Azərbaycan dilinin gözəlliyi və onun qorunması ilə bağlı sosial şəbəkələrdə vaxtaşırı maraqlı paylaşımlar edilir. Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Aynur Familqızının “Facebook”dakı daha bir paylaşımı diqqətimi cəlb etdi:
“Dilimizin gözəlliyini harada axtarmalıyıq? Yazılı ədəbi dilimizdə, yoxsa, bəzilərinin yanlış danışıq nitqində? Həqiqətləri [həqiqətdər], dişləri [dişdər], mərdliyi [mərtdiy], anlamağı [annamağ] və s. yazıb tələffüz qaydasına əməl etsək, qanadlı sözünü [qanatdı] kimi tələffüz etsək, tamamilə başqa məna (əlini qanatmaq) ilə qarşılaşacağıq. Yaxud, məşhur bayatımızı yada salaq:
Mən aşiq, daşlı qala,
Çınqıllı daşlı qala.
Qorxuram gec gələsən
Gözlərim yaşlı qala…
Bu bayatıda yuxarıdakı orfoepiya prinsipinə əsasən daşlı [daşdı], yaşlı [yaşdı] kimi deyilməlidir. Belə qənaətə gəlinir ki, bu cür deyilsə, ahəngdarlıq pozulur, sanki, misra ədəbilikdən kortəbii, eybəcər bir formaya düşür. Bu cür anormallıqdan nitqimizi qorumaq üçün yazdığımız kimi də tələffüz etməyimiz lazımdır. Bunu ədəbi dil normaları tələb edir.
Bu, bizim nitqimizin gözəlliyinə dəlalət edir. Nitqin gözəlliyi məzmun dərinliyi, məntiqi rabitəliklə yanaşı, aydın və dəqiq tələffüzə əsaslanır. Gözəl deyiblər: “dili dolaşıq şəxsin fikri də dolaşıqdır”. Aydın nitq aydın düşüncəyə bağlıdır”.
Təqdim etdi:
M.HACIXANLI, “Xalq qəzeti”
