(yaşantı)

O gün Dənizkənarı parka gəzməyə getmişdim. İstədim əvvəl Fikrət müəllimlə görüşüm. Kukla Teatrının yanından gündoğara dönüb, az getmişdim ki, kabab iyi vurdu məni. Umsundum... 

Sonra qarşıma gözəl, yarrı-yaraşıqlı bir xanım çıxdı. Mənə maraqlı gələn bu idi ki, xanım balaca iti ilə xarici dildə danışır­dı. Dediklərini tam anlamasam da danışı­ğının bir qədər əsəbi tərzdə olmasından hiss elədim ki, it ictimaiyyət arasında xo­şagəlməz hərəkət eləyib və bu səbəbdən xanım onu danlayır. Qadın deyindikcə it arabir sahibinə baxıb hürürdü. Deyəsən, it xanımın bəzi fikirləri ilə razılaşmırdı. 

Məşhur “Mirvari” restoranından bir abzas o yana iki kişi yolun ortasında bərk mübahisə edirdi. Biri deyirdi ki, ə, sənin Bakıdan “xavar”ın yoxdu. İnanmırsan, in­ternetdə yoxla, indi paytaxtın ərazisi 2100 kvadratkilometrdən çoxdur. O biri kişi isə deyirdi ki, sən nə danışırsan, olsa-olsa 1500 kvadratkilometr olar... 

Birinci əlinə fürsət keçdiyini yəqin edib:

– Sən deyən 20 il əvvəlin göstərici­sidi...Gəl, belə eləyək, uduzan yaxşı bir qonaqlıq versin, – deyərək mübahisəni ye­yib-içməklə yekunlaşdırmaq istədi. Mən də istədim onlara deyim ki, ay qardaşlar, niyə mübahisə eləyirsiz, gəlin, gedək Fikrət müəllimdən soruşaq. O kişi Nikolayı taxt­da, Çörçilli qundaxda görüb, özü də Bakı­da doğulub-böyüyüb, tarix müəllimidi. Gör­düm yox, mübahisəyə qoşulmaq yersizdi.

Orta məktəbdə bizə tarix dərsini Fikrət müəllim deyirdi. Ucaboy, ciddi bir insan idi. Səliqəli geyinər, saçlarını geriyə da­rayardı. Hələm-hələm gülməzdi. Müha­zirələrinin sonunda arabir: “Tarixdən dərs almaq lazımdır. Bunu etməyənlər tez-gec peşman olurlar” – cümlələrini işlədərdi. O, daxilən zəngin insan idi. Tarixlə yanaşı, klassik ədəbiyyatı, musiqini, rəssamlığı yaxşı bilirdi. Övladı olmadığından şagird­lərini daha çox sevirdi və “sizlər mənim övladlarımsız”,- deyirdi. Biz də onun vur­ğunu idik....

İllər ötdü. Universitetin son kursunda oxuyanda təhsil aldığım 1 saylı fizika-ri­yaziyyat, kimya-biologiya təmayüllü mək­təbə (indi informatika liseyi adlanır) get­mişdim. Əvvəlcə sinif rəhbərimiz Firəngiz müəllimlə görüşdüm. Digər müəllimləri­mizi də soruşdum. Fikrət müəllimin adını çəkəndə Firəngiz xanım bir qədər susdu... Başa düşdüm ki, sevimli müəllimim dün­yasını dəyişib. Elə kövrəldim ki... Çünki o, bir müəllim və gözəl insan kimi mə­nim ürəyimdə taxt qurmuş, heykəlləşmiş adamdı.

Üç-dörd il əvvəl, payızın küləkli gün­lərinin birində Dənizkənarı parka getmiş­dim. Gördüm ki, gözəl bir yerdə yaşlı bir kişi heykəli var. Yaxınlaşıb diqqətlə bax­dım, necə də Fikrət müəllimə oxşayırdı...Salam verib, əlini tutdum. Ürəyimdə yeni­yetmə çağlarıma, ilğıma dönən illərə qa­yıtdım... Elə bildim, Fikrət müəllim indicə sual verəcək ki, Ukrayna-Rusiya mühari­bəsinin başlanma səbəbləri hansılardı? Amma sual vermədi. Mənə elə gəldi ki, müəllimim nədənsə narahatdı. Ağlıma gələn bu oldu ki, bəlkə kişinin pensiyasını kəsiblər, ya uzaqda gələn o gəmidə qona­ğı, dostu var, onu gözləyir... 

Ondan sonra nə vaxt parka getsəm mütləq müəllimimə baş çəkir, hal-əhval tutur və dərdi-dil eləyirəm. Məncə heykə­li elə belə düzəltmək yaxşıdı ki, istəyən dost-tanış salam verib, əl tuta bilsin. 

O gün Fikrət müəllimin “qonaqları” çox idi. Uşaqlar onu əhatə edib, növbə ilə şə­kil çəkdirirdilər. Buna görə də salam verib keçdim və ləpədöyənə getdim. Gördüm ki, Xəzər ötən ilə nisbətən xeyli geri çəki­lib. Bir-iki yerdə hətta adacıqlar üzə çıxıb. Bəlkə də bəzi işbazlar artıq həmin ada­ları alıblar və tezliklə istirahət obyektləri tikdirəcəklər. Görək Xəzərin səviyyəsinin enməsi bu dəfə neçə il çəkəcək? Məlumat üçün deyim ki, beş Xəzəryanı ölkədən bu dənizlə ən uzun sərhədi olan Azərbaycan­dır. Özü göl, dərdi dəniz olan bu unikal su hövzəsi bizim həm sağlamlıq, həm də sər­vət mənbəyimizdir...

Sahildə müxtəlif ağaclar qol-boyun dayanmışdılar – elə bil mənim gəlişi­mi gözləyirdilər. Xatırladım, o ağacların çoxunu illər əvvəl Bakı şəhər meriyasının çağırışına qoşulan media nümayəndələri əkmişdilər. O ağacəkmə tədbirində mən də fəal iştirak etmişdim. O vaxtlar, səhv etmirəmsə, 2004, ya da 2005-ci ilin martın əvvəlləri idi.

Dənizkənarı parkın yenidən qurulma­sına başlanılmışdı. Çünki Xəzərin səviy­yəsinin yüksəlməsi nəticəsində şor su yaşıllıqların xeyli hissəsini qurutduğundan sahildə kölgələnməyə az ağac qalmışdı. Böyük narahatlıq vardı. Bəziləri deyirdilər ki, belə getsə, dəniz Qız qalasınadək qalxacaq. Amma xəzərşünaslar bunun əksini söyləyirdilər və elə onların fikri də özünü doğrultdu. Sahildə geniş yaşıllaş­dırmanın aparılması da əsasən bununla bağlı idi. 

Qarşımdakı ağaclara baxdıqca həm sevinir, həm də utanırdım. Çünki, ötən illər ərzində nə yayın qızmarında, nə də qışın dodaq yalayan şaxtasında mən bir dəfə də olsun onların necəliyini yoxlama­mışdım. Mənə görə, bu, övladını küçəyə buraxıb, onun taleyi ilə maraqlanmamaq kimi bir işdi. İllər ötür və günlərin bir günü taleyin ümidinə buraxdığın o uşaq boy­lu-buxunlu bir insan kimi qarşına çıxır və sən... Bəli, belə demək olarsa, mən vəfa borcumu yerinə yetirməmişdim və içimdə bunun xəcalətini yaşayırdım... Gərəkdir mənim kimi vəfasızlar mühakimə edilsin­lər ki, ibrəti-aləm olsun.

Təxminən, on il əvvəl ilıq yaz günü baş verənləri bir daha xatırlamağa ça­lışdım və qəfil yadıma Hacıbala müəllim düşdü. Çünki o günün əsas qəhrəmanı Hacıbala Abutalıbov idi... Özüm özümə dedim, görəsən Hacıbala müəllim indi ha­radadı, neynir? 

Bu jurnalistlər də çox vəfasız tayfa imiş, son vaxtlar kişidən bir xəbər vermir­lər. Hər nəyi olsa da, Hacıbala müəllim yenilikçi idi – şəhərdə köhnə nə görürdü sökdürürdü, təmizlətdirirdi, fəvvarələr tik­dirirdi, binaların üzünü qaşıtdırırdı...

Qapısı da çox vaxt jurnalistlərin üzünə açıq idi. Deyirdi ki, məni tərifləməyin, tənqid edin. O vaxtadək jurnalistlər heç bir məmurdan belə söz eşitməmişdilər. Buna görə də bəzi yazarlar fürsət bilib Hacıbala müəllimi qaralamağa çalışırdılar...

İlıq bir yaz günü gördüklərim və xatır­ladıqlarım mənə çox şey verdi. Unutsaq da, unutmasaq da hər gün bir xatirədir. Amma günlər o zaman tarix olur ki, hər şey doğru, düzgün yazılır.

Səməd MƏLİKZADƏ