Azərbaycan Milli Xalça Muzeyində “Zamana qalib gələn milli irsimiz” adlı sərgi açılıb. Salonda 2022–2023-cü illər ərzində muzeyin Xalça və dekorativ-tətbiqi sənət üzrə konservasiya, bərpa və profilaktik nəzarət şöbəsində qorunub saxlanmış 30-dək eksponat nümayiş etdirilir. 

Qədim xalçalar və digər eksponat­larla zəngin, elə xarici görünüşcə də yarıbükülü xalça təəssüratı yaradan bu müasir binada – Azərbaycan Xalça Mu­zeyində ilk diqqətimizi çəkən sərgi salo­nunun tən ortasındakı postamentin üzə­rinə sərilmiş “Xətai” xalçası oldu. XVII əsrin əvvəllərində Qarabağda toxunan 320x230 sm ölçülü möhtəşəm xalı əsl sənət əsəri və qürur mənbəyidir. 

Muzeydə sərgilənən digər ekspo­natlar – ötən əsrlərə və müasir döv­rə aid nəfis xalça məmulatları, zərif tikmələr, milli geyim və qiymətli zər­gərlik məmulatları, bədii metal və sax­sı qablara da laqeyd qalmaq olmur. “Şamaxı”, “Qaraqoyunlu”, “Çıraqlı”, “Şirvan”, “Quba”, “Alpan”, “Rirəbə­dil”, “Alçagül-Çici”, “Güləbdan buta” xalça və kilimləri, arxalıq, küləcə, tu­man, ləməqabağı, sair geyim və bə­dii tikmə nümunələri, “Aynalı” kəməri, qolbaq, sinəbənd, dümçə, dingə tipli zinət, məcməyi, xeyrə, cam, çıraq kimi məişət əşyaları bu qəbildəndir. Əsərlər üzərində muzeyin peşəkar konserva­torları, bərpaçı-rəssamları çalışaraq onlara 2-ci həyat bəxş ediblər. 

Sərginin açılışında muzeyin direk-toru vəzifəsini icra edən Mira Məm­mədxanova dedi:

– Muzey fəaliyyətinin ən məsuliy­yətli və önəmli sahəsi konservasiya və bərpa işidir. Bizim müəssisəmiz də ölkəmizdə xalça və digər dekorativ-tət­biqi sənət nümunələrinin konservasiya edilərək qorunması sahəsində nüfuzlu elmi mərkəzə çevrilib. Son zamanlar ardıcıl şəkildə təşkil etdiyimiz ustad dərslərinə Rusiya, Almaniya, Qətər, Qazaxıstan, Qırğızıstan və Özbəkis­tandan dəvət edilən əcnəbi peşəkarlar bu sənətin sirlərini yerli mütəxəssislər­lə bölüşür, onların bacarıq səviyyəsinin daha da yüksəlməsi üçün təlimlər ke­çirlər. 

O daha sonra bildirdi ki, mədəni ir­simizə 2-ci nəfəs verilməsi, yəni lazımi işlərin həyata keçirilməsi ilə maddi və mədəni irsimizin gələcək nəsillərə la­yiqincə çatdırılması üçün Xalça muze­yində konservasiya işləri davamlı şəkil­də aparılır. Son illər ərzində muzeyin müvafiq şöbəsində yüzlərlə eksponat konservasiya olunub. Bunların əksər hissəsi muzeyin, bir qismi onun Şuşa filialının ekspozisiyasında, digər eks­ponatlar isə vaxtaşırı müxtəlif sərgilər­də nümayiş etdirilir:

Öyrəndik ki, əsərlər üzərində uzun illər bu sahədə əmək sərf et­miş mütəxəssislərlə yanaşı, muzeyin daha gənc, lakin püxtələşmiş konser­vatorları, bərpaçı-rəssamları da çalı­şıblar. Bu da muzeyin konservasiya laboratoriyasının qısa müddət ərzində peşəkar səviyyədə inkişafını bir daha təsdiqləyir. Amma yaşlı mütəxəssislər təqaüdə getdiyindən, adıçəkilən is­tiqamətdə kadr qıtlığı var. Elə hesabat xarakterli belə tədbirlərdə bir məqsəd də konservasiya sahəsinə gənc kadr­ları cəlb etmək, bu istiqamətdə təhsil alan tələbələr üçün praktik məşğələlər keçirməkdir. Sərgi çərçivəsində əmək­daşlar tərəfindən tekstil konservasiyası üzrə ustad dərsi də təşkil olunacaq. Bu sahəyə maraq göstərən gənclər ustad dərsində iştiraka dəvətlidirlər.

Mira xanım çıxışının sonunda 2023-cü ildə konservasiya və bərpa iş­lərinin aparılması sahəsində səmərəli fəaliyyət göstərərək, eksponatlara yeni həyat verdiyinə görə muzeyin bərpa­çı-rəssamı Təhsib Zəvərlini təşəkkür­namə ilə təltif etdi.

Daha sonra Azərbaycan Dövlət Mə­dəniyyət və İncəsənət Universitetinin prorektoru Sədaqət Əliyeva, Azərbay­can Dövlət Rəssamlıq Akademiyasının professoru Məmmədhüseyn Əliyev, Muzey Sərvətləri və Xatirə Əşyalarının Elmi Bərpa Mərkəzinin direktoru Zərifə Məlikova, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyinin elmi-bərpa şöbəsinin mü­diri, Əməkdar rəssam Natiq Səfərov və başqalarının çıxışlarını da maraqla dinlədik. 

Elə ilk günündən çoxsaylı qonaq­ların diqqətini cəlb edən “Zamana qa­lib gələn milli irsimiz” sərgisi yanvarın 21-dək davam edəcək.

Qurban CƏBRAYIL,
“Mədəniyyət” jurnalının redaktoru