Yazda hər səhər açıq pəncərədən yataq otağına dolan qaranquş nəğmələrini kim eşitməyib? Eyvana, pəncərə önünə qonaraq səhəri nəğməsi ilə salamlayan haçaquyruq qaranquşlar baharın müjdəçisi hesab olunur.

Novruzun ilk günlərindən onlara rast gəlmək, səhərlər xoş səslərini eşitmək mümkündür. Mart ayından sentyabr ayına qədər onları Azərbaycan­da görə bilərsiniz. Adətən sentyabrda isti ölkələrə uçmağa hazırlaşırlar, oktyabrda isə tək-tək hallarda ona rast gəlmək olar. Qaranquş həşəratlarla qida­lanır, yay fəslində orta hesabla yarım milyondan bir milyona qədər mığmığa, ağcaqanad və mənənə ovlayır.

Qaranquş təbiətin ən gözəl və xoş müjdəli quş­larından biridir. Onlar köhnə binalarda, evlərin da­mında, ağaclarda, taxta dirək və ya bir çardağın altında yuva qururlar, lakin əsasən bayırda olmağı sevirlər. Hava dəyişməsindən, ildırım çaxmazdan öncə qaranquşlar alçaqdan uçurlar. Onların bu hərəkəti yağış əlaməti kimi qəbul edilir. Lap uşaq­lıqdan həmişə deyirlər ki. qaranquş yuvasına toxun­mayın. Kim ki, onun yuvasına toxunsa, heç vaxt xe­yir tapa bilməz. 

Məşhur gürcü yazıçısı Nodar Dumbadzenin məhbusların həyatından bəhs edən “Ağ bayraqlar” adlı əsəri var. Yazıçı həmin əsəri qələmə almaq üçün özü iki il könüllü olaraq məhbus həyatı yaşa­yıb. Məhbəsdə olduğu müddətdə yazıçı müşahidə edib ki, qaranquşlar heç vaxt dustaqxananın əra­zisində yuva qurmur. Hətta maraq üçün hündür bir təpənin üzərinə qalxıb görür ki, yaxınlıqdakı kəndin üzərində qaranquşlar uçuşurlar, nəğmə oxuyurlar, yuva qururlar, amma bir qaranquş da dustaqxana­nın ərzisində yuva qurmur. Dama qalxıb baxır ki, bəlkə, orda yuva qurublar, görür ki, orada da yox­dur. 

Sən demə, qaranquş o yerdə, o ağacda, o həyətdə yuva qurur ki, orda xoşbəxtlik var. Adi quş­da intuisiyaya bax!

Kaş bütün ocaqlarda, bütün evlərin pəncərələ­rində, eyvanlarda qaranquşlar yuva qursunlar!

Süleyman QARADAĞLI