Azərbaycan COP29-la bağlı iddialı nəticəyə nail olmaq üçün fəaliyyətini gücləndirməli və iqlim dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının bütün tərəflərini səfərbər etməlidir.

COP20-nin prezidenti olmuş Manuel Pulqar Vidal mediaya müsahibəsində bu fikrini davam etdirərək bildirib ki, Azər­baycanın COP29-a evsahibliyi etməsi ona təkcə danışıqları təşviq etmək deyil, həm də gələcək nəsillər üçün miras yaratmaq imkanı verir. 

M.Vidalın sözlərinə görə, səmərəli maliyyə danışıqlarının aparılması proaktiv addımlar atılmasını və maliyyələşmənin miqyasının qəbul edilməsini şərtləndirir. 2030-cu ilə qədər iqlim və ətraf mühit üçün ən azı 1 trilyon ABŞ dolları investisiya la­zımdır. 

COP20 prezidenti əlavə edib ki, 190-dan çox ölkənin ehtiyacları və tələbləri arasında balans yaratmaq çətin məsələ olsa da, bu, biznes, hökumət və vətəndaş cəmiyyəti liderləri ilə qarşılıqlı fəaliyyət sayəsində mümkündür.

Göründüyü kimi, Azərbaycan iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə maliyyə öhdə­liklərinin yerinə yetirilməsinə xüsusi önəm verir. Prezident İlham Əliyev BMT-nin İq­lim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiya­sının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiya­sına – COP29-a hazırlıq məqsədilə iyunun 19-da Bakıda keçirilən Yüksək Səviyyəli 29-cu Toplantının iştirakçılarına müra­ciətində COP29-da 2025-ci ildən sonrakı dövr üçün iqlim maliyyəsi üzrə yeni kol­lektiv kəmiyyət hədəfinin razılaşdırılması üzrə danışıqlar aparılacağını bildirib. Ölkə rəhbəri daha sonra iqlim dəyişmələri ilə bağlı inkişaf etməkdə olan ölkələrin artan maliyyə ehtiyaclarının ödənilməsinin dün­ya ölkələri qarşısında duran ümdə vəzifə, ortaq gələcəyə sərmayə, müasir və gələcək nəsillər qarşısında kollektiv məsuliyyət ol­duğunu vurğulayıb.

Azərbaycan hazırda iqlim dəyişmələri ilə əlaqədar maliyyələşmə danışıqlarının şəffaflıq və inklüzivlik şəraitində irəli apa­rılması, bundan əvvəl götürülən öhdəliklə­rin və vədlərin yerinə yetirilməsinin sürət­ləndirilməsi istiqamətində bütün zəruri tədbirləri görür. 

Yeri gəlmişkən, ötən il BƏƏ-də ke­çirilən COP28 konfransında da inkişaf etməkdə olan ölkələrin ehtiyaclarını və prioritetlərini nəzərə alaraq, iqlimin maliy­yələşdirilməsi üçün müzakirələr aparılıb. Bu il keçiriləcək COP29 çərçivəsində isə 2030-cu ilə qədər bərpaolunan qlobal ener­ji potensialının 3 dəfə və enerji səmərə­liliyinin ikiqat artırılması, habelə mədən yanacaqlarından “yaşıl iqtisadiyyat”a ke­çidin sürətləndirilməsi üzrə öhdəliklərin müzakirə ediləcəyi nəzərdə tutulub. 

Azərbaycanda hazırda iqlim dəyişikli­yinin mənfi fəsadları ilə mübarizə diqqət mərkəzində saxlanılır, COP29 ərəfəsində bu istiqamətdə mühüm tədbirlər həyata keçirilir və dünya ölkələri bu həyati vacib amala – iqlim maliyyələşməsi kimi iddialı qlobal məqsədlərə çatmağa səfərbər edilir. 

Ekspertlərin sözlərinə görə, iqlim ma­liyyələşməsində hər bir ölkə yeni milli sə­viyyədə müəyyənləşdirilən töhfə verməli­dir və bununla bağlı planlar hazırlanmalı, həmin planlarda əsas prioritet 2035-ci ilə qədər ölkələrin iqlim dəyişikləri ilə müba­rizə prinsipləri öz ifadəsini tapmalı, qlobal istiləşmənin 1,5 dərəcə Selsi səviyyəsində saxlamaq məqsədi önə çəkilməlidir. 

Bildirilir ki, bu il dünyada “yaşıl ener­ji”nin maliyyələşdirilməsi üçün təxminən 2 trilyon dollar investisiya qoyuluşu nəzər­də tutulur. Bu göstərici ilə qarşıda duran vəzifənin öhdəsindən gəlinməsinin müm­künsüzlüyü vurğulanır. sərmayə qoyula­cağının nəzərdə tutulması da bunun bariz ifadəsidir. Çünki həmin 2 trilyon dolların təxminən 85 faizinin inkişaf etmiş iqtisa­diyyatlara və Çinə yatırılacağı gözlənildi­yindən və vəsaitin cəmi 15 faizinin dünya əhalisinin üçdə ikisindən çoxunun yaşadı­ğı inkişaf etməkdə olan ölkələrə sərmayə kimi qoyulması planlaşdırıldığından prob­lemin həllinin bundan sonra da yubanılaca­ğı heç bir şübhə doğurmur.

İqlim maliyyələşməsini şərh edən eks­pertlərin fikrincə, təkcə inkişaf etmiş iqti­sadiyyatlarda və Çində iqlim maliyyəsini artırmaqla problemi həll etmək mümkün deyil. Asiya, Afrika və Latın Amerikasın­da böyük miqdarda emissiya var. Ona görə də kritik bir vəziyyətin aradan qaldırılması COP29-da ciddi müzakirə edilməli, ma­liyyələşdirmənin həll yolları tapılmalıdır.