Azərbaycanın Qarabağ iqtisadi rayonunda faydalı qazıntı yataqlarının qanunsuz istismarına qarşı Laçın–Xankəndi yolunda keçirilən etiraz aksiyasına diqqət getdikcə artmaqdadır.. 

Məsələ ilə əlaqədar Azərbaycan Res­publikasının Xarici işlər nazirinin müavi­ni Elnur Məmmədov Cenevrə şəhərinə səfəri çərçivəsində Beynəlxalq Qızıl Xaç Komitəsinin (BQXK) prezidenti Miryana Spolyariç Egger ilə görüşündə Laçın yolu ətrafında vəziyyət də müzakirə olunub.

Nazir müavini Laçın yolundan sui-is­tifadə də daxil olmaqla, Rusiya sülhmə­ramlı kontingentinin müvəqqəti yerləşdiyi Azərbaycan ərazilərində qeyri-qanuni iqti­sadi fəaliyyətə qarşı həyata keçirilən eti­razlar dövründə BQXK ilə əməkdaşlıqdan məmnunluqla bəhs edib. BQXK əmək­daşlarının da şahid olduğu kimi, Laçın yo­lunun, guya, Azərbaycan tərəfindən bağ­lanması, erməni sakinlərinə qarşı tətbiq edilən “blokada” və “humanitar fəlakət”lə bağlı irəli sürülən iddiaların heç bir əsası­nın olmadığını vurğulayıb. BQXK-nın əra­zidə fəaliyyət göstərməsinin, avtomobillə­rinin yoldan mütəmadi istifadə etməsinin buna sübut olduğu bildirilib. Vətəndaşla­rın, nəqliyyat vasitələrinin və yüklərin yol boyu hərəkət rejiminin dəyişməz olaraq qaldığı, Azərbaycan tərəfinin birbaşa və ya BQXK vasitəsilə yerli əhaliyə hər bir yardım göstərməyə hazır olduğu Elnur Məmmədov tərəfindən diqqətə çatdırılıb. 

Ağ Evin və “Ami Magazine” jurnalı­nın baş müxbiri, aksiya yerində olmuş jurnalist Ceyk Törks “Newsmax” tele­kanalına müsahibəsində bildirib ki, La­çın–Xankəndi yolundakı etirazçılar mina çirklənməsindən, həmçinin Qarabağdakı ekologiya və ətraf mühitin vəziyyətindən narahatdırlar: “İki aydan çoxdur ki, Laçın yolunda etirazların keçirildiyinin şahidi oluruq. Bu da narahatlıq yaradır. Rusiya Ermənistanla hərbi sahədə müttəfiqdir. Amma 2020-ci ildə müharibə başladıq­dan sonra Rusiya öz müttəfiqinə hərbi yardım göstərilməsi nöqteyi-nəzərdən gözə dəymədi. Azərbaycan 44 gün ərzin­də 1990-cı illərdə baş vermiş Birinci Qa­rabağ müharibəsi zamanı əlindən alın­mış ərazilərini azad edə bilib. Beləliklə, rusiyalı sülhməramlılar bölgəyə sülhün dəstəklənməsi üçün yerləşdirilib. Amma bu məsələ ilə bağlı hər iki tərəf narahat­lığını bildirib. Məsələn, Azərbaycan tərəfi iddia edib ki, müharibə başa çatdıqdan sonra Rusiya sülhməramlılarının nəzarə­ti altındakı yol vasitəsilə qaçaqmalçılıq yolu ilə minalar gətirilib və həmin əra­zilərdə basdırılıb. Minaların partlaması nəticəsində 2 jurnalist daxil olmaqla, 50 mülki şəxs həyatını itirib”.

Jurnalist deyib ki, Laçın yolu bağlan­mayıb, orada heç bir blokada görməyib: “Mən Laçın yolunda avtomobillərin ma­neəsiz keçdiyinin şahidi oldum”. C.Törks əlavə edib ki, hətta bir qədər məyusluq da hiss edir, çünki belə uzun məsafə gedib, lakin iddia olunduğu kimi, hazır­da Laçın yolunda baş verən “blokadanı” görə bilməyib.

Azərbaycanın azad edilmiş ərazilə­rində müvəqqəti yerləşdirilən rusiyalı sül­hməramlılardan danışan C.Törks deyib ki, həm Bakı, həm də İrəvan onların bu ərazidə yerləşdirməsindən bir qədər na­rahatdır.

Fevralın 27-də Laçın–Xankəndi yolun­da keçirilən etiraz aksiyası yerinə gedən bir qrup xarici media orqanının əməkdaş­ları gördükləri mənzərəni təmsil etdikləri mətbuat orqanında işıqlandırırlar. 

Azərbaycanlı ekologiya fəallarının eti­razını işıqlandıran "The Travel Magazi­ne" jurnalının əməkdaşı Robert Parker deyib ki, bu onun Qarabağa ilk səfəridir: “Laçın–Xankəndi yolunda ətraf mühitin çirklənməsinə, təbii sərvətlərin qanunsuz istismarına etiraz edən ekoloqların tələb­ləri çox önəmlidir. Gənclərin ekoloji ci­nayətlərə qarşı etirazını görməkdən çox xoşbəxtəm və qürur duyuram. Təbiətin gözəlliyini qorumaq Yer kürəsinin hər bir sakininin borcudur. Qarabağda çox gözəl dağlar var. Düşünürəm ki, ekofəalların çirklənməni dayandırmaq üçün etdikləri çox önəmlidir".

İspaniyalı jurnalist Beya Ximenes xatırladıb ki, ekofəalların etiraz aksiyası­nın bu gün də davam etdiyi Xankəndi-La­çın yolunda heç bir blokada yoxdur, hu­manitar yardım daşıyan avtomobillər bu yoldan sərbəst keçirlər: “Bu yolda etiraz­çılar təbii sərvətlərin istismarı, ərazilərin minalanmasına son qoyulmasına tələb edirlər. Bu, çox yaxşı təşəbbüsdür. Aksi­ya dinc xarakter daşıyır”.

Kanadalı bloger Qreqori Lipovetski jurnalistlərə deyib ki, azərbaycanlı eko­logiya fəallarının məqsədlərinə çatmasını arzu edirəm. O, təəssüflə qeyd edib ki, ekologiya fəallarının Laçın–Xankəndi yo­lunda keçirdikləri etirazlar xaricdə geniş işıqlandırılmır: "Təəssüf ki, dünyanın o tayında bu barədə məlumatımız yoxdur. Bu barədə yazmırlar, televiziyada yayım­lamırlar. Bu barədə məlumat almaq yaxşı olardı". Qreqori Lipovetski Azərbaycana ilk dəfədir səfər etdiyini və buranın gözəl­liyinə, tarixinə və Azərbaycan xalqının qonaqpərvərliyinə heyran qaldığını vur­ğulayıb.

Laçın–Xankəndi yolunda keçirilən dinc aksiya yerinə gələn İspaniyanın “Expansion” qəzetinin müxbiri İqnasio Faes Reyna söyləyib ki, burada gənclərin ətraf mühitin qorunması üçün etiraz aksi­yası keçirdiklərini görürük: “Ümid edirəm ki, problem tezliklə öz həllini tapacaq. Biz buradakı ekoloji problem haqqında daha çox məlumat almaq istərdik”.

Qeyd edək ki, Qarabağda ekoloji is­tismara qarşı ötən il dekabrın 12-dən başlayan aksiya 80 gündür davam edir. Dünən Laçın–Xankəndi yolundan, ümu­milikdə, 70-dən çox humanitar təyinatlı avtomobilin keçidi təmin edilib. Bu, bir daha onu göstərir ki, ərazidə hərəkət sər­bəstdir.

Rizvan FİKRƏTOĞLU, “Xalq qəzeti”