Beynəlxalq aləm Qoşulmama Hərəkatının COVID-19-a qarşı mübarizə üzrə Təmas Qrupunun martın 2-də Bakıda keçirilmiş Zirvə görüşündən danışır. Dünyanın ayrı-ayrı media orqanlarının, eləcə də ekspert dairələrinin mövzuya yanaşmasındakı fikirlərini təhlil edərkən üç məqamın üzərində dayanmaq mümkündür: 1. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin şəxsi keyfiyyətlərinin qabardılması, onun QH-ni beynəlxalq ədalətin yüksək səslə bəyan edildiyi tribunaya çevirməsi. 2. Zirvə görüşünün yüksək səviyyədə təşkili ilə Qoşulmama Hərəkatının beynəlxalq miqyasdakı nüfuzunun artması. 3. Azərbaycanın QH-yə dünya üzrə əlahiddə təşkilat statusu qazandırması. 

Əlbəttə, dövlətimizin başçısı­nın zirvə görüşündəki anti-Fransa tezisləri də kifayət qədər yüksək səslə tirajlanmaqdadır. Bu fonda dünya mediası Fransanın müxtə­lif illərdə Afrika ölkələrində həyata keçirdiyi soyqırımı cinayətlərinə də diqqət ayırmaqdadır. Bakı zir­vəsi mövcud xüsusda, bir növ, katalizator rolunu oynadı desək, yanılmarıq. 

Məsələn, Moldovanın “Noi” xəbər portalındakı “Əliyev: Fransa qanlı müstəmləkə cinayətlərinə görə üzr istəməlidir” sərlövhəli məqalədə qeyd olunub ki, Qoşul­mama Hərəkatı Qəmər Adaları İttifaqının Fransanın müstəmləkə hakimiyyəti altında qalmaqda davam edən Mayot adası üzə­rində şəksiz suverenliyini həmişə dəstəkləyib. Məqalədə Prezident İlham Əliyevə istinadla yazılıb ki, Fransanın Avropadan kənar­da idarə etdiyi ərazilər fransız müstəmləkə imperiyasının iyrənc qalıqlarıdır. “Biz, həmçinin Fran­sanı Afrika, Cənub–Şərqi Asiya və digər ərazilərdə Qoşulmama Hərəkatının üzvü olan ölkələrə qarşı müstəmləkə keçmişinə, qanlı müstəmləkə cinayətlərinə, eləcə də soyqırımı aktlarına görə üzr istəməyə və məsuliyyətini eti­raf etməyə çağırırıq”, – deyə döv­lətimizin başçısının söylədikləri olduğu kimi verilib.

Qoşulmama Hərəkatının COVID-19-a qarşı mübarizə üzrə Təmas Qrupunun Bakı Zirvəsi, bu xüsusda Azərbaycan Prezidentinin tədbirdəki çıxışı Rusiyanın media vasitələrinin də geniş işıqlandır­dığı mövzulardandır. Söhbət, konkret olaraq, “TASS” agentliyinin, “Lenta.ru” saytının, “Moskovski komsomolets” və “Profil” nəşrlərinin təqdimatlarından gedir. Bu media qurumları dövlətimizin başçısı­nın çıxışındakı ayrı-ayrı məqamları qa­bardıblar. Mövcud xüsusda Prezidentin Azərbaycan hökumətinin 2021-2022-ci il­lərdə Qarabağın bərpasına 4 milyard dol­lar ayırdığına, ölkəmizin bu bərpa işlərini öz vəsaiti hesabına həyata keçirdiyinə, eləcə də bu il həmin məqsədlərə daha 1,7 milyon dollar vəsait ayrılacağına dair fikirləri önə çəkib.

Dövlətimizin başçısının Qarabağda kənd və şəhərlərin sıfırdan, “ağıllı kənd” və “ağıllı şəhər” prinsipi ilə tikildiyi ilə bağ­lı səsləndirdikləri məqamların vurğulan­dığı təqdimatlarda ölkəmizin liderinin Qo­şulmama Hərəkatının ehtiyacı olan üzv ölkələrinə maliyyə və humanitar yardım göstərməyə davam edəcəyinə, Afrikanın və inkişaf edən kiçik ada dövlətlərinin pandemiyadan sonrakı bərpasını dəstək­ləmək məqsədilə vəsait ayırması barə­də bəyanatından bəhs edilib. Bundan başqa, Azərbaycan Prezidentinin QH-nin digər üzvlərini də bu təşəbbüsü dəstək­ləməyə çağırdığı, eləcə də BMT-nin COVID-19-dan sonra Qlobal Bərpa üzrə Yüksək Səviyyəli panelinin yaradılmasını təklif etdiyi vurğulanıb. Dövlətimizin baş­çısının Minaların Təsirinə Məruz Qalmış Ölkələrin Həmfikirlər Qrupunun yaradıl­ması təklifi də Rusiya KİV-inin önə çıxar­dığı məsələlərdəndir. 

***

Türkiyə mediasının Qoşulmama Hərəkatının COVID-19-a qarşı mübarizə üzrə Təmas Qrupunun Bakı Zirvə görü­şünə yer verməsinə gəlincə, burada da kifayət qədər dolğun məqamların vur­ğulanması diqqət çəkib. Qardaş ölkənin Anadolu agentliyində, “TRT Haber” tele­kanalında, “Yeni Şafak”, “Milad”, qəzet­lərində, həmçinin, “Ensonhaber.com”, “Sondakika.com” saytlarında yayım­lanmış materiallarda Prezident Əliyevin Fransanın müstəmləkəçilik siyasətini da­vam etdirməsinə sərt etirazı, dövlətimi­zin başçısının dünyada neokolonializm meyillərinin artdığını vurğulaması, bey­nəlxalq miqyasda suverenlik və ərazi bü­tövlüyünün pozulmasını, dövlətlərin daxili işlərinə müdaxilə hallarının çoxalmasını, beynəlxalq təşkilatların qərarlarının ye­rinə yetirilmədiyini, yaxud ikili standartlar­la həyata keçirildiyini bildirməsi üzərində dayanılıb. Mövcud xüsusda Azərbaycan torpaqlarının otuz ilə yaxın müddətdə da­vam etmiş işğalına, işğal dövründə Fran­sanın Ermənistana açıq şəkildə dəstək göstərdiyi vurğulanıb. 

Ümumən, sadaladığımız KİV-də mövzuya dair məqalələrin diqqət çəkən başlıqları “Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev qanlı müstəmləkə cinayətləri və soyqırımı əməllərinə görə Fransaya çağı­rış etdi”, “Prezident Əliyevdən Fransaya ultimatum: Soyqırımlar üçün üzr istə, o adalardan çıx!” şəklində olub. “Ensonha­ber.com” saytı Prezident İlham Əliyevin Fransanın müstəmləkə cinayətləri və soyqırımı əməllərinə görə üzr istəməsi barədə tələbinin bu ölkənin Prezidenti Emmanuel Makronun Afrika ölkələrinə səfərə başladığı dövrə təsadüf etməsinə diqqət çəkib.

Qardaş ölkə mətbuatında dərc olunan məqalələrdə Azərbaycan Prezidentinin dünya düzəninin yenidən formalaşmaq­da olması, “Soyuq müharibə”nin sona çatmasından bəri beynəlxalq aləmdə ən ciddi Şərq–Qərb qarşıdurmasının yaşan­ması, habelə BMT Təhlükəsizlik Şurasın­da islahatların aparılmasının vacibliyi və Qoşulmama Hərəkatının Təhlükəsizlik Şurasında təmsil olunması barədə fikirlə­rinə də geniş yer verilib.

***

COVID-19 pandemiyasından ən çox zərər görmüş beşinci ölkə olan Brazili­yanın Dövlət Televiziya və Radio Agent­liyi Qoşulmama Hərəkatının martın 2-də Bakıda keçirilmiş Zirvə görüşünü birbaşa yayımlayıb. Ölkənin tamaşaçı audito­riyasına Azərbaycanın bu mötəbər təş­kilatda sədrliyindən və fikir ayrılıqlarına baxmayaraq, dünyanın bir çox ölkələrini bir gündə Bakıda toplamasından bəhs edilib. Telekanalın təqdimatında Prezi­dent İlham Əliyevin nümunəvi lider ob­razı yaradılıb, habelə, onun COVID-19 pandemiyasının ağır fəsadlarını aradan qaldırmaq üçün yorulmadan çalışdığı, təşəbbüslər irəli sürdüyü vurğulanıb. Braziliyanın dövlət televiziyası xəbərlə­rində, eyni zamanda, zirvə görüşünün Af­rika ölkələrinə xüsusi diqqət və qayğının göstərilməsi aktuallığından söz açıb.

***

Misirin “Cairo24” informasiya porta­lı Qoşulmama Hərəkatına sədrlik edən Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin çıxışından əsas məqamları dərc edib. Materialda diqqətə çatdırılıb ki, Prezident İlham Əliyev QH-nin son bir neçə ildə beynəlxalq münasibətlərdə mühüm aktorlardan birinə çevrildiyini, pande­miyanın başlamasından dərhal sonra COVID-19-a qarşı qlobal səyləri səfərbər etmək təşəbbüsü ilə çıxış etdiyini bildirib. 

Liviyanın LANA agentliyinin xəbərin­də Azərbaycanın Qoşulmama Hərəkatı­na uğurlu sədrliyi vurğulanıb, bu müna­sibətlə Liviya Prezident Şurasının sədri Məhəmməd Yunis Əl-Mənfinin Prezident İlham Əliyevə təşəkkür etdiyi qeyd edi­lib. Xəbərdə diqqətə çatdırılıb ki, Liviya Prezident Şurasının sədri COVID-19 pandemiyasının bəşəriyyətə silahlı mü­naqişələrdən də çox ziyan vurduğunu deyib, bütün dövlətləri öz ölkəsində mü­naqişənin həllinə və sabitliyə kömək et­məyə çağırıb.

İraqın INA agentliyinin xəbərində qeyd edilib ki, Azərbaycan Qoşulmama Hərəkatının tarixində ən uğurlu sədrlik edən ölkə olub və bəşəriyyət üçün ən ağır bir zamanda – COVID-19 pandemiyası dövründə mühüm və faydalı təşəbbüslər­lə çıxış edib. Materialda İraq Prezidenti Əbdüllətif Camal Rəşidin zirvə görüşün­də çıxışına geniş yer verilib. Qeyd olunub ki, İraqın dövlət başçısı pandemiya ilə əlaqədar ölkəsində hələ də mövcud olan problemlərdən, iqlim dəyişikliyi ilə bağlı görülən işlərdən ətraflı bəhs edib.

Əlcəzairin APS informasiya agentliyi­nin xəbərində də Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Qoşulmama Hərəkatı­na uğurlu sədrliyi dövründə irəli sürülən təşəbbüslərdən, COVID-19-a qarşı müba­rizədə ölkəmizin lider mövqeyindən bəhs olunub. Materialda Əlcəzairin Baş naziri Ayman Benabderrahmanın sammitdəki çıxışından əsas məqamlar yer alıb.

Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin “AL24” telekanalı, “Şarjah24” və “Əl İttihad” por­talları BƏƏ-nin Ali Şurasının üzvü, Ras əl-Xeymə Əmirliyinin hakimi Şeyx Saud Bin Saqr Al Qasiminin zirvə görüşündə iştirakından bəhs olunub, Qoşulmama Hərəkatının Azərbaycanın sədrliyi al­tında yeni məzmun və nüfuz qazandığı qeyd edilib.

Küveytin KUNA agentliyi də öz saytın­da Qoşulmama Hərəkatının COVID-19-a qarşı mübarizə üzrə Təmas Qrupunun Zirvə görüşü haqqında xəbər və fotoşə­killər yerləşdirib.

Ə.CAHANGİROĞLU,
“Xalq qəzeti”

P.S. Yazının hazırlanmasında AZƏRTAC-ın materiallarından istifa­də edilib.