ABŞ, Avstriya, Kanada və digər ölkələrdən olan beynəlxalq astronomlar qrupu Yerdən 280 işıq ili uzaqlıqda yerləşən WASP-43b ekzoplanetini kəşf edib. Bu dünyanın ekstremal hava şəraiti alimlərin marağına səbəb olub. Tədqiqat Nature Astronomy (NatAstro) elmi jurnalında dərc olunub.
WASP-43b isti qaz nəhənginin bir növüdür. Planet ölçüsünə görə Yupiterlə müqayisə edilə bilər, lakin kütləsi iki dəfə artıqdır. O, öz ulduzuna çox yaxın yerdə yerləşir, buna görə də planetin fırlanması ulduzun axın qüvvələri tərəfindən əngəllənir. Buna görə də nəhəngin bir tərəfi daim ulduza baxır, digər tərəfində isə əbədi gecə hökm sürür.
Ekzoplanetin günəş tərəfi 1260 °C-ə qədər qızır. “Gecə” yarımkürəsi ilə temperatur fərqinə görə WASP-43b-də Yer üçün ağlasığmaz güclü küləklər əsir. Onların sürəti saatda 9000 kilometrə və ya saniyədə 2500 metrə çata bilər. Bu, planetimizin atmosferindəki səs sürətindən yeddi dəfə çoxdur.
Planetdəki iqlim şəraitini qiymətləndirmək üçün tədqiqatçılar Ceyms Uebb (James Webb) Kosmik Teleskopunda orta infraqırmızı alətdən istifadə ediblər.
Teleskopun ölçmələri, həmçinin WASP-43b-nin kimyəvi tərkibini aşkar edib, onun tərkibində su buxarı var, lakin metan yoxdur. Metan adətən bu tip planetdə hidrogen və karbon monoksit arasındakı reaksiyalar vasitəsilə istehsal olunur, lakin planetin küləkləri bu metanı ana ulduzun sərt radiasiyası ilə məhv edildiyi planetin gün kənarına daşıyır.
S.ELAY
XQ
