Avropa anomal istilərin cəngində...

post-img

Avropada bu yay, xüsusən də İspaniya, Yunanıstan və İtaliya kimi ölkələrdə çox isti keçir. İyulun ortalarında ən yüksək temperatur İtaliyanın paytaxtı Romada qeydə alınıb – 42 dərəcə Selsi. Bu, İtaliya üçün fəsadlar törədir, meşə yanğınlarına səbəb olur. Artıq Siciliya adasında onlarla meşə yanğını qeydə alınıb. 

Yanğınların söndürülməsi üçün mülki müdafiə qüvvələ­ri səfərbər olsa da, o yeni sahələrə yayılır, insan ölü­münə səbəb olur. Bildirilir ki, meşə yanğınları 4 nəfərin ölü­münə səbəb olub, təxminən, 2 min insan təxliyə edilib. Yanğınlara müdaxilə edən 1 meşə işçisi və 2 yanğınsön­dürən isə yaralanıb.

İqlim dəyişikliyi İtaliyada digər fəlakətlərə də səbəb olub. Lombardiya regionunda güclü külək ağacları avtomo­billərin üzərinə və yollara aşı­rıb, binaların dam örtüklərini uçurub. Küləyin sürəti saatda 100 kilometrə çatıb. İctimai nəqliyyatın və regionlarara­sı qatarların hərəkətində fa­silələr yaranıb. Milanda bütün parklar bağlanıb. Breşiada azyaşlı qız aşan ağacların al­tında qalaraq ölüb.

Müxtəlif bölgələrdə güclü yağışlar nəticəsində torpaq sürüşmələri baş verib. Bəzi şəhərlərdə leysan yağışı ilə birlikdə güclü dolu yağıb. Əl­verişsiz hava şəraiti səbəbin­dən bir çox şəhərdə infrast­ruktura ciddi ziyan dəyib.

Yunanıstanda da vəziyyət çox ağırdır. Bu ölkənin yanğın­söndürənləri digər ölkələrdən olan həmkarları ilə birlikdə həddindən artıq istilərin səbəb olduğu meşə yanğınları ilə mübarizəni davam etdirirlər. Meteoroloqlar cümə axşamın­dan etibarən ölkəni daha bir anomal isti günlər silsiləsinin gözlədiyini proqnozlaşdırırlar. Yunanıstanın Rodos adasında meşə yanğınları ardıcıl 10-cu gündür ki, davam edir. Artıq minlərlə insan, o cümlədən tu­ristlər adanı tərk edirlər. Yuna­nıstan hakimiyyəti Rodosdan əhalinin evakuasiyasını ölkə tarixində ən böyük əməliyyat adlandırıb. Korfu və Evbeidən də insanlar təxliyə edilir.

Hazırda Yunanıstanda anomal istilərin səbəb oldu­ğu onlarla yanğın söndürü­lür. Bəzi ərazilərdə yanğının söndürülməsinə yerli sakinlər cəlb olunur.

Fransada da havalar isti keçir. Ölkənin cənub-şərqin­dəki Dənizkənarı Alplar departamentində, Nitsa şəhərindən 10 kilometr ara­lıda yerləşən Kann-sür-Mer kommunasında təbii yanğın baş verib. Kann-sür-Mer­dən keçən A8 magistralında nəqliyyatın hərəkəti pozulub. Həmçinin Antib-Nitsa marş­rutu üzrə hər iki istiqamətdə qatarların hərəkəti də mü­vəqqəti olaraq dayandırılıb. Yanğının söndürülməsində 80-ə yaxın yanğınsöndürən iştirak edir, səlahiyyətlilər he­likopter də cəlb ediblər. 

Türkiyədə də oxşar vəziy­yət yaranıb. Bu gün havanın temperaturunun Manisa, Ay­dında 45 dərəcəyə, İstanbul­da isə 41 dərəcəyə qalxacağı gözlənilir. Mütəxəssislər çölə çıxacaq vətəndaşlara sağlam­lıq baxımından böyük risklərin olduğu barədə xəbərdarlıq ediblər. 

Antalyanın Kəmər turizm bölgəsində isə ötən gecədən başlayan böyük meşə yanğını tüğyan edir. Artıq 60 hektara yaxın meşə sahəsi tamamilə yanıb. Yanğının söndürülmə­sində 11 təyyarə, 22 helikopter işləyir, 500-dən çox yanğın­söndürən iştirak edir. Bununla belə, səlahiyyətlilər turistlərin təhlükədə olmadığını bildirir­lər. Türkiyənin daxili işlər nazi­rinin müavini Münin Karaoğlu jurnalistlərə açıqlamasında bildirib: “Həmişə olduğu kimi bu mövsümdə də yüksək rütu­bət və güclü istilik var. Ölkənin müxtəlif bölgələrində meşə yanğınları mütəmadi olaraq baş verir. Ərazi çox dağlıqdır və xilasedicilərin işləməsi çə­tindir. Ümid edirik ki, tezliklə nəzarət altına alınacaq”.

Mədəniyyət və turizm naziri Mehmet Nuri Ersoyun sözlərinə görə, yanğın yaşa­yış məntəqələrini təhlükə altı­na salmır. 

Beləliklə, son illərdə Av­ropada artan istilik dalğaları müşahidə olunur. “World We­ather Attribution” hesabatına görə, bu, insanın fəaliyyətinin nəticəsidir. London Kral Kol­lecinin iqlimşunaslıq üzrə pro­fessoru Paulo Çeppi deyib: "Biz əvvəllər də istilik dalğa­larını müşayiət etmişik. Bun­lar təsadüfi idi. İndi bu istilik dalğaları getdikcə daha çox baş verir və daha da güclə­nir. Biz hesablamışıq ki, keç­mişdə istilik dalğaları sənaye inqilabından əvvəl hər 50 ildə bir dəfə baş verirdi. İndi isti­lik dalğaları 5 dəfə daha tez baş verir. Və əvvəlkindən bir dərəcə Selsi daha isti olduğu ortaya çıxır. İsti dalğalar hə­mişə olub, amma indi daha da güclənir və tez-tez olur. Bu da insan fəaliyyətinin nəticə­sidir”.

Pünhan ƏFƏNDİYEV, “Xalq qəzeti”

Dünya