Azərbaycan–Bolqarıstan arasında siyasi, iqtisadi, elmi, texniki və mədəni əməkdaşlıq son illərdə sürətlə inkişaf edib. Hər iki respublikanın dövlət başçısı tərəfindən qarşılıqlı əlaqələrin genişlənməsinin zəruriliyi dəfələrlə vurğulanıb.

Xatırladaq ki, Bolqarıstan Azərbay­canla birlikdə 1998-ci ildən Avrasiya nəqliyyat dəhlizi layihəsində fəal (TRA­SECA) iştirak edir. İki dövlət arasında, həmçinin regional təşkilat olan Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı çərçivəsində də sıx münasibətlər möv­cuddur. Bütün bunlarla bərabər, Azər­baycan Bolqarıstanla birgə indiyədək iqtisadi sahələri əhatə edən bir sıra önəmli sənədlər imzalayıb.

Statistikaya əsasən, 2021-ci ildə Bolqarıstan Azərbaycanın 40-cı xarici ticarət tərəfdaşı kimi qeydə alınıb olub. Həmin dövrdə iki ölkə arasında ticarət dövriyyəsi 73 milyon ABŞ dolları təşkil edib, ikitərəfli ticarət saldosu 35 milyon ABŞ dolları ilə Azərbaycanın xeyrinə olub. Keçən il isə ikitərəfli ticarət döv­riyyəsi 150 milyon ABŞ dollarını keçib.

Prezident İlham Əliyevin ötən ilin oktyabrında Bolqarıstana rəsmi səfəri çərçivəsində Avropanın ener­ji təhlükəsizliyinə mühüm töfhə verən Yunanıstan-Bolqarıstan Qaz İnterkon­nektoru istifadəyə verilib. Şübhəsiz ki, bu məsələdə Azərbaycan tərəfindən başlanan və Avropa İttifaqının (Aİ), o cümlədən ölkəmizin tərəfdaşlarının dəstəklədiyi enerji layihələri sırasında Cənub Qaz Dəhlizi layihəsi xüsusi yer tutub. Belə bir layihə respublikamızın neft və qaz ehtiyatlarını tədarük etmək­lə təkcə regionda deyil, eyni zamanda, Aİ-nin cənubunda enerji təhlükəsizliyi­nin gerçəkləşməsini şərtləndirib. 

Dövlətimizin başçısı martın 11-də Bolqarıstan Prezidenti Rumen Radev ilə videokonfrans formatında görüşün­də dost ölkə rəhbəri çıxışında bildirib ki, Yunanıstanla Bolqarıstan arasında interkonnektorun işə salındığı ilk gün­dən bu infrastruktur mükəmməl və heç bir problem olmadan işləyir. Bolqarıs­tan Azərbaycandan qaz aldığına görə, məmnundur. 

Qeyd edək ki, Cənub Qaz Dəhlizinin Avropa hissəsi olan TAP vasitəsilə hər il İtaliyaya səkkiz milyard kubmetr, Yu­nanıstan və Bolqarıstanın hər birinə isə bir milyard kubmetr həcmində qaz nəql olunur.

Yeri gəlmişkən, Azərbaycan qazının Cənub Qaz Dəhlizi vasitəsilə Avropaya nəqlinə 2020-ci il dekabrın 31-də baş­lanılıb. Həmin vaxt Azərbaycan tarixdə ilk dəfə öz təbii qazını boru kəmərləri ilə Avropa bazarına çıxarıb. Eyni zaman­da, təbii qazın ən iri idxalçısı olan Avro­pa bazarına birbaşa çıxışla Azərbaycan öz ixrac imkanlarını da şaxələndirməyə nail olub.

Göründüyü kimi, energetika sahə­sində strateji tərəfdaş olan Bolqarıstan Cənub Qaz Dəhlizinin fəal üzvüdür. Dost ölkə Bakıda keçirilən Cənub Qaz Dəhlizinin Məşvərət Şurasının iclasla­rında yüksək səviyyədə təmsil olunub, adıçəkilən nəhəng transmilli layihənin icrası ölkələrimiz arasında əlaqələri daha da möhkəmləndirib. 

Cənub Qaz Dəhlizinin maliyyə tutu­mu 40 milyard dollara bərabərdir və bu layihə 7 ölkəni birləşdirir. Azərbaycanın nəhəng “Şahdəniz” yatağından qaz Av­ropa dövlətlərinə və region ölkələrinə, o cümlədən Bolqarıstana çatdırılır. Bu­nunla da Azərbaycan qazı Bolqarısta­nın enerji təhlükəsizliyi məsələlərinin həllində öz əhəmiyyətli rolunu oynayır. 

Azərbaycan Bolqarıstan ilə bütün sahələrdə əməkdaşlığın daha da də­rinləşməsini və möhkəmlənməsini daim diqqətdə saxlayır. Hazırda ölkələrimiz arasında müxtəlif sahələrdə, o cümlə­dən kənd təsərrüfatı, turizm, informa­siya-kommunikasiya texnologiyaları və əczaçılığın inkişafı üçün müxtəlif la­yihələr gerçəkləşdirilir. 

Burada bir məqamı da xatırlatmaq istərdik. Prezident İlham Əliyev ötən ilin oktyabr ayında Bolqarıstan Res­publikasının paytaxtı Sofiya şəhərində Yunanıstan-Bolqarıstan Qaz İnterkon­nektorunun (IGB) açılış mərasimindəki çıxışında SOCAR-ın ofisinin açılması məsələsinə toxunaraq qeyd edib ki, respublikamız enerji sahəsində təkcə təbii qazın ixracı ilə işi bitmiş hesab etmir: “Biz enerji ilə bağlı olan digər məsələləri də müzakirə etdik. Elektrik enerjisinin ixracı və bu sahədə qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq, xam neftin Bolqa­rıstan istiqamətinə nəqli, Bolqarıstanda enerji infrastrukturunun yenilənməsində SOCAR-ın mümkün iştirakı və digər məsələlər müzakirə olundu. Bir sözlə, SOCAR-ın Bolqarıstandakı ofisinin açıl­ması vaxtı çatıb və əminəm ki, biz yaxın vaxtlarda bunu da edəcəyik”.

Martın 11-də Bolqarıstan Prezidenti Rumen Radev dövlətimizin başçısına videokonfrans formatında görüşündə Azərbaycan liderinin verdiyi vədə sadiq qalaraq bu layihənin reallaşdırıldığı, So­fiyada SOCAR-ın ofisinin açıldığı üçün təşəkkürünü çatdırıb. 

Azərbaycan iqtisadiyyat, ticarət və nəqliyyat sahələrində əlaqələrin geniş­lənməsi üçün böyük imkanlar yaradan Şimal-Cənub və Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizlərinin həyata keçirilməsinə də xüsusi diqqət yetirir. Eyni zamanda, Azərbaycan bir sıra irimiqyaslı bey­nəlxalq enerji layihələrinin təşəbbüskarı və iştirakçısıdır. Belə layihələrdən biri – Cənub Qaz Dəhlizi həm Avropanın enerji təhlükəsizliyi, həm də ikitərəfli və çoxtərəfli formatda Avropa dövlətləri ilə əməkdaşlıq üçün mühüm əhəmiyyət daşıyır. Bolqarıstanın da iştirakçısı ol­duğu bu layihə reallaşaraq, həmçinin di­gər Şərqi Avropa ölkələri ilə əməkdaşlıq üçün geniş imkanlar açır. Hazırda Ba­kı-Tbilisi-Qars dəmir yolu da Avropanı Asiya ilə birləşdirir və ölkələri bir-birinə daha da yaxınlaşdırır. 

Beləliklə, 2015-ci ilin martında im­zalanmış Bolqarıstan Respublikası ilə Azərbaycan Respublikası arasında strateji tərəfdaşlıq haqqında Birgə Bə­yannamənin icrası tərəflər arasında əməkdaşlığın möhkəmlənməsini şərt­ləndirir, böyük potensiala və bu sahədə mövcud perspektivlərə uyğun olaraq münasibətlərin yüksək səviyyədə inki­şafına önəmli təsir göstərir. 

Bolqarıstan ilə Azərbaycan arasında dövlətlərarası əlaqələr yarandığı ötən illər ərzində ümumi maraq doğuran bü­tün sahələr bərabərhüquqlu əməkdaş­lıqla, qarşılıqlı hörmət və anlaşma ilə, eləcə də açıq qalan məsələlərin olma­ması ilə xarakterizə edilir.

V.BAYRAMOV, “Xalq qəzeti”