Ölkəmizin işğaldan azad edil­miş ərazilərinin yenidən qurulma­sı, bərpası, eləcə də məskunlaşma­nın təmin olunması istiqamətində mühüm tədbirlər həyata keçirilir. Bu məqsədlə Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonlarında ən müasir infrastruktur yaradılır, yeni avtomobil və dəmir yolları çəkilir. Ölkə Prezidentinin tapşı­rıqlarına uyğun olaraq Qarabağda başlanılan quruculuq işləri çərçi­vəsində reallaşdırılan dəmir yolu layihələri də bu baxımdan diqqət çəkir. 

“Azərbaycan Dəmir Yolları” Qapa­lı Səhmdar Cəmiyyəti (QSC) tərəfindən həyata keçirilən Horadiz–Ağbənd dəmir yolu xəttinin tikintisi üzrə işlərin artıq 57 faizi tamamlanıb. Səhmdar cəmiyyətindən verilən məlumata görə, sözügedən dəmir yolu xəttinin layihələndirilməsi işləri 83 faiz yerinə yetirilib. Bu ilin sonuna qədər isə Horadiz–Ağbənd dəmir yolu xəttin­də tikinti işlərinin 60 faizindən çoxu, la­yihələndirmə işlərinin isə 90 faizinin ta­mamlanması gözlənilir.

Tikinti-quraşdırma işləri çərçivəsində ilin sonunadək dəmir yolunda bir sıra va­cib işlərin tamamlanması nəzərdə tutulur. Artıq ox üzrə uzunluğu 110,4 kilometr olan dəmir yolu xəttinin təhkim zolağı və xüsusi mühafizə zonası boyunca 60 metr enində ərazilərin minadan təmizlənməsi başa çatdırılıb, əlavə genişləndirilmələrin tələb olunduğu hissələrdə isə proses davam etdilir. Bununla yanaşı, dəmir yolu xəttinin 72-82-ci kilometrlik hissəsində yol oxunun dəyişdirilməsi səbəbindən minatəmizləmə işləri təkrar yerinə yetirilib.

“Horadiz–Ağbənd dəmir yolu xəttinin ox üzrə 72 kilometr, yan yollarla birlikdə isə 83,4 kilometr hissəsində rels-şpal çər­çivələri qoyulub, 65,6 kilometr hissəsində uzunölçülü relslərin quraşdırılması işləri tam şəkildə başa çatdırılıb. Hazırda xəttin 72–89-cu kilometr aralığında olan hissəsin­də torpaq və mühəndis qurğularının tikintisi işləri davam etdirilir. Ümumilikdə isə, tikin­ti-quraşdırma işləri üç mərhələdə həyata ke­çirilir”, – deyə məlumatda bildirilib. 

Layihənin detallarına, həmçinin yolun 106-cı kilometrində inşa edilən uzunluğu 1071 metr olan tunel də daxildir. Tune­lin qabariti gələcəkdə dəmir yolu xəttinin elektrikləşdirilməsinə də imkan yaradacaq. “Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC-nin mə­lumatına görə, yeni Avstriya üsulu əsasın­da tikilən tunelin ətrafında yerləşən qaya qruntunun yükgötürmə qabiliyyətindən asılı olaraq tunelin konstruksiyasına dəyi­şikliklər edilir ki, bu da inşaat xərclərinin optimallaşdırılmasına imkan yaradır. Tu­neldə qazma işləri qazma-partlatma üsulu ilə həyata keçirilir. Bu işlər isə həm tunelin giriş, həm də çıxış tərəfindən aparılır. 

Horadiz–Ağbənd layihəsi çərçivəsində dəmir yolunun 79-cu kilometrində 23 aşı­rımdan ibarət olan 771 metr uzunluğunda körpünün tikintisi də nəzərdə tutulur. Bu­nun da səbəbi dəmir yolunun bu həssədə Xudafərin su anbarına yaxın yerləşməsidir. Sözügedən körpünün dayaqları diametri 1200 millimetr olan monolit dəmir-beton qazma-doldurma svayların üzərində la­yihələndirilib. Artıq körpünün dəmir-be­ton işləri tamamlanıb, yaxın vaxtlarda isə hərəkət tavasının izolyasiya işlərinin baş­lanması planlaşdırılır. Ümumilikdə isə, Horadiz–Ağbənd dəmir yolu xəttində işlə­rin 2025-ci ildə tamamlanması gözlənilir. 

Yeri gəlmişkən, hazırda Ağbənddə də­mir yolu qalereyası da inşa edilir. “Azər­baycan Dəmir Yolları” QSC-dən verilən məlumata əsasən, Horadiz–Ağbənd də­mir yolu xəttinin 75-ci kilometrində inşa edilən qalereya, dəmir yolunu dağlardan düşə biləcək qaya parçalarından müha­fizəsi üçün layihələndirilib. “Qalereyanın uzunluğu 144 metrdir. Tikilən qalereya­nın qabariti gələcəkdə dəmir yolu xəttinin elektrikləşdirilməsinə də imkan verir. Qa­lereya svaylar üzərində layihələndirilib və onun konstruksiyası monolit dəmir-beton­dur. Bu, Azərbaycanın müstəqilliyi döv­ründə inşa olunan ilk dəmir yolu qalereya­sıdır, – deyə məlumatda bildirilib.

Xatırladaq ki, Azərbaycan Respublika­sının Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən 2021-ci il fevralın 14-də təməli qoyul­muş Horadiz–Ağbənd birxətli dəmir yolu 8 stansiyadan ibarət olacaq. Həmçinin layihə çərçivəsində, ümumilikdə, 300-ə yaxın süni mühəndis qurğusunun tikintisi planlaşdırılır. Horadiz stansiyası ilə yana­şı, Mərcanlı, Mahmudlu, Soltanlı, Qumlaq, Mincivan, Bartaz və Ağbənd stansiyaları da tamamilə yenidən tikiləcək. 

“Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC-nin şöbə müdiri Fəryaz Rüstəmov bildirib ki, beynəlxalq kommunikasiya xətləri və daxi­li logistika baxımından strateji əhəmiyyətə malik olan Horadiz–Ağbənd dəmir yolu layihəsi ölkəmizdə istehsal olunan məh­sulların sürətli və etibarlı şəkildə dünya bazarlarına çıxışını təmin etmək baxımın­dan olduqca əhəmiyyətlidir. Onun sözlə­rinə görə, ölkəmizin tranzit rolunun daha da gücləndirilməsinə xidmət edəcək bu layihə fiziki olaraq Azərbaycanı Naxçıva­na birləşdirmək, eləcə də respublikamızın Avropa və Asiya arasındakı əsas yollardan birinə çevrilmək üçün böyük potensiala malikdir.