Başı dərddə olan Menendesə qarşı yeni ittiham irəli sürülüb

ABŞ-dakı erməni lobbisinin əsas simalarından olan senator Robert Menendesə qarşı yeni ittiham irəli sürülüb. Rüşvət almaqda ittiham olu­nan, qatı ermənipərəst mövqeyi ilə seçilən Nyu-Cersi ştatının senatoru və milliyyətcə erməni olan həyat yoldaşı Nadin rüşvət işi üzrə ədalət mü­hakiməsinə mane olmaqda suçlanır. Bu barədə “Nyu-York Tayms” qəzeti Nyu-Yorkun Cənub Dairəsi Məhkəməsinin yenilənmiş rəyinə istinadən məlumat yayıb.

Məhkəmənin dərc etdiyi yenilən­miş rəydə senatora və onun arvadı­na qarşı əvvəllər irəli sürülən bütün ittihamların öz qüvvəsində qaldığı vurğulanıb. Qeyd edilib ki, eyni za­manda, Menendes ədalət müha­kiməsinə mane olmaqla bağlı yeni ittihamlara cavab verməli olacaq. Əlavə ittihamlar mayın 6-na təyin edilmiş məhkəmə iclasının keçirilmə tarixinə təsir etməyəcək.

Qeyd edək ki, 2022-ci ilin sent­yabrında ABŞ Federal Prokurorluğu R.Menendes və onun həyat yolda­şını ABŞ hökumətinin məxfi məlu­matlarını Misirə gizli şəkildə təqdim etmək planlarında və Nyu-Cersi ştatından olan üç iş adamına qarşı cinayət təqibinə təsir etmək cəhdlə­rində ittiham edib.

Misirlə bağlı sövdələşmə Menende­sin Misir rəsmiləri ilə görüşləri və şam yeməyi zamanı əldə edilib. İttiham aktı­na görə, bu hərəkətlərinin müqabilində R.Menendes və həyat yoldaşı nağd pul, qızıl, ipoteka ödənişləri, lüks avtomobil və digər qiymətli əşyalar alıblar. Menen­desin evində axtarışlar zamanı dəyəri 100 min dollardan çox qızıl külçələr və zərflərə qoyularaq paltarlarda, şkaflar­da və seyfdə gizlədilmiş 480 min dollar nağd pul aşkarlanmışdı. Prokurorluq he­sab edir ki, cütlük 2018-ci ildən qanun­suz fəaliyyətlə məşğul olub. Menendes və Arslanyan indiyədək təqsirlərini etiraf etməyiblər.

Nyu-Yorkun Cənub Dairəsi Məh­kəməsinin yenilənmiş rəyində senatora qarşı 18 ittiham var. Yeni ittihamlar irəli sürülməzdən bir müddət əvvəl iş üzrə təqsirləndirilən şəxslərdən biri, Nyu-Cer­sidən olan biznesmen Xose Uribe təqsi­rini etiraf edib və istintaqla əməkdaşlığa razılaşıb. X.Uribe ittiham tərəfi ilə razılaş­manın şərtlərinə əsasən, ABŞ-ın ermə­nipərəst qanunvericisi və onun həyat yol­daşının korrupsiya əməli ilə bağlı cinayət işi üzrə ifadə verəcək. “Amerikanın səsi” radiosu xəbər verib ki, biznesmen ittiham tərəfi ilə sövdələşməyə girərək, senator Menendesi pulla ələ almaq cəhdi üzrə özünü təqsirli hesab edib.

Nyu-Cersi ştatının Klifton şəhərindən olan X.Uribe Manhetten Federal Məh­kəməsində çıxış edərək, ona qarşı irəli sürülən ittihamın 7 bəndi, o cümlədən, 2018–2023-cü illərdə rüşvət verilməsi, elektron rabitə vasitələrindən istifadə etməklə dələduzluq əməli törədilməsi, məhkəməyə əngəl yaradılması və ver­gidən yayınma maddələri üzrə öz təqsi­rini etiraf edib. İttiham tərəfi iddia edir ki, biznesmen senator Menendesin həyat yoldaşına “Mercedes-Benz” avtomobili bağışlayıb. Təqsirin etirafı ilə bağlı razı­laşmaya əsasən, 95 il müddətinə azad­lıqdan məhrum edilə biləcək Uribe digər müttəhimlərə qarşı ifadə verərsə və istin­taqla əməkdaşlığa gedərsə, öz cəzasını yüngülləşdirə bilər. Biznesmen də məhz bu variantı seçib. O, həmçinin cinayət­ləri törədərkən əldə etdiyi 246 min dollar məbləğində vəsaiti dövlətə ödəməyə razı olub.

Ötən ilin payızında məlum olmuşdu ki, Uribe senator Menendes və onun arvadı­nın korrupsiya əməlləri üzrə cinayət işin­də ittiham edilən üç biznesmendən biridir. Hakimiyyət orqanları iddia edir ki, cütlük iş adamlarına kömək və qanunvericinin xarici məsələlərdə təsirini vəd edərək, on­lardan nağd pul, qızıl külçələr və bahalı avtomobillər şəklində rüşvət qəbul edib.

“NBC Nyus” isə yazır ki, yeni ittiha­mın əks olunduğu sənəddə 2022-ci ildə Nadin Arslanyan və Xose Uribe arasında görüşdən bəhs olunur. Həmin görüş məh­kəmə ondan alınan və istintaqın rüşvət hesab etdiyi vəsaitləri izah etməyi tələb etdikdən dərhal sonra keçirilib. Məhkəmə materiallarına görə, görüş zamanı sena­torun arvadı iş adamından məhkəmədə bu ödənişləri necə əsaslandıra biləcəklə­rini soruşub. Biznesmen isə pulların borc kimi alındığını söyləməyi tapşırıb. “Bu, yaxşı səslənir”, – deyə xanım Menendes cavab verib.

***

Qeyd etdiyimiz kimi, R.Menendes ABŞ-dakı erməni lobbisinin əsas dayaq­larındandır. Həmin dəstəyə Frenk Pallo­ne, Adam Şiff, Ceki Sper, Qus Bilirakis, Anna Eşu, David Valadao, Ted Lyu, Mar­ko Rubio, Harri Piters, Elizabet Uorren, Şeldon Vaythaus və Piter Uelç də daxil­dir. Bu senatorlar vaxtaşırı Azərbaycana qarşı hər cür hədyanlarla çıxış edirlər. Ancaq Menendesin adı anti-Azərbay­can fəaliyyətlərdə “qırmızı xətlə” keçir. Məsələ ondadır ki, demokrat senator və­zifəsinə görə, onların hamısından böyük olub. O, 2023-cü il sentyabrın sonlarına­dək, yəni ABŞ hüquq-mühafizə orqanları tərəfindən irəli sürülən ittihamlara qədər Senatın Xarici Əlaqələr Komitəsinin səd­ri vəzifəsini icra edib. Yalnız ittihamların irəli sürülməsindən sonra müvəqqəti is­tefa verib.

R.Menendes 1954-cü il yanvarın 1-də dünyaya gəlib. Onun valideynləri 1953-cü ildə Kubadan ABŞ-a mühacirət ediblər. Sent Peters Kollecini (1976) və Rutgers Universitetinin hüquq fakültə­sini (1979) bitirib. 1986-1992-ci illərdə Nyu-Cersi ştatının Union-Siti şəhərinin meri olub. 1987-ci ildə Nyu-Cersi Nü­mayəndələr Palatasına seçilib. 1991-ci ildə Nyu-Cersi Senatına, növbəti il isə ABŞ Nümayəndələr Palatasına seçilib.

2006-cı ilin yanvarında Menendes Nyu-Cersi ştatının qubernatoru seçilmiş senator Con Korzaynın istefasından son­ra ABŞ Senatına təyin edilib. 2006-cı ilin noyabrında yenidən bu vəzifəyə seçilib. 2013-cü il fevralın 1-dən 2015-ci il yanva­rın 3-dək Senatın Xarici Əlaqələr Komitə­sinin sədri olub.

Menendes, qeyd etdiyimiz kimi, er­məni lobbisinin maraqlarından çıxış edib və 1995-ci ildən ABŞ Konqresinin erməni məsələləri komissiyanın üzvü olub. O, ABŞ-ın Azərbaycana helikopter satışına icazə verən qətnaməsini, eləcə də Metyu Brayzanın Birləşmiş Ştatların Azərbay­candakı səfiri vəzifəsinə təyin olunması­nı əngəlləyib. Bundan əlavə, o, ABŞ-ın Azərbaycana hərbi yardım göstərməsinin və Türkiyəyə F-16 qırıcılarının, habelə onun komponentlərinin satışının qarşısı­nı alıb.

***

Hələ 2012-ci ildə isə R.Menendes na­layiq davranışda, o cümlədən Dominikan Respublikasında yetkinlik yaşına çatma­yan iki qızla intim münasibətdə olmaqda ittiham edilmişdi. Lakin dəlil çatışmaz­lığına görə senatora qarşı rəsmi ittiham irəli sürülməmişdi. ABŞ Konqresində anti-Azərbaycan və anti-Türkiyə addım­ları ilə xüsusi seçilən senator 2015-ci ildə də cinayət məsuliyyətinə cəlb edilmişdi. Menendes o vaxt korrupsiya və fırıldaq­çılığın bir neçə növü də daxil olmaqla, ümumilikdə, 14 maddə üzrə, o cümlədən, “dövlət vəzifəsində olan zaman qulluq mövqeyinin şəxsi maraqlarla bir araya sığmaması” faktının gizlədilməsi mad­dəsi üzrə ittiham olunurdu. Lakin 2018-ciilin noyabrında onu mühakimə etmək üçün andlılar məhkəməsinin kifayət qə­dər üzvü səs verməmişdi. Bundan son­ra ittihamlar ləğv edilmişdi. 2023-cü ilin sentyabrında isə qeyd etdiyimiz kimi, Menedesə məxfi məlumatların Misir ha­kimiyyətinə ötürülməsi və rüşvət müqabi­lində onların mənafeyinə uyğun fəaliyyət göstərməsi ittihamı irəli sürülüb.

Menendesin hazırda ABŞ hüquq-mü­hafizə orqanları tərəfindən rüşvətdə it­tiham olunması onun ermənilərdən də rüşvət aldığını söyləməyə ciddi əsas­lar verir. Güman etmək olar ki, senator haylara göstərdiyi xidmətlərin qarşılığını artıqlaması ilə alıb. Bundan əlavə, R.Me­nendes 2022-ci ilin mayında Ermənista­nın “Dostluq” ordeninə də layiq görülüb.

R.Menendesin anti-Azərbaycan fəa­liyyəti ötən ilin sentyabrında Qarabağ­dan ermənilərin könüllü köçü ərəfəsində kulminasiya nöqtəsinə çatmışdı. Vaxtilə Qarabağda yaşayan ermənilərin Azər­baycan cəmiyyətinə reinteqrasiyasına imkan verməyən, bütövlükdə, iki ölkənin və xalqın yaxınlaşmasının qarşısını al­maqla özünün maraqlarını təmin etməyə çalışan şəxslərdən biri də Menendes idi. 2023-cü il sentyabrın 14-də onun təşəbbüsü ilə Senatın Xarici əlaqələr komitəsində “Qarabağdakı böhranın qiy­mətləndirilməsi” mövzusunda dinləmələr keçirilmişdi.

Ötən ilin avqust ayında isə Menendes Kaliforniyadan olan senator Aleks Padilla ilə birlikdə BMT Təhlükəsizlik Şurasından Azərbaycanı “Qarabağın blokadasını” dərhal aradan qaldırmağa məcbur edən qətnamənin qəbulunu tələb etmişdi.

Ümumiyyətlə, R.Menendes Senat komitəsinin sədri kimi fəaliyyət göstərdi­yi illər ərzində Azərbaycana qarşı ermə­niləri dəstəkləmək üçün Senata dəfələrlə qanun layihəsi təqdim etmiş, Türkiyə ilə hərbi-iqtisadi əməkdaşlıqla bağlı qanun layihələrinin qarşısını almağa çalışmış­dı. Ermənipərəst senator vaxtaşırı ABŞ prezidentlərinin “907-ci düzəliş”i dayan­dırmasına da etiraz etmişdi. Onun səyləri istənilən nəticəni vermədi və arzusu ürə­yində qaldı.

Bu gün Azərbaycan vaxtilə düşmən tapdağı altında olmuş bütün torpaqlarını azad edib. Qarabağ hazırda böyük tikin­ti-quruculuq meydanını xatırladır. Bütün şüurlu həyatı Azərbaycanla mübarizəyə həsr olunmuş, bu yaxınlaradək “bloka­da” və “humanitar fəlakət” barədə aşkar yalanlar yaymağa çalışan menendeslər isə çirkli əməllərinə görə, tezliklə ədalət mühakiməsi qarşısında cavab verməli olacaqlar.

İlyas HÜSEYNOV, 
politoloq

Ermənipərəst senator bizim böl­gəmizdə sülhə, sabitliyə təhlükəsiz­liyə hər zaman mane olub. Eyni za­manda, onun çirkli oyunları, rüşvət və korrupsiya faktları da göstərir ki, törətdiyi bütün əməllərə görə cavab verməlidir. Erməni lobbisinin əlində alətə çevrilən Menendes ölkəmizə və Türkiyəyə qarşı radikal mövqeyi ilə seçilirdi. O, xarici siyasətlə, Cə­nubi Qafqazdakı proseslərə bağlı müzakirələr zamanı hər zaman çox kəskin mövqe ortaya qoyurdu.

Menendeslə bağlı baş verənlər bir ABŞ qanunverici orqanı təm­silçisinin nə dərəcədə çirkaba bu­laşmasının da göstəricisidir. Eyni zamanda, lobbi qruplarının qanun­verici orqanı nə dərəcədə ələ alma­sının da təsdiqidir. Menendes isə burada baş roldadır. Yeni ittihamla­rın üzə çıxması göstərir ki, Menen­desin qanun pozuntuları nə qədər böyükdür. İstisna etmək olmaz ki, qarşıdakı dövrdə digər məqamlar da üzə çıxacaq.

Səxavət HƏMİD
XQ