Qazaxıstanlı yazıçı-publisist Nasiha Kumarqızı ilə “Facebook”da tanış olmuşam. Hiss edirdim ki, tanınmış qazax yazıçısı Azərbaycan tarixinin və mədəniyyətinin heyranlarındandır. Onun xalqımızın Qarabağla bağlı haqq işini qətiyyətlə müdafiə etməsi, ermənilərin məkrli niyyətlərini qətiyyətlə ifşa etməsi diqqətimdən yayınmırdı.
Ondan da xəbərim vardı ki, Nasiha xanımın iki il əvvəl rus və qazax dillərində nəşr etdirdiyi “Qarabağ: evə uzun yol” kitabı oxucular arasında, xüsusilə, böyük əks-səda doğurub. Əsər əvvəlcə müəllifin anadan olduğu Almatıda, sonra Qazaxıstanın bir çox böyük şəhərlərində geniş müzakirə olunub.
Qeyd etmək lazımdır ki, sözügedən kitab ölkəmizin alim və ziyalıları arasında da dərin rəğbət hissi doğurub. AMEA-nın Şərqşünaslıq İnstitutunun aparıcı elmi işçisi Vüqar Əliyev də qazaxıstanlı yazıçı-publisistin yaradıcılığını yaxından izləyir.
O, bu barədə söz düşəndə bildirdi ki, əsərin səhifələrində Qarabağın uzaq və yaxın keçmişi əks olunmaqla bərabər, müəllifin Qarabağa, onun mədəniyyət mərkəzi olan Şuşaya olan dərin sevgisi özünü büruzə verir.
Maraqlıdır ki, Nasiha xanımın Azərbaycanla bağlı ilk kitabını rus dilində yazıb nəşr etdirdiyi “Bakı qazaxıstanlı xanımın gözü ilə” adlanır. Yeri gəlmişkən, bu əsərin çox maraqlı tarixçəsi var. Müəllif bu barədə danışanda dedi ki, o, 2017-ci ilin yayında Kislovodskidə istirahət etmək üçün “Mineralnıye vodı” şəhərinə uçan təyyarəyə bilet almışdı. Lakin birdən-birə özü üçün də gözlənilmədən marşrutu dəyişib. Hansısa bir daxili duyğu onda Bakı ilə yaxından tanış olmaq arzusu yaradıb.
Beləcə, Nasiha xanım Azərbaycan paytaxtına gəlib, “elə ilk gündən zümrüd gözlü Xəzərin sahilindəki füsunkar şəhərə, onun halal, saf qəlbli sakinlərinə bərk vurulub”.
O vaxtdan N.Kumarqızı ölkəmizin yaxın dostuna çevrilib. Bu illər ərzində Azərbaycan təbiətinin gözəlliklərindən böyük həvəslə yazmaqla işini bitmiş hesab etməyib, fədakarcasına xalqımızın Qarabağ nisgili barədə ağrılarını da qələmə alıb. Xüsusilə, erməni qaniçənlərinin Xocalı qətliamı zamanı törətdikləri vəhşiliklər ona ağır təsir göstərib. Bu barədə Nasiha xanım belə deyir:
– O məşum hadisə barədə düşünəndə insanın damarında qanı donur. Xocalı təkcə türk dünyasının deyil, bütün bəşəriyyətin faciəsidir. Bu faciə ilə bağlı qələmə aldığım məqalələrdə hər dəfə bunu məxsusi olaraq qeyd etməyi özümə borc bilirəm ki, Xocalı qatilləri mütləq Beynəlxalq Haaqa Məhkəməsi qarşısına çıxarılaraq layiqli cəzalarına almalıdırlar.
Yeri gəlmişkən, Nasiha xanım Xocalı soyqırımına həsr olunmuş məqalələrə görə erməni millətçiləri tərəfindən dəfələrlə kəskin hədələrə və təzyiqlərə məruz qalıb. Lakin, bu, onu heç vaxt qorxutmayıb və bu gün də qorxutmur, öz təbirincə desək, çünki həqiqəti yazır.
Nasiha xanım 2020-ci ilin payızında 44 günlük şanlı Vətən Müharibəsində Azərbaycanın igid əsgər və zabitlərinin Şuşanı azad etməsi xəbərini sonsuz sevinc hissilə qarşılayıb, bu barədə sosial şəbəkələrdəki paylaşımlarında qəlbinin ən ülvi hisslərini dilə gətirib.
2020-ci il aprelin 16-da ona çoxdan arzuladığı xoşbəxtlik – Şuşanı öz gözləri ilə görmək səadəti nəsib olub. O, bu barədə ürəkdolusu ilə söz açdı:
– Bu, mənim həyatımın ən xoşbəxt anları idi. Şuşa təsəvvür etdiyimdən də qat-qat gözəl və ecazkardır. Bu şəhərin elə bir qeyri-adi aurası var ki, buranı bir dəfə ziyarət edən mütləq bir də gəlmək istəyir.
Yeri gəlmişkən, qazaxıstanlı yazıçının Birinci Qarabağ müharibəsinin veteranları arasında çoxlu dostları var. Məhz onlardan belə bir faktı öyrənib ki, qazaxıstanlı zabit Erbol Barımbəyov İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı könüllü olaraq Azərbaycana gəlmiş, erməni yaraqlılarına qarşı bir çox ağır döyüşlərdə iştirak etmiş və qəhrəmancasına şəhid olmuşdur.
Nasiha xanım hər dəfə Bakıya gələndə Erbol Barımbəyovun İkinci Şəhidlər xiyabanındakı məzarını ziyarət edir, üzərinə təzə gül-çiçək dəstələri qoyur.
Sonuncu dəfə o, Erbolun xatirəsini yad etmək üçün xiyabana şəhidin doğmaları ilə birlikdə gəlmişdi. Burada keçmiş döyüş dostları da toplaşmışdı. O gün dostluq və qardaşlıqla bağlı ən şirin və kövrək xatirələri dil açıb danışdı...
M.HACIXANLI
XQ
