Onun təcrübəsi isə hamıya gərəklidir

Fotoqrafiya romantik və cəlbedici yaradıcılıq növüdür. Bu sənət XIX əsrdə yarandığı gündən daim yenilənib təkmilləşib, indi özünün ən yüksək mərhələsinə çatıb. Əvəzolunmaz foto sənəti həyatın hər anını əbədiləşdirən təsviri vasitə kimi hamıya və hər kəsə xidmətini davam etdirir. Sevindirici haldır ki, bu gün də minlərlə gənclərimiz foto çəkməklə məşğul olur və bu sənəti sevə-sevə yaşadırlar.

Bu gün Azərbaycan fotoqraflarının arzusu budur ki, onların da bir yerə top­laşıb tədbirlər keçirməyə, əl işlərini, foto sənətinə dair lazımi və vacib nümunələri sərgiləməyə bir mərkəzi olsun. Belə iste­dadlı gənclərdən biri də Bakıda fəaliyyət göstərən Gilavar Foto Klubu, Azərbaycan Fotoqrafiya Federasiyasının təsisçilərin­dən biri Rəşad Mehdiyevlə söhbətimizdə də bu istək ümidlə səsləndi: 

– Rəşad bəy, müsahibəmizə bu sənətə gəlişiniz və uğurlarınız barədə bilgi vermənizlə başlayaq. 

– Uşaqlıqdan foto sənətinə çox böyük marağım olub. Gün gəldi ki, bu sahə ilə daha ciddi məşğul olmağa başladım. Əv­vəllər foto və video sahəsi ilə paralel şəkil­də məşğul olurdum. Sonra, fikrimi yalnız foto sənətinə yönləndirdim. O illərdə hətta iş təklifləri də olurdu. Lakin bütün dəvətlər­dən imtina edərək sərbəst şəkildə bu sahə üzrə çalışmağı qərara aldım. 2017-ci ildə həmkarım Dilavər Nəcəfovla birgə Gilavar Foto Klubunu təsis etdik və elə həmin il­dən də fəaliyyətə başladıq. 

Bu təşkilatı yaratmaqda məqsədimiz ölkədə fotoqrafiyanın inkişafına və bu sahəyə marağı olan insanlara dəstək ol­maq, ölkəmizi bu yaradıcılıqla dünyada tanıtmaq, beynəlxalq fotomüsabiqələrdə və sərgilərdə iştirak etmək, mükafatlar qazanmaq idi. Çalışdıq və bu işin öhdə­sindən gəldik. İşimizi daha da genişlən­dirmək üçün 2022-ilin dekabrında Dilavər Nəcəfovla birgə Azərbaycan Fotoqrafiya Federasiyasını təsis etdik. Bu qurumu yaratmaqda isə məqsədimiz fotoqrafiya sənətində daha yüksək hədəflərə çatmaq, Azərbaycanda foto sənətinin inkişafına tə­kan verəcək bir təşkilat qurmaq idi. 

Bu təşkilatın tərkibində müxtəlif təyi­natlı alt təşkilatların olmasını da planlaş­dırmışıq. Bu barədə federasiyanın nizam­naməsində də qeyd olunub. Azərbaycan Fotoqrafiya Fondu, Fotoqrafiya Muzeyi, Fotoqrafiya Akademiyası və Məktəbi, Fo­toqrafiya Kitabxanası, nəhayət ölkəmizdə ən böyük Fotoqrafiya Evinin yaradılması­nı nəzərdə tutmuşuq. Bir hədəfimiz də bu sahədə çalışmaq istəyən könüllülər qrupu yaratmaqdır. Qeyri-hökumət təşkilatı ol­duğumuza görə gəlir mənbəyimiz birliyə edilən ianələr və üzvlük haqlarıdır. Buna görə könüllülərin dəstəyinə ehtiyacımız var. 

– Fotoqrafiya Muzeyi mədəni hə­yatımız və turizm hərəkatı üçün töhfə olardı. Bu həm də tarix, yaddaş demək­dir. 

– Ölkəmiz adına uğurlar qazanmaq üçün bir sıra layihələr həyata keçiririk. Bunlardan biri də Azərbaycan Fotoqrafi­ya Muzeyinin yaradılmasıdır. Dünyanın bir çox yerində çoxdan belə muzeylər var. Düşündük ki, bizdə niyə olmasın? Mu­zeyin fəaliyyət göstərməsi üçün hələlik yerimiz olmasa da hazırlıq aparır, lazımi əşyaları toplayırıq. Gələcəkdə müvafiq qurumlar muzeyin qurulması və inkişafı­na dəstək göstərsələr istəyimiz daha tez və rahat gerçəkləşər. Ölkədə fəaliyyət göstərən digər foto təşkilatları üçün də bu muzey ümumi mərkəzə çevrilər. Hələlik nəinki muzeyin, 7 ildir fəaliyyət göstərən Gilavar Foto Klubunun və Azərbaycan Fo­toqrafiya Federasiyasının da ofisi yoxdur. Lakin fəaliyyətimizi davam etdirir, ölkəmi­zin tanınması istiqamətində müxtəlif la­yihələr həyata keçirir və nailiyyətlər əldə edirik. Bizə müvafiq yer ayrılması üçün etdiyimiz müraciətlər cavabsız qalıb. 

– Muzeyi necə qurmaq istəyirsiniz, orada nələr əksini tapacaq?

– Qədim dövrlərdən bugünə qədər gəlib çatmış və müasir dövrdə də istifa­də olunan foto aparatlar, texniki vasitələr, fotoqrafların yadigarları və fotoqrafiya sənətinin dəyərli irsi muzeydə aparıcı yer tutmalıdır. 40-dan çox fototexnika – 1920-30-cu illərdən bəridir ki, istifadə edilmir. Fotoaparatlar və obyektivlər, Azərbayca­na aid fotoşəkillər, nadir nüsxələr, bir sıra sənədlər sərgilənməsini gözləyir. Bu apa­ratların çox hissəsi SSRİ dövründə ABŞ, Almaniya, Rusiya, Ukrayna və başqa ölkələrdə istehsal olunub. 

Muzey hər hansı əşyanın, sənədin və başqa ləvazimatların toplanması və sax­lanılması üçün ən etibarlı məkandır. Buna görə də, tanışlardan və ya tanımadığımız insanlardan xahiş edirik ki, istifadə etmə­dikləri fotoaparatları və foto sənətinə aid hər hansı bir əşyanı bizə təqdim etsin­lər. Bəzi eksponatları özümüz alırıq. Elə adamlar da var ki, özləri foto cihazlarını gətirib bizə təqdim edirlər. Ümid edirik ki, muzeydə fototexnikalar ilə yanaşı, məş­hur, tanınmış fotoqrafların fotoaparatları və başqa şəxsi əşyaları da sərgilənəcək. Foto sənətinə aid bütün əşyaları və tarixi faktları toplayıb, gələcək nəsillərə, ölkə­mizə gələn qonaqlara nümayiş etdirmək üçün səylərimizi davam etdiririk. Hələlik saytımızı yaratmışıq. Gilavar Foto Klubu geniş bazaya malik olduğuna görə, mu­zey haqqında məlumatlar da burada cəm­lənib. Sayt gilavar.az adlanır. Buradan təşkilatlar bölməsinə daxil olub fotolara da baxmaq mümkündür. 

Gələcəkdə muzeydə sərgilənəcək foto eksponatlar haqqında da saytdan məlumat əldə etmək mümkün olacaq. 

– Artıq elə bir zaman gəlib ki, insan­lar peşəkar fotoaparata o qədər də eh­tiyac duymurlar. Daha çox mobil tele­fonlardan istifadə olunur. Bu fəaliyyət fotoqrafiya sayıla bilərmi?

– Peşəkar sözünü işlətdiniz. Əgər peşəkarlıqdan danışırıqsa hər bir iş onun ölçüləri, meyarı çərçivəsində mükəmməl görünə bilər. Fotoqrafiya sənətinin öz in­cəlikləri, peşə xüsusiyyətləri var. Peşəkar fotoçəkiliş etmək üçün bu tələblər müt­ləq nəzərə alınmalıdır. Müxtəlif ölçülərdə fotoaparat cihazları təsadüfən yaradılma­yıb. Hər bir iş o vaxt uğurlu olur ki, qarşıya qoyulan məqsədə yüksək səviyyədə çata­san. Peşəkar fotoqraf obyekti işıqlandır­maqdan tutmuş, mövqe və miqyaslaradək çox şeyi bacarmalıdır. Düyməni basmaq ən sonda gəlir. Telefonda çəkiliş aparanlar isə çox vaxt yalnız düyməni sıxırlar. Bü­tün bu tələbləri nəzərə alaraq demək istə­yirəm ki, fotoqrafiya zəngin və coxcəhətli, çoxfunksiyalı, dünyanı foto rəsmlərdə cazibədarlığı ilə təqdim edən bir sahədir. Foto təsvirli salnamədir. Ona görə də, mo­bil telefon çəkilişi ilə bir fotoqrafın gördüyü sənətkarlıq işini eyniləşdirmək olmaz. Fo­toqrafiya həm də insanın yazdıqlarını və yazmadıqlarını cizgilər, kölgələr və işıqlar vasitəsilə özündə əks etdirən əvəzsiz bir sənətdir. Foto gerçəyin əksi, ötənlərin si­masıdır.

Fidan HÜQUQQIZI
Elşən AĞALAROV (foto)
XQ