Ermənistanın radikal müxalifətinin uzun müddətdir böyük hay-küylə anons etməsinə, vətəndaşları aktiv iştiraka çağırmasına baxmayaraq, mayın 26-da keçirilən mitinq gözlənildiyi kimi, çox sönük keçdi. Əlbəttə, bunun da obyektiv səbəbləri var. Məsələ ondadır ki, 2020-ci ildə baş tutan İkinci Qarabağ mühari­bəsində ağır məğlubiyyətə düçar olan, böyük itki verən erməni xalqı o günləri bir daha yaşamaq istəmir.

Onlar başa düşürlər ki, erməni apos­tol kilsəsinin Tavuş yeparxiyasının rəhbə­ri, arxiyepiskop Baqrat Qalstanyan, onun “Vətən naminə Tavuş” hərəkatı aysberqin görünən tərəfidir. Görünməyən tərəfdə isə hayların bəlalarının baiskarları – Ro­bert Koçaryan, Serj Sarkisyan, Seyran Ohanyan, Qarabağdan getmiş Vitali Balasanyan, “Daşnaksütyun” partiyası­nın ali şurasının sədri İşxan Saqatelyan, “Şərəfim var” blokunun lideri Artur Va­netsyan və digər revanşistlər gizləniblər. Xalq onu da başa düşür ki, Baqrat bu böyük oyunda ortalığa atılmış “peşka”dır.

Aydın bilinir ki, əgər revanşistlər Nikol Paşinyanı devirməyə müvəffəq olsaydı­lar, Baqrat keçid dövrü üçün, uzağı bir il müddətinə baş nazir olacaqdı. Bundan sonra yeni parlament seçki keçiriləcək və sabiqlərin bir nümayəndəsi yeni baş na­zir olacaq. Ondan sonra baş verənlər isə erməni xalqının qorxulu yuxusudur.

Haylar onu da başa düşürlər ki, re­vanşistlər hakimiyyətə gələsi olsalar, Azərbaycanla yeni müharibə qaçılmaz olacaq. Bu zaman isə müharibəyə rəvac verən revanşistlər yox, sadə xalq qurban­lar verəcək. Eyni zamanda, erməni xalqı getdikcə Qarabağda vaxtilə baş verənlə­rin etnik separatizm, Azərbaycana qarşı apardıqları müharibənin isə işğalçılıq müharibəsi olduğunu, bundan əlavə, daha 8 kəndimizi zəbt etdiklərini anlayır­lar. Başa düşürlər ki, bunlar Azərbayca­nın beynəlxalq hüquqla tanınmış suveren əraziləridir. Anlayırlar ki, Azərbaycanın heç bir qonşusuna, o cümlədən Ermənis­tana ərazi iddiası olmayıb və yoxdur.

Ölkəmizin Zəngəzur dəhlizini açmaq üçün, guya, Ermənistanın cənubuna hü­cum edəcəyi barədə yayılan məlumat­ların da zaman keçdikcə feyk olduğu öz təsdiqini tapdı. Ermənilər onu da anla­yırlar ki, delimitasiya və demarkasiyanın aparılması ilk növbədə iki ölkə arasında qarşılıqlı etimadın yaranmasına, həmçi­nin, sülh müqaviləsinin imzalanmasına da töhfə verər, hayların təhlükəsizlik şə­raitdə yaşamalarına səbəb olar. Onu da başa düşürlər ki, nə azərbaycanlılar, nə də ermənilər bu bölgədən heç hara kö­çüb gedəsi deyil. Gec-tez dil tapıb birgə­yaşayış qaydalarını öyrənmək lazımdır. Yalnız sülh müqaviləsinin imzalanması, qarşılıqlı əməkdaşlıq, gediş-gəlişin, belə­liklə ticarətin bərpa olunması bölgənin sabitlik və əmin-amanlıq adasına çevril­məsinə, eyni zamanda erməni xalqının iqtisadi qazanc əldə etməsinə, sosial rifah halının yüksəlməsinə gətirib çıxara bilər. Bütün bunlara görə erməni xalqı ra­dikal müxalifətə, revanşistlərə, daşnakla­ra və keçmişin qalığı olan digər ünsürlərə “yox!” deyir. Mayın 26-da keçirilən mitinq bunun daha bir göstəricisi oldu.

Mitinqin özünə gəldikdə isə qeyd et­mək lazımdır ki, əvvəlcə gənclərin İrəvan küçələrində yürüşü olub, daha sonra on­lar Respublika meydanına gəliblər. Aksi­yaya rəhbərliyi yenə B.Qalstanyan edib. Əsas şüar isə dəyişməz qalıb: Baş nazir Paşinyan istefa verməlidir!

Çıxış edən arxiyepiskop hərəkatın sonuncu – üçüncü mərhələyə çatdığını bildirib. Onun sözlərinə görə, onların mü­vəqqəti baş nazirliyə namizədi üç əsas məqama əməl etməlidir:

– Partiya və ya qrup maraqlarından üstün olmaq, ədalətə əsaslanan ictimai birliyi təşviq etmək;

– mövcud vəziyyətin “dondurulması” ilə xarici siyasət. O, Azərbaycanla real danışıqlara başlamalıdır. Bu danışıqlar güc tətbiqi olmadığı və ya “məhbusla­rın” (Azərbaycanda saxlanılan separat­çıların “qlavarları” nəzərdə tutulur–S.H.) Bakıdan qaytarılması şəraitində (?) baş tutmalıdır. Baş nazirliyə namizəd Azər­baycan silahlı qüvvələrinin Ermənistan ərazisindən çıxarılmasını (?) təmin etmə­li, delimitasiya prosesinə zaminlər cəlb olunmaqla aydın xəritələr əsasında sülh müqaviləsi bağlandıqdan sonra başlan­malı;

– gələcək seçkilərdə şəxsi iştirak id­diası olmadan növbədənkənar seçkilər keçirməlidir.

Bundan sonra şounun ən “yaddaqa­lan” məqamı yaşanıb. B.Qalstanyanın baş nazir postuna namizədliyi irəli sürü­lüb. Bunu “Vətən naminə Tavuş” hərəka­tının rəhbərlərindən olan şərqşünas Qur­gen Melikyan bəyan edib.

Namizədliyi irəli sürdükdən sonra Qalstanyan iştirakçılara minnət qoyaraq, bu vəzifəni tutmağa can atmadığını, la­kin mübarizənin buna apardığını bildirib. “Mən heç vaxt məsuliyyətdən yayınma­ğa çalışmamışam. Namizədliyimlə bağ­lı geniş dairələrin gözləntilərini nəzərə alaraq, mən bütün ermənilərin katolikosu ilə bunu müzakirə etdim və qərara gəldik ki, xidmətimi və baş nazirliyimi birləşdirə bilmərəm” – deyə Qalstanyan bildirib. Bu səbəbdən o, katolikosdan onun 30 illik dini xidmətini dondurmağı xahiş edib.

Arxiyepiskop əlavə edib ki, onun ikili vətəndaşlığı var və bu, məhdudiyyətləri nəzərdə tutur: “Buna uyğun olaraq, biz qanunların tələblərinə uyğun və hüquqi sahənin bütün imkanları çərçivəsində fəaliyyət göstərəcəyik”. Baqrat mitinqdən sonra ölkənin baş naziri ilə görüşməyi planlaşdırdığını da söyləyib.

Erməni apostol kilsəsinin dünən yay­dığı məlumatda isə bildirilib ki, B.Qals­tanyan bütün ermənilərin katolikosuna müraciət edərək onun mənəvi xidmətini dayandırmağı xahiş edib. Qeyd edilib ki, “srbazan”ın müraciəti ana taxtda müza­kirə edilib. Onun yepiskop ordeninin qo­runub saxlanılması, kilsə və inzibati xid­mətinin isə dayandırılması qərara alınıb.

Dünən isə etirazçılar yenə İrəvan küçələrində itaətsizlik aksiyası keçir­məyə, yolları bağlamağa cəhd göstərib­lər. Polis isə aksiya iştirakçılarını saxla­yıb və bu zaman gücdən istifadə edib. Ümumilikdə, aksiyada saxlanılanların sayı 284 nəfərə çatıb. Bildirilib ki, onla­rın 273 nəfəri cərimə olunaraq azadlığa buraxılıb. 11 nəfərin işinə isə məhkəmə­də inzibati qaydada baxılır. Ermənistanın Daxili İşlər Nazirliyi paytaxt küçələrində nəqliyyatın hərəkətinin bərpa edildiyini də açıqlayıb.

Mayın 27-də “Armenian Report” say­tında yerləşdirilmiş “Həyasız manipulya­siya: İnsanlar hər şeyi xatırlayır, görür və bilir” sərlövhəli analitik məqalədə deyilir ki, dünyanın istənilən demokratik ölkə­sində istənilən prezidentə, baş nazirə qarşı tənqidlər ola bilər və hətta olmalıdır: “Onları tənqid etmək olar və edilməlidir ki, bu tənqid əsasında düzgün nəticələr çıxarılsın. Bu da son nəticədə konkret problem sahəsində vəziyyətin yaxşılaş­masına gətirib çıxarmalıdır. Amma tənqid təhqirə, daha çox primitiv manipulyasi­yaya çevrilməməlidir. Təəssüf ki, biz bu gün özlərini Ermənistanın bəlkə də ən mühüm vətənpərvərləri elan etmiş siya­si qüvvələrdən məhz bunu görürük. Bəli, söhbət indiki hakimiyyətə qarşı müba­rizənin üçüncü, sonuncu mərhələsinə qə­dəm qoyduğunu Respublika meydanında yüksək səslə elan edən “Vətən naminə Tavuş” hərəkatından gedir. Bu, yəqin ki, hərəkatın sonu olacaq”.

Qeyd edilir ki, qarşı tərəf başqa cür düşünür: “Onlara elə gəlir ki, bizim in­sanların yaddaşı dayazdır, reallığı dərk etmək səviyyəsi aşağıdır. Bəli, dəqiq belədir. Əks-təqdirdə Robert Koçaryan və Serj Sarkisyan heç vaxt açıq şəkildə və ya mümkün qədər gizli şəkildə böyük siyasətə qayıtmağa cəhd etməzdilər. Amma onlar Baqrat Qalstanyanı qoç kimi qabağa itələyərək başqa cür davranma­ğa qərar verdilər”.

Müəllif Qalust Qriqoryan yazır ki, Baqrat bazar günü ruhani statusunun onun üçün nə qədər vacib olub-olma­dığını göstərdi. Bildirilir ki, həmin gün qarşımızda adi bir karyeraçı peyda oldu, məqsədinə çatmaq naminə hansı paltar geyinməsinin onun üçün heç bir əhəmiy­yəti yoxdur. O, hər kəsin gördüyü kimi, baş nazir postunu tutmaq ümidilə dini inancından əl çəkməyə hazırdır. Ancaq onun rəhbərlik etdiyi hərəkat respubli­kanın keçmiş başçıları kimi uğursuzluğa məhkumdur.

Yazıda o da bildirilib ki, Ermənista­nın xaricində və daxilində respublikanın qanuni seçilmiş baş nazirini öldürmək istəyən qüvvələr də var. Qeyd edilib ki, bu, onların son cəhdi ola bilər. Sabiq rəh­bərlərin keçmişindən xəbərdar olan və bəzi xarici qüvvələrin hadisələrin bu cür inkişafında maraqlı olduğunu başa düşən ölkə vətəndaşlarının böyük qismi bunu aydın dərk edir.

Səxavət HƏMİD
XQ