1993–2010-cu illərdə Yerin qütbü 64,16° Şərq yarımkürəsinə doğru dəyişib. Bu ildə 4,36 santimetr sürətlə baş verib. Geofiziklər bunun yeraltı su kütləsinin yenidən bölüşdürülməsi nəticəsində baş verdiyini müəyyən ediblər. “Geophysical Research Letters” jurnalında dərc edilən yeni araşdırma göstərir ki, insanlar yerdən çoxlu su çıxarıb onu başqa yerlərə köçürüblər.
Yəni, bir yarımkürədən, digər yarımkürəyə. Nəticədə, Yer təkcə 1993–2010-cu illər arasında, təxminən, 80 santimetr Şərqə əyilib. Bu da göstərir ki, iqlimlə bağlı səbəblər arasında qrunt sularının yenidən paylanması fırlanma qütbünün sürüşməsinə ən çox təsir göstərib.
Hələ 2016-cı ildə suyun Yer kürəsinin fırlanmasını dəyişdirə biləcəyi aşkarlanmışdı, lakin indiyədək bu fırlanma yerdəyişməsində yeraltı suların dəqiq rolu öyrənilməmişdir. Hazırkı araşdırmada geoalimlər Yerin qütb sürüşməsi və suyun hərəkətindəki dəyişiklikləri simulyasiya etmək üçün kompüter modelləşdirməsindən istifadə ediblər. Təsəvvür edək ki, planetimiz zirvədir. Onun iki kənarında iki yarım dolu vedrələr var. Zaman-zaman bir vedrədən su götürülür və ikinciyə tökülür. Çox tezliklə zirvə tamamilə fərqli bir şəkildə hərəkət etməyə başlayacaq. Eyni şey Yerdə də baş verir.
Buzlaqların əriməsi də təsirsiz ötüşmür.
PÜNHAN
XQ
.jpg)
