Yaxud fransız parlamentarinin “ermənipərəst missionerliyindəki” köhnə bayatılar

Məlum olduğu kimi, qatı ermənipərəst mövqeyi ilə seçilən Ann-Lorens Petel İrəvanda idi. Əslində, fransız xanım oranı su yoluna döndərib. De­putatın budəfəki səfərini fərqləndirən cəhət isə Ermənistana yeni və­zifəsində ilk gəlişidir. Sən demə, o, ölkəyə Fransa Milli Assambleyasının Fran­sa-Ermənistan dostluq qrupunun sədri qismində səfər edibmiş. Görünür, Petelin “Armenpress”ə müsahibəsində ermənipərəstliyin rəngini daha da tündləşdir­məsi bununla bağlıdır. Hər halda, yeni vəzifəsinin “haqqını verməlidir”. Belə­liklə, Petel müsahibəsində deyib ki, Fransa Ermənistanın müdafiə qabiliyyətini və suverenliyini gücləndirməlidir. Guya, Parisin mövqeyi İrəvanın “təcavüzkar Azərbaycanla” münasibətlərini balanslaşdırmağa hesablanıb. 

Göründüyü kimi, fransız parlamen­tari ilk cümləsindəcə “qan-qan” deyir. O, sülhdən danışmır, savaş “zəngulələri” vurur. Əslində, bu şəxs rəsmi Parisin qı­zışdırıcı xəttinə sadiqliyini ortaya qoyur. Petel artıq mövcud olmayan Qarabağ münaqişəsinin həllindən, ölkəsinin möv­cud istiqamətdəki fəaliyyətindən və digər məsələlərdən söz açaraq bildirir ki, “Fran­sa Azərbaycanın Ermənistana qarşı təca­vüzünü dayandırmağa, Bakını Qarabağ ermənilərinin geri qayıtmaları, onların təh­lükəsizliklərinin və rifah hallarının təminatı üçün müvafiq şərait yaratmağa çağırır”. 

Bəli, köhnə havalarda olan xanım Petel Fransa Senatının Azərbaycanla bağlı qətnaməsindən söz açır. Bildirib ki, Qarabağ ermənilərinin geri qayıtma hüququnun təminatı, onların təhlükəsizli­yi və rifahı naminə çağırış ruhuna malik sənəd Azərbaycanı öz silahlı qüvvələrini Ermənistan ərazisindən çıxarmağı da tələb edir. Ən əsası isə qətnamədə Ba­kıya sanksiyaların tətbiqi çağırışı yer alır. 

Əlbəttə, sözügedən qətnamənin lakmus kağızından başqa bir şey olmadığı hər kəsə yaxşı məlumdur. Başlıca məqam isə ondadır ki, Patel və onun kimi ermənipərəstlər hə­min lakmus kağızlarını ciddi gündəm möv­zusu kimi sırıyırlar. Nəticədə rəsmi İrəvan, ümumən xəstə erməni cəmiyyəti illüziya ba­taqlığındakı yerini bir qədər də möhkəmlən­dirir. Əlbəttə, buna möhkəmləndirmək demək mümkündürsə. 

Fransa-Ermənistan dostluq qrupunun səd­rinin ölkəsinin artıq mövcud olmayan, tarixin arxivinə gömülmüş Qarabağ münaqişəsinin nizamlanmasında rol oynaya biləcəyinə dair fikirləri cəfəng mahiyyət daşıyır. Çünki Qa­rabağ münaqişəsinin sülhə əsaslanmış həlli­nin olmadığını gördük. Görəsən, xanım Petel hansı diplomatik yollardan danışır? O deyir ki, Parisin bu istiqamətdəki işləri göz qaba­ğındadır. Mənasız kağız parçalarını qəbul et­mək, birtərəfli mövqe tutmaq nə zamandan diplomatik məharət sayılıb? Söhbət Fransanın səylərinin göz qabağında olduğundan gedirsə, mövcud xüsusda ortada yalnız bir reallıq var – Paris İrəvanı silahlandırır və onu Bakı ilə yeni hərbi münaqişəyə təhrik edir. 

Görünür, fransız deputat Ermənistanı Azərbaycana qarşı yeni müharibəyə sövq et­məyi diplomatik yol adlandırır. Xəstə toplumu uçurumun kənarına gətirib onun özünü həmin uçurumdan aşağı atmasına tamaşa etmək mə­harət yox, qatı mazoxizmdir. Petel İrəvana məhz bu mazoxizmi yaymağa, yaxud onun təsir gücünü artırmağa gəlib. Yəni, normal məqsədi qətiyyən yoxdur. Hələ xanım parla­mentari bir qədər də “irəli gedərək” deyir ki, Fransanın istəyi, ilk növbədə, Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin im­zalanmasına kömək göstərməkdir və mövcud istiqamətdə üzərinə düşəni gerçəkləşdirir. Deyəsən, o, heç cür yuxudan ayıla bilmir... 

Xanım parlamentari müsahibəsində onu da bildirib ki, son aylar, xüsusilə 2023-cü ilin sentyabrından, 2021 və 2022-ci illərdə Ermə­nistan ərazisində (?) baş vermiş insidentlər­dən sonra İrəvanın müdafiə qabiliyyətinin və suverenliyinin gücləndirilməsi baxımından Fransanın görəcəyi işlər getdikcə daha aydın görünür. Bu yerdə Petel mövzunu Rusiyanın üzərinə gətirir. Çünki Bakı – İrəvan münasi­bətləri kontekstində anti-Rusiya ritorikası kol­lektiv Qərbin, sanki, qızıl qaydasına çevrilib.

Petel deyir ki, Rusiyanın Ermənistan üçün etibarlı müttəfiq olmadığı artıq hər kəsə mə­lumdur. Buna görə Fransa Ermənistanın əsas müdafiə tərəfdaşına çevrilib və bu, “təca­vüzkar qonşusu” Azərbaycanla daha balanslı münasibət qurmağa imkan verir. Belə çıxır ki, Fransa olmasaydı, indi Azərbaycan Ermənis­tanı işğal etmişdi. Hər halda Peteldən başqa çox az ermənipərəst belə sərsəm düşüncəyə gələ bilər. 

Baş nazir Nikol Paşinyan və komandası mürəkkəb cümlələrlə niyyətlərini ört-basdır etməyə cəhd göstərir. Maraqlıdır ki, xaricdəki ermənipərəstlər belə söz oyununa diqqət yetir­mir, həqiqətləri çılpaqlığı ilə ortaya qoyurlar. Fərqinə varmırlar ki, söylədikləri Ermənistan hakimiyyətini, faktiki olaraq, məsuliyyətsiz tərəf kimi göstərir. Məsələn, Petel deyir ki, ha­zırda çox incə diplomatik oyun gedir. İrəvan Avropaya yaxınlaşmaq, Rusiyadan uzaqlaş­maq istəyini mütləq nümayiş etdirir. Görəsən, erməni iqtidarında təmsil olunan kimsə belə fikir işlədirmi və ya işlədibmi? Əlbəttə ki, yox! Göründüyü kimi, Petel Paşinyanı və ko­mandasını, bir növ, peşka yerinə qoyur. Demə­li, ikincilərin siyasi gediş anlamında nəyi dil­lərinə gətirmələrinin heç bir önəmi yoxdur. Bu da Fransanın Ermənistan hakimiyyətinə verdiyi fayda…

Faydadan söz düşmüşkən, “Armenpres­s”in müxbiri xanım Petelə deyir ki, Fransanın Ermənistana istənilən dəstək bəyanatı gərgin vəziyyət yaradır. O, belə bir durumda Parisin hansı önləyici addımlarının olduğunu soruşur. Sual yerindədir. Fransanın Rusiya ilə Ermə­nistan arasındakı hazırkı xoşagəlməz vəziy­yətdə necə mövqe tutmalı olduğuna dair sual da həmçinin. Petel isə cavabında nağıl danışır. Deyir ki, ölkəsi Ermənistanı öz institutlarını gücləndirməkdə, demokratiya yolu ilə irə­liləmək istəyini reallaşdırmaqda dəstəkləyir. Ona görə də birinci ikincinin tərəfdaşıdır. Sən demə, İrəvan daha böyük müstəqillik yolunu seçibmiş. Deyəsən, xanım Petel inqilabi ro­mantizmə güc verir. Aydındır ki, belə yanaşma sərt reallıqlar qarşısında tam keçərsizdir. Yəni, Parisin İrəvana sınıq-salxaq döyüş maşınların­dan başqa düz-əməlli dəstəyi yoxdur. 

Digər tərəfdən, Petelin sualdan yayındığı da aşkardır. Məsələ burasındadır ki, o, Fran­sanın görəcəyi işləri bir kənara qoyub Rusiya üzərinə köklənməklə məşğuldur. Daha dəqiq desək, Rusiyanı Ermənistanın gözündən sal­maqla. Məsələn, Petel Moskvanın Qarabağ məsələsində İrəvanı dəstəkləmədiyinə dair artıq çürüməkdə olan tezisi yenidən gündəmə gətirir. Bəs sonra? Sonra heç nə. 

Əslində, Petelin, eləcə də digər ermə­nipərəstlərin yanaşma tərzləri, arqumentləri Ermənistanın gələcəkdə üzləşəcəyi prob­lemlərə görə məsuliyyəti boyunlarından at­maqdan başqa bir şey deyil. Bir sözlə, Petel saxta romantizmə köklənərək, Paşinyan ad­ministrasiyasının, guya hansısa uzaqgörən hədəflərinin olduğu ab-havasını formalaşdırır. Digər yandan isə mənasız fikirləri ilə göstə­rir ki, ölkəsinin rəsmi İrəvanın siyasi inqilab-çılığa hesablanmış romantizmini qorumaq üçün heç bir gerçək resursu yoxdur. Deməli, günün birində, obrazlı desək, erməni inqilab­çısı küçədə aclıqdan ölsə, Fransa yalnız göz yaşları axıtmaqla kifayətlənəcək. Budurmu dəstək?

Digər bir yandan isə belə təəssürat ya­ranır ki, Petel, əslində, həm də nə dediyinin yaxşı fərqindədir. Baxın, bu xanım parlamen­tari bildirir ki, Fransa avropalı tərəfdaşları­nın diqqətini Ermənistanla bağlı məsələlərə, ölkəyə yardım göstərməyə cəlb etmək istəyir. Deməli, neçə vaxtdır əlləşirlər, ortada real nə­ticə yoxdur. Fransız parlamentarinin sözlərinə görə, Avropa ölkələri təcavüzkarla mübarizə­də Ermənistana kömək göstərməyə borcludur­lar. Sual olunur: nə üçün? Avropaya əl boyda Ermənistan lazımdır, yoxsa qışda soyuqdan donmamaq? “Köhnə qitə” hansı səbəbdən er­məni avantürizminin yaşadılması naminə qol çırmalamalıdır? Əlbəttə, sual ritorikdir. Çünki heç bir səbəb yoxdur. Bu durumda Fransanın və Qərbin dramatik təqdim edə biləcəyi yal­nız bir motiv var ki, o da Rusiyadır. O zaman sual yaranır: kollektiv Qərb Rusiya ilə müba­rizənin Ukrayna cəbhəsində hansı uğura nail ola bildi ki, Avropa ictimai rəyi Petel kimi ermənipərəstlərin İrəvanda anti-Rusiya qalası düzəltmək naminə çağırışlarına səs versin? 

Əlbəttə, Fransanın istədiyi mümkünsüz­dür. Çünki “köhnə qitə” anti-Rusiya təşəb­büsünü anti-Azərbaycan motivləri ilə çul­ğalaşdırmayacaq. Birincisi, Azərbaycan özü müstəqil xarici siyasət yürüdür, beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərindən çıxış edir, ikincisi, ölkəmizin götürdüyü kurs balanslaş­dırılmış xarakter daşıyır, bütün dünya yax­şı anlayır ki, rəsmi Bakı yalnız öz maraq və mənafelərini qoruyur, qlobal siyasi oyunlarda alətə çevrilmir. Üçüncüsü, az-çox Fransanı da tanıyanlar var, Ermənistanı da. Bu ikiliyin sırf avantürizmə kökləndiyinin fərqində olan­ların sayı yetərincədir. Deməli, Petel və onun düşüncəsini bölüşənlərin danışdıqları yalnız cəfəngiyyat olaraq qalacaq. Xanım parlamen­tari cəfəngiyyatı bəzəməklə erməni təəssüb­keşliyini davam etdirmək niyyətindədirsə, bu­yursun. Necə deyərlər: can onların, cəhənnəm Tanrının!

Ə.RÜSTƏMOV
XQ