Azərbaycan ötən illər ərzində beynəlxalq müstəvidə özünü etibarlı tərəfdaş kimi təs­diq edib. Eyni zamanda, həyata keçirilən uğurlu siyasət dövlətimizin əsaslarını əhəmiy­yətli dərəcədə möhkəmləndirib, dinamik inkişafı şərtləndirib. Təbii ki, respublikamızın sürətli inkişafı, iqtisadi gücünün artması, əhalinin rifahının yüksəlməsi bir sıra digər məsələlərdə təsiredici rol oynayıb. Əldə edilən uğurlar Azərbaycanın beynəlxalq aləmdə mövqeyini də əhəmiyyətli dərəcədə gücləndirib. 

Bu gün əminliklə qeyd edə bilərik ki, ölkəmiz dünya birliyinin tam bərabərhüquqlu üzvüdür, söz sahibi olan dövlətdir. Son bir neçə ildə Azərbayca­nın qazandığı uğurlar, hərtərəfli iqtisadi nailiyyət­lər respublikamızı regionda güc mərkəzlərindən birinə çevirir, bütün beynəlxalq təşkilatlar, çox sayda nüfuzlu dövlət ölkəmizə ciddi maraq göstə­rir, yaxın olmaq, tərəfdaşlıq etmək istəyir.

Həyata keçirdiyi balanslaşdırılmış və çox­vektorlu xarici siyasət kursu ilə regional və qlo­bal təhlükəsizliyə mühüm töhfələr verən, dünya siyasətində etibarlı tərəfdaş kimi tanınan Azər­baycan beynəlxalq təşkilatlarda da uğurla təmsil olunur. BMT, Avropa İttifaqı, NATO, İƏT kimi dünya siyasətində söz sahibi olan təşkilatlar­da respublikamızla əməkdaşlıq strateji prioritet kimi müəyyənləşdirilir.

Bu məsələ Azərbaycan Respublika­sında dövlət səfərində olan Rusiya Fede­rasiyasının Prezidenti Vladimir Putinin avqustun 19-da mətbuata bəyanatında da öz ifadəsini tapıb. V.Putin çıxışında regi­onal gündəliyə, eləcə də respublikamızın Xəzər regionunda və Cənubi Qafqazda oynadığı müsbət rola toxunaraq xarici si­yasətdə ölkələrimizin beynəlxalq hüququn aliliyi, suverenlik və daxili işlərə müdaxilə edilməməsi prinsiplərinə qətiyyətlə tərəf­dar olduqlarını bildirib. Rusiya Prezi­denti daha sonra vurğulayıb: “Rusiya və Azərbaycan çoxtərəfli platformalar daxil olmaqla, həmçinin BMT və Müstəqil Döv­lətlər Birliyində öz səylərini sıx əlaqələn­dirirlər. Bu ilin oktyabrında İlham Heydər oğlunu MDB Dövlət Başçıları Şurasının iclasında, həmçinin Kazanda keçiriləcək BRICS sammiti çərçivəsində “autriç” for­matında görüşdə görməyə şad olacağıq”.

Xarici İşlər Nazirliyinin (XİN) mət­buat katibi Ayxan Hacızadə də ölkəmizin BRICS-ə daxil olmaq üçün rəsmi müraciət etdiyini bildirib. Xatırladaq ki, iyulun 3-də Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatının Astana­da keçirilən Zirvə toplantısı çərçivəsində “Azərbaycan Respublikası ilə Çin Xalq Respublikası arasında strateji tərəfdaşlığın qurulması haqqında Birgə Bəyannamə” qəbul olunub. Bəyannamənin 4.5-ci bən­dində Azərbaycan tərəfinin BRICS-ə daxil olmaq arzusu ifadə edilib və Çin tərəfindən isə BRICS əməkdaşlığında Azərbaycanın iştirakı alqışlanıb. Yeri gəlmişkən, 2006-cı ildə yaradılan BRICS (BRİKS) Brazili­ya, Rusiya, Hindistan, Çin, Cənubi Afrika Respublikası (CAR), Misir, Efiopiya, İran və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərini özündə birləşdirən hökumətlərarası təşkilatdır. BRICS-in əsas məqsədi üzv dövlətlər ara­sında diplomatik, təhlükəsizlik və iqtisadi əməkdaşlığı inkişaf etdirməkdir. Xatır­ladaq ki, əvvəlcə investisiya imkanlarını müəyyənləşdirən qruplaşma hökumətləri 2009-cu ildən indiyədək hər il rəsmi sam­mitlərdə toplaşaraq çoxtərəfli siyasətləri koordinasiya edən vahid geosiyasi bloka çevrilib.

Rusiya Federasiyasının Prezidenti Vladimir Putinin yuxarıda xatırlatdığımız bəyanatında vurğulandığı kimi, BRICS-ə üzv dövlətlərin liderlərinin sammitinin bu il oktyabrın 22-24-də Tatarıstan Respub­likasının paytaxtı Kazanda keçiriləcəyi nəzərdə tutulub. Bununla əlaqədar Rusiya­nın dövlət başçısının imzaladığı sərəncama əsasən, Kremlin xarici siyasət məsələləri üzrə müşaviri Yuri Uşakov sammitə hazır­lıq üzrə təşkilat komitəsinin sədri seçilib. Tatarıstan Respublikasının paytaxtı sam­mitin keçirilmə yeri kimi təsadüfən seçil­məyib. Belə ki, Kazan dünya liderlərinin görüşünün layiqli səviyyədə təşkili üçün lazımi infrastruktura malikdir və bütövlük­də, region müxtəlif millətlərin və konfes­siyaların nümayəndələri arasında münasi­bətlərin nümunəsidir.

BRICS sammitinə hazırlıq istiqamətin­də qısa müddət ərzində mühüm işlər görü­lüb. Bununla əlaqədar BRICS Beynəlxalq Forumu ilə beynəlxalq ictimai təşkilat olan Dünya Xalqları Alyansı arasında razılaş­ma əldə edilib. Sənəd BRICS Beynəlxalq Forumunun prezidenti Purnima Anand ilə Dünya Xalqları Alyansının baş katibi, sülh səfiri Aleksandr Şapiro-Suliman tərəfindən imzalanıb.

Kazanda BRICS ölkələrinin əsas mü­zakirə mövzusuna gəldikdə isə qeyd edək ki, bu sammitə ciddi hazırlıq görüldüyü indiki vaxtda CAR-ın Rusiya Federasi­yasındakı səfiri Mzuvukile Jeff Maketuka müttəfiq ölkələrin gələcəkdə istifadə üçün hansı ödəniş sistemini seçəcəklərinə qərar verməli olduqları fikrini ifadə edib. Dip­lomatın sözlərinə görə, yekun qərar hələ qəbul edilməsə də, CAR-ın qlobal tərəf­daşlarla ticarət imkanlarını gerçəkləşdirən Afrika ödəniş sisteminə üstünlük verəcəyi gözlənilir. 

Bundan əlavə, Maketuka CAR-ın BRICS çərçivəsində milli valyutalarda qar­şılıqlı hesablaşmalar aparmaq təşəbbüsünü vurğulayıb. Bu mövqe iqtisadi müstəqilliyi gücləndirməyə kömək edir və beynəlxalq əməliyyatlarda hər hansı bir valyutanın, o cümlədən dolların hökmranlığının qarşısı­nı alır. Səfir vurğulayıb ki, milli valyuta­lardan istifadənin iştirakçı ölkələrin iqti­sadiyyatı üçün həm müsbət, həm də mənfi tərəfləri var. Rusiya isə müstəqil BRICS hesablaşma və ödəniş sistemi yaratmağı təklif edir. Bu haqda Rusiyanın maliyyə na­ziri Antona Siluanov Braziliyanın “Folha de S.Paulo” qəzetinə müsahibəsində qeyd edib: “Rusiya builki sədrliyi çərçivəsində maliyyə mövzusu kimi beynəlxalq valyu­ta-maliyyə sisteminin təhlili və nəzərdən keçirilməsi, onun necə işlədiyi, iştirakçısı olan bütün ölkələrin maraqlarını nə dərəcə­də effektiv şəkildə təmin etməsi məsələsini qaldırmaq istəyir. Biz siyasətdən kənar və yeni rəqəmsal texnologiyalara əsaslanan öz müstəqil hesablaşma və ödəniş sistemi­mizi yaratmağı təklif etmək istəyirik”.

A.Siluanovun fikrincə, hazırda dünya iqtisadiyyatının mərkəzi BRICS ölkələ­rinə, eləcə də Şərqə doğru dəyişir. “Ti­carət əlaqələrinin uğurla qurulması üçün sabit ödəniş sisteminin olması vacibdir. Ona görə də düşünürəm ki, bu mövzu bi­zim BRICS tərəfdaşlarımız üçün maraqlı olacaq. Bu, innovativdir, hazırda mövcud olan sistemlər baxımından hesablaşmalar­da, maliyyə mesajlarının ötürülməsində, maliyyə institutlarının fəaliyyəti məsələlə­rində irəliyə doğru bir addımdır”, – nazir əlavə edib.

Göründüyü kimi, BRICS ölkələri bir sıra malların hesablaşması üçün dollardan uzaqlaşmaq istəyir. BRICS neft və zərgər­lik üçün ödənişlərdə dolları əvəz etmək qə­rarına gəlib və gələcəkdə qızıla əsaslanan vahid valyutanı nəzərdən keçirir. Ekspert­lərin fikrincə, yaxın gələcəkdə dollardan uzaqlaşmaq fantastik görünür. Ən real va­riant isə assosiasiya çərçivəsində nağdsız ödəniş vasitələrinin və ya opsion olaraq BRICS-ə üzv ölkələrin valyuta səbətindən ibarət hansısa ehtiyatın yaradılmasıdır.