ABŞ Prezidenti Co Baydenin prezidentlik yarışından geri çəkilməsi dünya maliyyə bazarına təsirsiz ötüşməyəcək. Analitiklər bir məsələdə həmfikirdirlər: Co Baydenin prezidentlik yarışından çıxması ABŞ və dünyanın maliyyə bazarlarında volatilliyin (qeyri-sabitliyin) artmasına səbəb olacaq. Bu məsələ ilə bağlı “Yahoo Finance” nəşri ekspertlər arasında sorğu keçirib. Respondentlərin böyük əksəriyyəti bazar dalğalanmalarının artacağını söyləyib.

“Impact Health USA” şirkətinin baş direktoru Coş Tompson “Yahoo”ya izah edib ki, investorlar sabitlik axtarırlar. “Baydenin prezidentlik yarışından çıxma­sı kimi kəskin siyasi dəyişikliklər bazarla­ra mənfi təsir edir, qeyri-müəyyənliyi ar­tırır. İlk reaksiya səhmlərlə bağlı olacaq. Onların bazar qiymətləri kəskin dəyişə bilər”. 

“WinCap Financial”ın qurucusu və baş icraçı direktoru Maykl Kollinz də bu fikri təkrarlayıb. O, lider dəyişikliyi səbə­bindən bazarda daha çox qeyri-müəy­yənlik və dəyişkənliyin ola biləcəyini söyləyib. “Baydenin gedişi Trampın qələ­bəsini təmin edəcək”.

Lakin “Orion” şirkətinin baş inves­tisiya direktoru Timoti Holland Harrisin Trampa nisbətən daha zəif namizəd kimi qəbul edildiyi ilə razılaşaraq, bunun Trampın vergi endirimi siyasəti səbəbin­dən Uoll-ctritdə (aparıcı maliyyə qurum­larının qərargahlarının yerləşdiyi küçə) artımlara səbəb ola biləcəyini söyləyib. Onun sözlərinə görə, Trampın siyasəti ABŞ iqtisadiyyatına təsir edəcək, şirkət­lərin qısa və ortamüddətli perspektivdə daha yüksək mənfəət əldə etməsinə sə­bəb olacaq. Bu da səhm qiymətlərinin yüksəlməsinə kömək edəcək.

“Veda” investisiya firmasının həmtə­sisçisi Stefani Von da hesab edir ki, son nəticədə Baydenin yarışdan geri çəkil­məsi ABŞ-ın fond bazarına müsbət təsir göstərəcək. “Kamala Harrisin Demokrat­lar Partiyasından prezidentliyə namizəd seçimi, şübhəsiz ki, Trampın qalib gəl­mə ehtimalının daha yüksək olduğu bir vəziyyət yaradacaq. Tramp açıq şəkildə iqtisadi artımı və innovasiyaları müdafiə edir. İnvestorlar, demək olar ki, bundan faydalanacaqlar”.

Bir çox ekspertlər artan qeyri-müəy­yənlik şəraitində qızıl və gümüşün xü­susi maraq doğurduğunu iddia edirlər. Məsələn, Amerika İqtisadi Tədqiqatlar İnstitutunun baş iqtisadçısı Peter Earl de­yib: “Vəziyyət aydınlaşana qədər inves­torlar təhlükəsiz sığınacaq axtaracaqlar ki, bunlardan biri də qiymətli metallara sərmayədir. Artıq dünya bazarında qı­zılın qiyməti kifayət qədər yüksəkdir və “Comex” birjasında qiymətli metalın 1 unsiyası 2 min 469,5 dollara satılır. Ar­tım ABŞ Federal Ehtiyat Sisteminin uçot dərəcəsini azaltmaq istəyi, eləcə də trey­derlərin Baydenin prezidentlik yarışın­dan çəkilməsi və ABŞ-ın keçmiş dövlət başçısı Trampın prezidentlik yarışında mümkün qələbəsi ilə əlaqədar mərclərini artırması ilə bağlıdır. Trampın reytinqi isə hər gün artır. “Ipsos” sosioloji xidmətinin “ABC” televiziya şirkəti üçün hazırladığı sorğunun məlumatlarına görə, Trampın reytinqi cari hadisələr fonunda son 4 ildə ilk dəfə 40 faizə yüksəlib. 

Qızıl il ərzində 18 faiz bahalaşıb. Beləliklə, geosiyasi gərginlik ənənəvi olaraq təhlükəsiz sığınacaq kimi qəbul edilən qiymətli metalı da dəstəkləyib. Tezliklə qızılın unsiyasının 2 min 470 dol­laradək bahalaşacağı gözlənilir. Hətta bu göstəricinin 2 min 500 dollara yüksələcə­yi proqnozlaşdırılır.

Baydenin seçki kampaniyasının başa çatdığını elan etməsindən sonra dün­ya bazarında neftin qiyməti də dəyişib. Yanacaq 0,3-0,4 faiz bahalaşıb. Brent markalı neftin sentyabr fyuçerslərinin qiyməti bir barrel üçün 0,28 faiz artaraq 82,86 dollar, WTI markalı neftin sentyabr fyuçersləri 0,43 faiz artaraq 78,94 dollara çatıb.

Dünən ABŞ dolları (USD) isə əsas valyutalar qarşısında cüzi ucuzlaşıb. “Dollar Spot Index” (BBDXY) 0,06 faiz azalaraq 1 255,6 bənd təşkil edib. “Bit­coin”in məzənnəsi son 24 saat ərzində təxminən 1,3 faiz artaraq 67,6 min dol­lara yüksəlib. “Roundhill Financial”ın baş icraçı direktoru Dave Mazza deyib: “İnvestorlar dəyişkənliyin sıçrayışını göz­ləməlidirlər”. Onun fikrincə, vitse-pre­zident Kamala Harris Trampa rəqabət apara bilsə, dəyişkənlik davam edəcək. Bununla belə, əgər Tramp ictimai rəy sorğularında liderliyini davam etdirsə və investorlar onun qələbəsinin qaçılmaz olduğuna inansalar, o zaman valyuta ba­zarında qeyri-sabitlik azalacaq.

Xatırladaq ki, iyulun 21-də Bayden prezidentlik yarışını tərk etdiyini açıqla­yıb. O qeyd edib ki, hazırkı səlahiyyət müddətinin qalan hissəsində prezident kimi öz vəzifələrini yerinə yetirəcək.

Pünhan ƏFƏNDİYEV
XQ