Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatı, daha dəqiq desək, Rusiyanın hərbi bloku ilə yolları ayırmaqda israrlıdır. Ancaq tələsmir, hələ bir müddət Moskvanın “erməni sevgisi” üzərində oynamaq xəttini davam etdirir. Nikolun bir neçə gün öncə keçirdiyi mətbuat konfransında səsləndirdiyi fikirlər bunu söyləməyə əsas verir.
Əslində, N.Paşinyanın bildirdikləri həm mövqe nümayişi, həm də sırf ifadə tərzi baxımından yenilik deyil. Yəni, son bir ildə İrəvanın Moskva ilə gərginlik amplitudasında KTMT vacib halqanı təşkil etməkdədir. Nikol məhz bu qurum müstəvisində Kremlə yüklənir, onun Ermənistan üçün səmərəsizliyini göstərmək yolunu tutur. Hazırkı bəyanata gəldikdə isə o deyir ki, Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatı Ermənistanı tərk edir: “Biz KTMT-dən çıxmırıq, onlar burdan gedir. Bu isə bizi narahat edir”.
Qeyd edək ki, eyni məzmunlu fikri ötən ilin noyabrında Ermənistan parlamentinin spikeri Alen Simonyan da bildirmişdi. Yeri gəlmişkən, Paşinyanla Simonyanın fikirləri o qədər oxşardır ki, hətta, indi onu birincinin səsləndirdiyinə şübhə ilə yanaşmaq mümkündür. Erməni spiker vurğulamışdı: “Biz heç vaxt deməmişik ki, KTMT-dən çıxmağa hazırlaşırıq, regionu tərk edən KTMT-dir və bundan narahatıq”.
***
N.Paşinyan mətbuat konfransında onu da bildirib ki, ölkəsi KTMT-yə öz prinsiplərini təklif edib. “Söhbət Ermənistandan getmir, ondan gedir ki, KTMT Ermənistanda işləyirmi? Biz bu məsələni həll etmək istəyirik”, – deyə Paşinyan vurğulayıb.
Əlbəttə, anti-Rusiya ovqatını körükləmək baxımından A.Simonyan Paşinyanı üstələməkdədir. Nəzərə alaq ki, birinci Kreml əleyhinə ötən ilin sentyabrında daha sərt fikirlər səsləndirmişdi. Həmin vaxt Azərbaycanın hərbi müstəvidə Ermənistanı cəzalandırmasından əsəbləşmiş Simonyan demişdi ki, Moskvanın İrəvanı qorumaq üçün əlindən heç nə gəlmir. “Niyə bu barədə demirlər? Desinlər ki, indi əlimizdən heç nə gəlmir, ancaq imitasiyadır və ya bizi bu vəziyyətdə qoyublar. Üzr istəyirəm, amma bizdə o resurs yoxdur. Biz üç milyonluq kiçik bir ölkəyik və bizim üçün hər metr vacibdir. Biz çox narazıyıq, orada olan gözləntilər özünü doğrultmur. Biz uzun müddət vətəndaşlarımıza izah edə bilməyəcəyik ki, KTMT niyə görməli olduğu işi görmür. Bundan nəticə çıxaracağıq”, –deyən erməni spiker Ermənistanın Rusiya ilə qarşılıqlı yardım haqqında müqaviləsinin olduğunu kinayə ilə xatırlatmışdı.
Biz isə onu xatırladaq ki, İrəvan martın əvvəlində KTMT-də baş katib müavini postu ilə bağlı kvotasından imtina etdiyini açıqlayıb. Bu barədə məlumatı ölkənin Xarici İşlər Nazirliyi yaymışdı. Bundan əvvəl isə erməni iqtidarı KTMT-nin əvvəlcədən müəyyənləşdirilmiş plana uyğun olaraq, ölkədə keçirilməsi nəzərdə tutulmuş hərbi təlimindən imtina etmişdi. Həmin vaxt da həm Simonyan, həm də Paşinyan kifayət qədər aşağılayıcı fikirlər səsləndirmişdilər. Təxminən belə: Gələcəklər, təlim keçirib gedəcəklər, sonra Azərbaycan və Türkiyə bunu təhlükə görüb üstümüzə gələcək, Rusiya bizi müdafiə etməyəcək.
***
Göründüyü kimi, hazırda Ermənistanın baş naziri sadəcə, götürülmüş kursun, bir növ, davamını gətirir. Onun Rusiya ilə daha ciddi məzələnməsi isə ötən ilin noyabrında baş vermişdi. O vaxt İrəvanda KTMT-nin növbəti sammiti keçirilirdi. Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin də qatıldığı həmin sammit əsl anti-Rusiya tamaşasına çevrilmişdi.
Paşinyan tədbirdən öncə Rusiya əleyhinə aksiyalar təşkil etmiş, təhqiramiz fikirlərin səslənməsinə rəvac vermişdi. O, toplantının gedişindəki çıxışında da Moskvanın Ermənistan üçün səmərəsizliyi məntiqinə köklənmişdi. Hətta, sammitin yekun sənədinə imza atmaqdan imtina etmiş və demişdi ki, orada, guya, Ermənistanı razı salmayan məqamlar var...
Paşinyan, ümumən, Ermənistan iqtidarı istəyirdi ki, sözügedən tədbir KTMT-nin Azərbaycana qarşı demarş meydanına çevrilsin. Bunu hiss edən Belarus Prezidenti Aleksandr Lukaşenko özündən çıxaraq Qərbpərəst erməni iqtidarını KTMT-yə üzv dövlətlərin başçılarını uşaq yerinə qoymamağa çağırmış, Cənubi Qafqazda sülh yaratmaq üçün anarxizmdən uzaq durmağın, konkret tədbirlər görülməsinin vacibliyini vurğulamışdı.
Əlbəttə, o zaman KTMT-nin, necə deyərlər, ağır çəkililərinin Ermənistan paytaxtında olması rəsmi İrəvana sanki jest idi. Ancaq Paşinyan Putinin jestindən nəticə çıxarmadı. Bu, azmış kimi, İrəvandakı nümayişçilər Gümrüdəki Rusiya hərbi bazasının ölkədən çıxarılmasını tələb etdilər.
***
Onu da deyək ki, KTMT müstəvisində Ermənistan-Rusiya münasibətlərinin kəskinləşməsi İrəvanın Avropa İttifaqının mülki missiyasını regiona gətirmək istiqamətindəki fəaliyyəti ilə müşayiət olunub. Paşinyan birincinin səmərəsizliyinə dair fikirlərini sözügedən missiyanın əhəmiyyətini vurğulamaqla bərabər səsləndirməklə, bir növ, KTMT-nin missiyasına alternativ müəyyənləşdirdiyini bəyan edirdi. Nəzərə alaq ki, hazırda Aİ-nin müşahidəçiləri Ermənistan–Azərbaycan sərhədinin Ermənistan tərəfindən işə başlayıblar.
Digər tərəfdən, Ermənistan iqtidarının KTMT-yə, daha doğrusu, Rusiyaya qarşı demarşları, ümumən, Moksvanı Cənubi Qafqazdan çıxarmaq yönümlü Qərb siyasət vektorunun tərənnümüdür. Bir qədər əvvəl diqqətə çatdırdığımız məqam heç də təsadüfi deyil. Paşinyan Ermənistandakı 102-ci rus hərbi bazasını ölkədən çıxarmaq tələblərini gündəmə gətirərkən, Cənubi Qafqazdakı rus varlığını silməyi hədəf seçib.
Bəli, yekun qənaət budur ki, Ermənistan baş nazirinin son açıqlaması erməni iqtidarının anti-Rusiya fəaliyyətini davam etdirəcəyinin təsdiqidir. Doğrudur, Nikol açıq şəkildə ölkəsinin KTMT-dən çıxmaq niyyətini dilə gətirmir, ehtiyat edir. Bu, həm də Rusiyanı şantaj etməkdir. İrəvanda yaxşı anlayırlar ki, Moskva erməni şıltaqlıqlarına dözür. Buna görə psixoloji baxımdan bu dözümü, müəyyən mənada, sınamaq yolu tuturlar. Deməli, Ermənistan hakimiyyətinin KTMT-ni aşağılaması bundan sonra da davam etdiriləcəkdir. Moskva özünə ünvanlanmış təhqiramiz rəftara nə qədər dözəcək, maraqlıdır.
Ə.RÜSTƏMOV, “Xalq qəzeti”