1994-cü ilin yanvarında Rusiyanın sabiq prezidenti Boris Yeltsin Novo-Oqarevoda ABŞ prezidenti Bill Klintonla görüşündə demişdi ki, hərbi blokun genişlənməsi halında NATO-ya ilk daxil olan Rusiya olmalıdır. Bu barədə Corc Vaşinqton Universitetinin ictimai tədqiqat təşkilatı olan Milli Təhlükəsizlik Arxivi tərəfindən məxfilikdən çıxarılan iki liderin söhbətinin stenoqramında deyilir.

Bill Klintonla söhbətində Boris Yeltsin demişdi ki, NATO genişlənərsə, Rusiya ilk olaraq alyansa qoşulmalıdır - Mərkəzi və Şərqi Avropanın digər dövlətləri də ondan nümunə götürəcəklər: “Beynəlxalq təhlükəsizliyin möhkəmləndirilməsinə kömək edəcək ABŞ, Rusiya və Avropa ölkələri də daxil olmaqla bir növ kartel yaratmaq lazımdır”.

Stenoqramda deyilir ki, Bill Klintonun bu təklifə cavabı “çox ehtiyatlı” olub – o, Rusiyanın böyüklüyündən bəhs edib, “lakin Yeltsinin təklif etdiyi ölkələrin birliyinin yaradılması və ya Rusiyanın NATO-ya üzvlüyü ideyasından bəhs edilməyib” (The bu sitatın tam transkripti təqdim edilməyib). Sənədə əsasən, Bill Klinton Boris Yeltsinlə “etimad münasibəti” haqqında danışıb: “Biz Avropa ölkələrinə bir əsrlik və ya daha çox sülhə zəmanət verə bilərik”. 

2022-ci ilin aprelində Bill Klinton “The Atlantic” üçün köşə yazısı yazıb və orada Boris Yeltsin və Vladimir Putinə Rusiyanın NATO-ya daxil olmasını təklif etdiyini bildirib. ABŞ-ın keçmiş prezidenti yazıb: “Bütün bu müddət ərzində biz NATO-nun qapılarını Rusiyanın daxil olması üçün açıq saxlamışıq, bunu mən Yeltsinə, sonra isə onun varisi Vladimir Putinə açıq şəkildə bildirmişdim”.

Vladimir Putin 2017-ci ildə amerikalı rejissor Oliver Stouna verdiyi müsahibədə Bill Klintona Rusiyanın NATO-ya daxil olması barədə düşünməyi təklif etdiyini bildirib. “Mən Klinton hələ prezident olanda onunla son görüşlərimizdən birini xatırlayıram. O, Moskvaya gəldi və müzakirə zamanı mən dedim: “Yaxşı, bəlkə də Rusiyanın NATO-ya daxil olması variantına baxaq”, - deyə Vladimir Putin bildirib. Onun sözlərinə görə, ABŞ prezidenti belə cavab verib: “Yaxşı, mən etiraz etmirəm”. Vladimir Putin bu sözlərdən "bütün Amerika nümayəndə heyətinin əsəbiləşdiyini" söyləyib.

S.ELAY

XQ