Nə vaxtsa kənd icra nümayəndəsinin birbaşa rayon icra hakimiyyəti başçısının birinci müavini vəzifəsinə təyin olunmasını eşitmisiniz? Yəqin ki, bir çoxunuz təəccüblənəcəksiniz. Amma fakt faktlığında qalır. Gədəbəyin Alnabat kənd inzibati ərazi dairəsi (İƏD) nümayəndəsi Natiq Nağıyev artıq beş ildir ki, həmin vəzifədən rayon icra hakimiyyəti başçısının birinci müavini vəzifəsinə gətirilib. Respublikanın başqa şəhər və rayonlarında hələlik buna bənzər təyinat olmayıb.
Nəyə görə yazını bu bilgini paylaşmaqla başladıq? Çünki mövzumuz şəhər və rayon icra hakimiyyətlərinin yerlərdəki nümayəndələrinin işi ilə əlaqədardır. Gəlin razılaşaq ki, onların fəallığı, təşəbbüskarlığı, adamları səfərbər etmək bacarığı, problemlərin həllində rolu, sakinlərin rəğbətini qazanmaları, yuxarı orqanlara yazılan ərizə və şikayətlərin azalması nümayəndələrin işindən birbaşa asılıdır.
“… Alnabat kənd İƏD üzrə nümayəndə Natiq Nağıyevlə söhbətimizdə də bu qənaətə gəldik ki, adamlarla işləməyi bacarmaq, hörmət qazanmaq üçün təkcə səmimiyyət, sadəlik kifayət etmir. Gərək onların sosial problemlərinin qayğısına qalasan, kömək əlini uzadasan. N.Nağıyev deyir ki, əvvəllər bu kənddən ərizə daha çox yazılırdı. Bir dəfə yığışıb təhlil etdik, səbəbləri müəyyənləşdirdik. Məlum oldu ki, kiminsə səhlənkarlığı ucbatından sadə bir işin həllinin ləngiməsi nəticəsində narazılıq yuxarı təşkilatlara gedib çıxır.
Tezliklə kəndarası yolları düzəltdik. Yaponiya səfirliyinin köməyi ilə təxminən 100 min ABŞ dolları dəyərində 7,5 kilometr məsafədən su xətti çəkib gətirdik, 50 tonluq su anbarı tikdik. Kənd investisiya layihəsi çərçivəsində 5,5 kilometr yol çəkdik. Mədəniyyət Evini yüksək səviyyədə təmir etdik…”
Diqqət yetirdinizsə, bu cümlələr dırnaqda verilib. Düz on il qabaq, dəqiq desək, “Xalq qəzeti”nin 22 aprel 2013-cü il tarxli nömrəsində dərc olunmuş “Gədəbəy: təbii gözəlliyinə gözəllik gətirilən rayon” sərlövhəli yazıdan götürülmüş cümlələrdir. Deməli, hələ o vaxt haqqında söhbət açdığımız Natiq Nağıyev işi ilə diqqətimizi cəlb etmişdi…
Məqsədimiz hazırda başçının birinci müavini işləyən Natiq Nağıyevi tərifləmək deyil. Onsuz da birinci dərəcəli dövlət qulluqçusu olan məmur burada da öz işinə olduqca məsuliyyətlə yanaşan kadrdır və Gədəbəydə problemlərin həllinə kömək göstərir.
…Göygöl rayonunun Aşıqlı kəndindəyik. Rayon icra hakimiyyətinin ərazi idarəetmə və yerli özünüidarəetmə orqanları ilə iş şöbəsinin baş məsləhətçisi Vüqar Hüseynovla birlikdə kənd icra nümayəndəliyinin magistral yol kənarındakı binasına gəlmişik. Nümayəndə yoxdur, amma müavini Yasin Ələskərov buradadır. Suallara elə həvəslə, dolğun cavab verir ki, hiss edirsən bütün problemlərdən xəbərdardır, hər bir işə can yandırır, adamları tanıyır. Nə soruşuram, həmin anda kompüterin arxasına keçir, səliqə ilə hazırlanmış sənədlərin surətini çıxarıb təqdim edir. Yadıma bir gün əvvəl Qazax rayonunun Kosalar İƏD nümayəndəsi Bəxtiyar Əmirovla olan söhbətimiz düşür:
– Kəndin şəhid ailələrinin, qazilərin telefon nömrələrini verə bilərsiniz?
Nədənsə duruxur. Yanına bir nəfəri çağırıb bizimlə tanış edir, “müavinimdir” deyir və xahişimizi ona bildirir. O da bir qədər duruxur və aradan yarım saat keçdikdən sonra əllə yazdığı, əzik-üzük bir kağız uzadır. Heç nə oxunmur. Doğrusu, oxumaq sadəcə mümkün deyil.
Nümayəndəliyin həyətinə çıxırıq. Cəmi 20 metr aralıda 1941-1945-ci illərdə həlak olmuş həmvətənlərimizin xatirəsinə ucaldılmış möhtəşəm abidə görürük. Amma nə gündədir, mənzərəni sözlə ifadə etmək mümkün deyil.Təəccübləndiyimizi hiss edir və deyir ki, rayon icra hakimiyyətinin başçısı Rəcəb Babaşov abidənin əsaslı şəkildə yenidən qurulacağını bildirib.
– Kompleksi təmir etmək xeyli vaxt, vəsait tələb edir. Heç olmasa, kəndin adamlarını yığıb iməcilik təşkil edərək buranı kol-kosdan, tullantılardan təmizləyib, mayın 9-da abidə önünə bir dəstə də gül qoymaq mümkün deyildimi?
Yenə duruxur, sualımıza cavab tapmır, astadan dediyi “mümkün idi, düz deyirsiniz, ağlımıza gəlməyib” sözlərini güclə eşidirik.
...İcra nümayəndəsi təşəbbüskar, necə deyərlər, “gözüaçıq” olmadısa, işlər ləng gedəcək. Əgər nümayəndə yalnız yuxarıdan göstəriş gözləyəcəksə, kəndin, qəsəbənin problemləri həll olunmayacaq və adamlar da narazılıq edəcək, yuxarı orqanlara ərizə və şikayətlər artacaq. Bu həmişə belə olub, belə də davam edəcək.
Aşıqlı kəndinin İƏD nümayəndəsi İqbal Musayevlə də söhbətimiz bizdə xoş təəssürat oyatdı. Açıq-aşkar hiss olunur ki, kəndin problemlərinə, sanki öz ailəsinin problemləri kimi yanaşır. Əvvəllər bu kənddə içməli su sarıdan böyük narazılıqlar olub. Amma nümayəndəlik plastik borularla kəndin hər evinə su çəkilməsinə nail olub, növbəliliyə nəzarəti gücləndirib. İndi su barədə danışan, gileylənən yoxdur. Əlaqədar təşkilatların köməyi ilə yollarda ad göstəricilərinin, piyada keçidlərinin hazırlanmasını həyata keçirib. Digər sosial problemlərin də tezliklə həll olunmasına çalışır.
Eyni vəziyyəti Tovuz rayonunun bir neçə kəndində də müşahidə etdik. On bir min nəfərdən çox əhalisi olan Aşağı Quşçunu da, onun icra nümayəndəsi Ələsgər Vəliyevi də yaxşı tanıyıram. Hələ iki il qabaq bu kənddə olarkən hiss etmişdim və görmüşdüm ki, adamlar icra nümayəndəsinə necə inanır, dərd-sərlərini ona deməkdən çəkinmir, etibar edirlər. Kənd qəbirstanlığında şəhid analarından birinin “oğul, Ələskər, o tapıb gətirdiyin qulaq aparatına öyrəşə bilmirəm, nə edim?” söyləməsi və icra nümayəndəsinin onu nəzakətlə qucaqlayıb “həkimi gətirərəm, baxar, narahat olma” deməsi hələ də gözlərim önündədir. Yeri gəlmişkən, bu kənd ikinci Qarabağ müharibəsində 7 şəhid verib. Onların 7-si də yanaşı uyuyur. İƏD nümayəndəsinin təşəbbüsü ilə kəndin mərkəzindəki Abidə kompleksinə Aşağı Quşçudan İkinci Dünya müharibəsinə gedənlərin hamısının adları yazılıb, oxumaqla qurtarmır. Ə.Vəliyev deyirdi ki, onları unuda bilmərik, babalarımız, ulu babalarımızdır. Hətta kənddə həmin müharibənin yaşı 100-ü keçən bir yadigarı qalıb ki, hərdən yanına gedib hal-əhval tuturam.
Kənddə 3 il qabaq Heydər Əliyev Fondunun hesabına 858 yerlik məktəb binası əsaslı təmir olunub, məktəbə gedən 2,3 kilometr uzunluğunda yola yeni asfalt-beton örtük salınıb. Keçən il isə küçə kənd bələdiyyəsinin və icra nümayəndəliyinin təşəbbüsü ilə daxili imkanlar hesabına başdan ayağa işıqlandırılıb.
Amma nə bələdiyyə, nə də nümayəndəlik kifayətlənmir. İcra nümayəndəsi dedi ki, hələ də bir sıra yaşayış massivləri, o cümlədən “Qaradaş” və “Şiştəpə” adlanan yerlər, üst-üstə 250 ev qazla təmin olunmayıb.
– Əl çəkən deyilik, rayon icra hakimiyyəti də aidiyyəti qurumlar qarşısında məsələ qaldırıb,– deyə Ə.Vəliyev problemlərin mütləq həll olunacağına işarə etdi.
Rayon mərkəzindən cəmi 2 kilometr aralıda yerləşən Aşağı Öysüzlü kənd inzibati ərazi dairəsinin də işi diqqət çəkir. Rayonun bir sıra sərhəd kəndləri ilə yanaşı, Aşağı Öysüzlünün keçən ildən başlanmış içməli su layihəsinin icrası davam edir. Kənd ərazisində kəndarası küçə bulaqları çəkilir. “Cəlal arxı” adlanan su kanalının dəmir borularla çəkilişi davam edir.
Bu kənddə də yeni salınmış yaşayış massivlərinin təbii qazla təminatı ləngiyir. İcra nümayəndəliyində bildirdilər ki, indiyədək rayon icra hakimiyyəti qarşısında qaldırdığımız problemlər, arzularımız, təkliflərimiz operativ həll olunub. Güman edirik ki, qarşıdakı qışa kimi həmin məsələ də həllini tapacaq.
...İcra nümayəndəsinin ən vacib keyfiyyətlərindən biri rəhbəri olduğu kənddə adamları səfərbər etmək bacarığıdır. Bunun üçün ilk növbədə nüfuzun, hörmət-izzətin olmalıdır, sözünün üstündə dayanmağı bacarmalısan, verdiyin vədi yerinə yetirməlisən. Amma sadaladıqlarımız nə qədər vacib keyfiyyətlər olsa da, bəzən yetərincə deyil. Çünki ola bilsin nümayəndə çox iş görmək istəyir, problemlərin həllinə çalışır. Lakin vəsait yoxdur. Əslində çıxış yolu var və bir çox yerlərdə çətinliklərin aradan qaldırılması icra nümayəndəsinin qabiliyyətindən asılıdır.
Ağstafa rayonunda olarkən, rayon icra hakimiyyətinin məsul işçisi Nəsimi Hacıyevlə birlikdə bir neçə kəndə baş çəkdik. Köçəsgər, Həsənsu kəndlərinin, Vurğun qəsəbəsinin icra nümayəndəliklərində olduq, adamlarla görüşüb söhbət etdik, problemləri ilə maraqlandıq və bir daha bu qənaətə gəldik ki, icra nümayəndəsi əsas simalardan biridir. O, yerindədirsə, iş də gedəcək, lazım gəlsə vəsait də tapılacaq, hətta rayon rəhbərliyini də tez-tez, necə deyərlər, “narahat edəcək”
Köçəsgərin İƏD nümayəndəsi Şükran Hacıyev özünün fəallığı, təşəbbüskarlığı, qaldırılan hər bir problemə dərhal reaksiya verməsi ilə çox qısa vaxt ərzində hörmət qazanıb. Bundan əvvəl YAP rayon təşkilatında işləyib.
– Bilirsiniz, elə məsələlər var ki, onu icra nümayəndəliyi həll edə bilər. Sadəcə həm özünün, həm də kənddəki müəyyən adamların imkanlarından, əlaqələrindən lazımınca istifadə etməyi bacarmalısan, ayıq-sayıq olmalısan. Bizim Rusiyada, eləcə də digər yerlərdə uzun illərdir işləyən və yaşayan soydaşlarımız var. Cəlb etdik, dedik ki, doğmalarınız, qohum-əqrabalarınız bu kənddə yaşayır, heç hara da köçüb gedəsi deyillər, nə imkanınız var kömək edin. Heç bilirsiniz necə sevindilər! İndi heç biz demirik, özləri vaxtaşırı zəng edirlər ki, “nə lazımdır.”
Ş.Hacıyev bunları deyib başqa ölkələrdə yaşayan həmkəndlilərinin son vaxtlar Köçəsgərdə gördüyü işlərdən, suvarma, içməli su problemlərini birgə həll etməklərindən danışdı və sonra da əlavə etdi ki, elə ciddi çətinliklər var, onları yuxarı orqanların köməyi olmadan aradan qaldırmaq sadəcə mümkün deyil. Məsələn, kənddə “Acı dərə” deyilən ərazi var. Son bir neçə ildə orada torpaq sürüşməsi gedirdi. Artıq 10-15 metr dərinliyində çuxurlar əmələ gəlmişdi, yarğanlar yaranmışdı. Kəndin əsas yollarından biri buradan keçirdi və on metrlik yoldan cəmi 50 santimetrlik bir cığır qalmışdı. Evlər hər an uçub dərəyə tökülə bilərdi. Adamların oradan keçməsi çox təhlükəli idi. Neçə-neçə mal-qara dərəyə yuvarlanıb məhv olmuşdu.Belə bir vaxtda rayon icra hakimiyyətinə məlumat verdik. Rayon rəhbəri Seymur Orucov dərhal kəndə gəldi, vəziyyəti gördü. Çox keçmədi ki, əlaqədar təşkilatlar qarşısında məsələ qaldırdı və uzun illərdən bəri adamları narahat edən vacib problem həll olundu.
Eyni işgüzarlığı Vurğun qəsəbəsində, Həsənsu kəndində də müşahidə etdik. İcra nümayəndələrinin fəallığı, prinsipiallığı hər addımda hiss olunurdu. Hətta biri yarızarafat, yarıciddi dedi ki, “kommunal, nəqliyyat, su təsərrüfatı və digər təşkilatlar xasiyyətimizə bələddirlər, bilirlər ki, yapışdığımızdan buraxan deyilik”.
...Gədəbəyin Novosaratovka, Novoivanovka kəndlərində də təsadüfən qarşımıza çıxan mənzərə bizi həm qürurlandırdı, həm də duyğulandırdı. Bu kəndlərin icra nümayəndələri adamları səfərbər edib rus qəbirstanlıqlarında iməcilik təşkil etmişdilər. Maşınımızı yol kənarındakı qəbiristanlığın yanında saxlayıb kənd sakinləri ilə söhbətləşdik. Rayon icra hakimiyyətinin şöbə müdirinin müavini Qədir Bağırov da iməcilik keçirənlər arasında idi:
– Gördüyünüz bu adamların demək olar ki, əksəriyyəti azərbaycanlılardır, Novoivanovkanın rus qəbiristanlığında iməciliyə gəliblər, abadlıq, təmizlik işləri aparırlar, ağacları budayırlar, –deyə Q.Bağırov bütün bunların tolerantlığın bariz nümunəsi olduğunu bildirir.
Sergey Bovin adlı sakin isə təmiz gədəbəyli ləhcəsində “azərbaycanlı həmkəndlilərimə qurban olum, burada mənim nənələrim, babalarım yatır” deyib kövrəlir.
Novosaratovkanın İƏD nümayəndəsi Elvin Məmmədov da gənc olmasına baxmayaraq, artıq əhalinin hörmətini qazana bilib. Şəhid valideynləri, qazilər, kəndin rus millətindən olan nümayəndələri yaranan problemi, çətinliyi, hətta ən xırda məsələni belə, əvvəlcə onunla məsləhətləşməyə üstünlük verirlər. Deyir ki, icra nümayəndəsi də, bələdiyyə də dövləti təmsil edən qurumlardır, laqeyd olmaq, məsuliyyətdən qaçmaq deməkdir.
...Vaxt var idi, icra nümayəndələrinin bir çoxu öz vəzifələrini kiməsə arayış yazıb verməklə bitmiş hesab edirdi. O dövr çoxdan arxada qalıb. Bu gün İƏD nümayəndəliklərində işləyənlər hərtərəfli dövlət qayğısı ilə əhatə olunub, yaxşı maaş alırlar, digər hüquqlara və imtiyazlara malikdirlər. Gərək onlara göstərilən bu etimadın məsuliyyətini heç vaxt unutmasınlar.
Hamlet QASIMOV,
“Xalq qəzeti”nin bölgə müxbiri