Bu rəqəmlər nüvə silahından hərbi məqsədlə ilk istifadənin start göstəricisidir...

Yetmiş səkkiz il bundan əvvəl ABŞ-ın “B29 Enola Gay” təyyarəsi “Uran 235” tipli 15 tonluq atom bombasını günahsız Xirosima sakinlərinin üstünə atdı. Müdhiş partlayış nəticəsində 200 minlik şəhərdə 27 min insan həyatını itirdi. O vaxtdan bugünədək Xirosimada radiasiyadan ölənlərin ümumi sayı 145 mini ötüb.

Xirosimadan 3 gün sonra, avqustun 9-da saat 10:45 radələrində Birləşmiş Ştatların “Platinium 239” tipli hərbi təy­yarəsi “Fatman” (kök adam) adlı 21 ton­luq ikinci nüvə başlığını Naqasakiyə atır. 

Hadisədən 6 gün sonra Yaponiya qeyd-şərtsiz təslim oldu. 1945-ci il 6 avqust faciəsinin qurbanlarının xatirəsinə həmin gün tarixə Ümumdünya Nüvə Si­lahlarının Qadağan Edilməsi Günü kimi düşüb.

Hazırda Xirosima və Naqasakiyə atılan atom bombalarından dəfələrlə bö­yük dağıdıcı gücə malik nüvə silahları Rusiya, ABŞ, Çin, Hindistan, Pakistan, İngiltərə, Fransa arsenalına daxildir. Bu dövlətlər Xirosimaya atılan bombadan 2500 qat güclüsünü istehsal etməyə qa­dirdir. Alimlərin hesablamalarına görə, indi dünyada 3 mindən çox nüvə başlı­ğı var. Amma Yer planetini məhvərindən çıxarmağa cəmi ikisi-üçü yetər. 

* * * 

XXI əsrdə bəşəriyyət Rusiya və NATO ölkələrinin timsalında nüvə qar­şıdurmasından, atom müharibəsindən danışır. Bu təhdidedici hərbi ritorika daha çox RF Təhlükəsizlik Şurasının sədr müavini, keçmiş prezident və baş nazır Dmitri Medvedevin dilindən səsləndirilir. Moskvanın “diplomatik nüvə hücumları­na” “Profil” jurnalının baş redaktoru Ser­gey Karaqanov da dəstək verir.

“Düşmən bilməlidir ki, onun keçmiş və indiki hücumları müqabilində qlobal termonüvə müharibəsinin qarşısını al­maq üçün cavab olaraq qabaqlayıcı zər­bə endirməyə hazırıq. Amma onlar geri çəkilməsələr necə? Onda bir sıra ölkədə bir neçə hədəfi vurmalı olacağıq ki, ağıl­ları başına gəlsin”. Bu sözlərin müəllifi, sərt siyasi baxışları ilə tanınan Karaqa­nova görə, Rusiya “nüvə silahının tətbiq edilməsi həddini endirməklə”, onun çə­kindirici rolunu yenidən “inandırıcı amilə çevirməli olacaq”. Artıq dünya Moskvanın nüvə təhdidlərinə sanki öyrəşib. Fəlakət düyməli nüvə diplomatı daim yanında olan Vladimir Putin Rusiyanın Belarusda taktiki nüvə silahlarını yerləşdirdiyini təs­diqləyib. O bildirib ki, bu addım Moskva­nı “strateji məğlubiyyətə” düçar etməyə ümid edənləri ciddi düşünməyə vadar edəcək.

Məsələnin maraqlı və önəmli tərəfi həm də odur ki, Ukrayna müharibəsində nüvə silahından istifadə edilib-edilməmə­si mövzusu az qala ictimai müzakirəyə çıxarılır.

İkinci Dünya müharibəsindən sonrakı dövrdə dünyanın fərqli nöqtələrində hərbi əməliyyatların gözlənilməz nəticələrə gə­tirib çıxardığına dair çoxlu nümunə var. Amma ən böhranlı vəziyyətdə belə tərəf­lərdən heç biri nüvə silahından istifadə etməyib. Nüvə zərbəsi münaqişəni ta­mamilə gözlənilməz səviyyəyə qaldıra və qarşıdurma riskini dəfələrlə artıra bilər.

Əlbəttə, Avropanı radioaktiv xaraba­lığa çevirə biləcək “nüvə ruleti” olduq­ca təhlükəli oyun, tətbiq edilə biləcək ən pis hərbi taktikadır. Hərdən macəra həvəskarları, təhlükəli qumar oyunları­nın “va-bank”çıları kimi danışan Kremlin rəsmi və qeyri-rəsmi təhdidçi-ekspertləri bunu unutmamalıdırlar.

Müşahidə etdiyimiz hərbi-siyasi mənzərə budur ki, Ukrayna ordusunun əks-hücumlarının gücləndiyi vaxtda Kremldə Qərbə qarşı radikal hərbi ritorika artdıqca, nüvə silahından istifadə barədə müzakirələr də gündəmdə qalmaqda da­vam edir. 

İ.HƏSƏNQALA, “Xalq qəzeti”