Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı Şuşa şəhərində “Heydər Əliyev İli” çərçivəsində və Azərbaycan Milli Mətbuatının 148-ci ildönümü münasibətilə keçirilən "4-cü Sənaye İnqilabı dövründə Yeni Media" Qlobal Forumu sonuncu gündə panel müzakirələrlə davam edib.

Forumun “Mediada investisiya və is­tehlak tendensiyaları” adlı sessiyasında ADA Universitetinin Kommunikasiya və Rəqəmsal Media Proqramının direkto­ru Şəfəq Mehrəliyevanın moderatorluğu ilə yeni mediada istehlak tendensiyaları və media savadlılığı (dezinformasiya və feyk xəbərlərlə mübarizə üsulları) müza­kirə olunub.

Sessiyada çıxış edən Böyük Britani­yanın PA Media Qrupunun Baş icraçı di­rektoru Klayv Marşal iyirmi il əvvəl qəzet satışının azaldığını bildirərək deyib: “Biz ümid edirdik ki, ovaxtkı gənclər yaşlana­caq və qəzetləri alacaqlar. Amma indi baxırıq ki, onlar bu gün o qəzetləri al­mırlar. Gənclər onlara maraqlı gəlməyən məsələlərdən imtina edirlər. Buna görə də onların nə istədiyini nəzərə almaq la­zımdır”.

Yalnız bir platformanın istifadəsinin kifayət olmadığını diqqətə çatdıran “Di­giTips“ şirkətinin təsisçisi və baş icraçı direktoru Matthias Lüfkens bildirib: “Biz auditoriyanı mütləq nəzərə almalı, tviter, tiktok və ddigər sosial şəbəkə hesabları­nın hamısında fəal olmalıyıq. Davos illik görüşündə xəbərlərlə bağlı bildirmişdim ki, yutub platformasında yerləşək. Mənə dedilər ki, xeyr, o platformanı uşaqlar iz­ləyir. Daha sonra tiktoku təqdim etdilər ki, orada daha aktiv ola bilərik. Demək istə­diyim odur ki, auditoriya nəyi necə istəyir­sə, biz o istiqamətdə hərəkət etməliyik”.

Müdafiə analitiki Oubai Şahbandar çıxışında vurğulayıb ki, oxucular, izləyi­cilər qarşısında əsas məqsədləri reallığı onlara çatdırmaqdır. Hadisə yerindən dəqiq, operativ, qərəzsiz məlumatların izləyiciyə çatdırılması əsas vəzifədir”

Qarabağa gəlməklərinin əsas səbəbi­nin buradakı vəziyyəti dünyaya çatdırmaq olduğunu deyən Oubai Şahbandar əlavə edib: “Hadisələri olduğu kimi görərək reallığı ictimaiyyətə çatdırmaq ən vacib məsələmizdir. Biz dünən üç il əvvəl baş verən müharibə yerlərində olduq. Həmin ərazilərdə reportaj hazırlayaraq şərhləri­mizi bildirdik, gördüklərimizi ictimaiyyətə çatdırmağa çalışdıq. Dünyada bəzilərinin heç xəbəri yox idi ki, Azərbaycan, Şuşa haradır? Orada nə baş verib? Bütün bunları dünən bu ərazilərdə çəkdiyimiz videoreportaj sayəsində biz də öz növbə­mizdə beynəlxalq ictimaiyyətə çatdırdıq”.

Gürcüstanın İctimai Televiziyasının Baş direktoru Tinatin Berdzenişvili isə deyib: “Qürur duyuruq ki, işimizi müstəqil şəkildə qururuq. Biz görürük ki, bütün Qərb mediası daha konstruktiv olmağa, ictimaiyyət üçün həll yolları tapmağa ça­lışır. Çalışmalıyıq ki qərəzsiz, obyektiv olaq. İctimaiyyətin problemləri üçün həll yolları axtarıb tapmaq istiqamətində irə­liləməliyik”.

Yeni nəslin daha qərəzsiz mediaya ehtiyacının olduğunu söyləyən T.Berd­zenişvili vurğulayıb: “Rəqəmsal dünyada bizim vəzifəmiz bu imkanları ictimaiyyətə təqdim etməkdir. Biz bilmirik ki, gələcək necə olacaq. Buna görə də çağırışlara çevik reaksiya verməliyik. Həmçinin biz, həmçinin təkcə xəbərlərə fokuslanma­malı, ictimaiyyətin istəyini də nəzərə ala­raq iş görməliyik”.

Sessiyada iştirakçılar, həmçinin me­dia məhsullarının istehsalı və istehlakı ilə bağlı dəyişən trendlər, mediada in­vestisiya məsələləri, media savadlılığının peşəkar medianın inkişafında rolu, yeni mediada dəyər zəncirinin yaradılması və biznes modellərinin inkişafı ilə bağlı fikir mübadiləsi aparıb, qonaqların suallarını cavablandırıblar.

***

Həmin gün “TRT World”un aparıcısı Reagen Des Vignesin moderatorluğu ilə keçirilən “Təhlükəsizlik məsələləri” möv­zusunda sessiyada jurnalistlərin təhlükə­sizliyi məsələləri müzakirə olunub.

Sessiya iştirakçıları böhran vəziyyət­lərinin kommunikasiya mexanizmlərinin təkmilləşdirilməsi, münaqişə zonalarında jurnalistlərin qarşılaşdığı təhlükə və çağı­rışlar barədə məlumatlılığın artırılması, peşəkar “münaqişə jurnalistikası”nın inki­şafı və jurnalistlərin təhlükəsizliyinin qo­runması məsələləri ətrafında müzakirələr aparıblar. Bildirilib ki, dünyada baş verən müxtəlif hadisələr fonunda qərəzsiz və faktlara əsaslanan xəbərlərin yayılması, eyni zamanda, yanlış və çaşdırıcı mə­lumatların qarşısının alınması sağlam informasiya mühitinin yaranması üçün əsas şərtlərdəndir.

Rumıniyanın Milli İnformasiya Agent­liyi – AGERPRES-in Baş direktoru Klaudia-Victoria Nikolae deyib ki, jur­nalist peşə fəaliyyətini maddiyyat qarşı­lığında qurmamalıdır. Çünki bu sahə bu məqsədlə ediləcək iş deyil. Məqsəd odur ki, oxuculara, izləyicilərə qərəzsiz, doğru məlumatları olduğu kimi çatdırılsın.

Hədə-qorxularla bütün jurnalistlərin rastlaşdığını vurğulayan Klaudia-Victoria Nikolae əlavə edib: “Bəzən belə hallar yaşansa da, yenə də peşəyə sadiq qal­maq mütləqdir. Çünki bizim işimiz elədir ki, bu hallarla qarşılaşmaq təbiidir. Vəziy­yət belə olsa da, biz ictimaiyyətə yenə də doğru xəbərləri çatdırmalıyıq”.

Koreya Siyasi Elm Assosiasiyasının vitse-prezidenti professor Gi Vung Jung jurnalistlərin təhlükəsizliyini, qorunması­nı ümumi məsələ adlandıraraq deyib ki, bunun üçün, ilk növbədə, cəmiyyətlər­də sağlam düşüncənin olması vacibdir. “Əgər cəmiyyət sağlam düşüncədə olar­sa, həmin vaxt jurnalistlərin təhlükəsizliyi probleminin həlli istiqamətində irəliləyişə nail olmaq mümkündür”, - deyən kore­yalı professor Şuşa Qlobal Media Foru­munun keçirilməsinə görə Azərbaycana təşəkkürünü ifadə edib.

Milli Məclisin deputatı Nigar Arpada­rai çıxışında zamanımızda gördüyümüz yeni tendensiyaların özü ilə birlikdə bir çox yeniliklər gətirsə də, bəzi təhlükələrə də yol açdığını söyləyib. O qeyd edib ki, “Media haqqında” Qanunla jurnalistlə­rin, media təmsilçilərinin hüquqları tə­min edilir. Çünki jurnalistlərə hədə-qorxu gəlib zərər yetirmək istəyənlər onlardan peşələrini buraxmalarını tələb edirlər.

Jurnalist peşəsini olduqca təhlükə­li olduğunu hesab etdiyini vurğulayan deputat bildirib: “Bizim iki jurnalistimiz Kəlbəcərdə öz peşə fəaliyyətini yerinə yetirərkən minaya düşərək həlak olub. Yəni, jurnalistika bu qədər təhlükəli peşə­dir”.

Sonra çıxış edən Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC) xü­susi müxbiri Vüqar Seyidov deyib: “Hər hansı bir jurnalistin yadda saxlamalı ol­duğu başlıca məsələ dürüstlük, peşəsinə sadiqlikdir. Jurnalist məlumatları ictimaiy­yətə qərəzsiz və doğru şəkildə çatdırma­lıdır. Ümumiyyətlə, ictimaiyyət, konkret olaraq xəbər istehlakçıları qərəzsiz, doğ­ru informasiyaları almaq istəyirlər. Bu, hər bir jurnalistin işini icra edərkən yadda saxlamalı olduğu vacib amildir”.

Daha sonra sual-cavab sessiyası olub. İştirakçıların suallarını cavablandı­ran çıxışçılar bildiriblər ki, jurnalistlərin peşə öhdəliklərini yerinə yetirmələri və cəmiyyətə xidmət etmələri üçün media nümayəndələrinin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi son dövrlərin əsas məsələlərin­dəndir. Bu məqsədlə jurnalistlərin təh­lükəsizliyinin qorunması ilə bağlı müxtəlif qabaqcıl və uğurlu strategiyaların araşdı­rılması və hazırlanması, zəruri avadan­lıqlarla təmin edilmələri ciddi zərurətdir.

Bununla da Şuşa Qlobal Media Foru­munun sessiyaları yekunlaşıb.

Xatırladaq ki, Medianın İnkişa­fı Agentliyinin təşkilatçılığı ilə keçirilən Şuşa Qlobal Media Forumuna 49 ölkə­dən 150 xarici qonaq, o cümlədən dün­yanın 34 ölkəsinin dövlət informasiya agentliyi, 12 beynəlxalq təşkilat və media qurumu qatılıb. Həmçinin Forumda 60 yerli media rəhbəri və nümayəndəsi işti­rak edib.