılan, adını daim dəyişən DEM-dən (Xalqların Bərabərlik və Demokratiya Partiyası) millət vəkilidir. Çox maraqlıdır ki, Avropa parlamen­tariləri öz ölkələrində hər cür ayrıçı­lıq və separatizmə (İspaniyadakı ETA təşkilatı, Bask və Kataloniya bölgələ­rində separatçı hərəkatlar, Fransanın Korsika Milli Azadlıq Cəbhəsi və digər xaricdəki müstəmləkələrə qarşı aman­sız mübarizəsi, İngiltərədə Böyük Bri­taniyadan ayrılmağı və İrlandiya Res­publikası ilə birləşməyi müdafiə edən Sinn Fein partiyası və s.) qarşı çox sərt reaksiya verirlər. Amma Türkiyə və ya Azərbaycana gələndə demokra­tiyanın müdafiəçləri kimi görünürlər və bizə məsləhətlər verirlər. “Demokratik” Avropada belə bir şey təsəvvür edilə bilərmi? Deməli, tipik səlib yürüşü mentaliteti və ikili standartlar məntiqi burada özünü təsdiqləyir. Əgər cənab Berdan Öztürk bu ölkələrinin birində yaşasaydı və separatçı hərəkatları və terroru dəstəkləsəydi, nə parlamentə seçilərdi, nə də AŞPA-da olardı. 

– Kimdir bu türkiyəli deputat? İndi Azərbaycanda hər kəs bu suala çavab axtarır…

– Berdan Öztürk hüquqşünasdır, xaricdə təhsil almış separatçı kürd millətçisi və PKK-nın əmrlərini ciddi şəkildə yerinə yetirən Ağrı millət vəki­lidir. O, həmçinin Türkiyə Böyük Millət Məclisinin (TBMM) Xarici İşlər Komis­siyasının üzvüdür və NATO Parlament Assambleyasının üzvü vəzifələrində təmsil olunur. Cənab B.Öztürkün re­kordu da bəzi neqativlərlə doludur. Onun barəsində 2016-cı ildə 5 PKK yaraqlısının dəfn mərasimində iştirak etdiyi əsas gətirilərək istintaq başladı­lıb. O, 2019-cu ildən Türkiyə Ordusu­nun Suriyada PKK terroruna qarşı ke­çirdiyi “Barış pınarı” əməliyyatı ilə bağlı verdiyi açıqlamalarda terror təbliğatına görə istintaqa cəlb edilib. 2021-ci ildə Türkiyə Respublikası Ali Məhkəməsi­nin Baş Prokuroru Bəkir Şahin Kons­titusiya Məhkəməsində ona və digər 686 HDP siyasətçisinə 5 il siyasi fəa­liyyət qadağası tələbi ilə iddia qaldırıb.

– Berdan Öztürk Türkiyə və Azər­baycanı “işgəncə verən ölkələr” elan edən hesabata da “hə” səs verib.

– Azərbaycan və Türkiyə əleyhinə hesabatlarda PKK liderinə azadlıq tələb edən millət vəkili Berdan Öztür­kün imzası və “hə” səsi də bu baxım­dan diqqət çəkib. Berdan Öztürkün AŞPA-da silsilə qalmaqalları bununla bitməyib. Strasburqda keçirilən ses­siyada Türkiyəni işgəncələrə görə it­tiham edən daha bir hesabat səsver­məyə çıxarılıb. Bu hesabatda Türkiyə ilə yanaşı Azərbaycan da ittiham olu­nur. 

Hesabatda İmralıda PKK lideri Ab­dullah Öcalana da istinadlar yer alıb. Türkiyə PKK liderinə, Azərbaycan isə işğaldan azad etdiyi Qarabağda ermə­ni terrorçularına verilən işgəncələrdə ittiham olunub. Berdan Öztürk Türkiyə və Azərbaycan əleyhinə hesabatlara “hə” deyə səs verdikdən sonra söz ala­raq, həbsxanalarında işgəncə, pis rəf­tarın yayıldığını, “Türkiyədə sistematik işgəncə var, mən ölkəmdəki işgəncə və pis rəftarın xülasəsini vermək istər­dim” – deyib.

Berdan Öztürk daha sonra əli qan içində olan və minlərlə dinc sakinin öldürülməsinə rəhbərlik edən PKK li­deri Öcalana azadlıq tələb edib. İndi əgər azadlıq və demokratiyanın el­çiləri olan Qərb ölkələri bütün bunlara məhəl qoymurlarsa və heç bir rəsmi sübut olmadan Azərbaycanı və qardaş Türkiyəni günahlandırırlarsa, o zaman onların verdikləri bu kimi qərarlar eti­barsız olmalıdır. Bunu dəstəkləyənlər isə ümid edirəm ki, tarixin siyasət zibil­liklərində öz layiqli yerlərini alacaqlar. 

– Sizcə, bu haqsız qarayaxmala­rın bir sonu olacaqmı?

– Bir az əvvəldə dediyim kimi bu çür siyasi oyunlar dünya siyasətinə, hətta onların özlərinə bizdən çox zərbə vurur. İndi bir şeyi də unutmaq olmaz. Bu il dünyada çoxsaylı seçkilər ilidir. ABŞ və bəzi Qərb ölkələri, Rusiya, eləcə də Azərbaycan böyük seçkilər qarşısındadır. Bu dünya siyasətinin gedişatını, coğrafiyamızda baş verən­ləri formalaşdıran hadisələrdir. Ümid edirəm ki, Azərbaycanda keçiriləcək seçkilər dinc və tam demokratiya bay­ramı olacaq, istər Azərbaycanda ol­sun, istərsə də dünyanın hər yerinə səpələnmiş Azərbaycan vətəndaşları bu seçkilərdə sağlam düşüncə ilə iş­tirak edəcək, düşünülmüş və düzgün qərar verəcəklər. Heç şübhə etmirəm ki, bu nümunəvi seçki marafonunda Azərbaycan xalqı Azərbaycanı uğurlu gələcəyə aparan müzəffər prezidentinı seşəcək. İndiki zamanda bu çox vacib­dir. Bu həm də Azərbaycana və Tür­kiyəyə, o cümlədən Türk dünyasına qarşı birləşənlərə layiqli çavab olacaq. 

– Müsahibə üçün çox sağ olun. 

Müsahibəni hazırladı:
N.QƏDİMOĞLU
XQ