Saxa (yakut) türkləri böyük bir coğrafi ərazidə məskunlaşıblar. Onların sayının 500 min nəfər olduğu təxmin edilir. Saxaların digər türk xalqları ilə mədəni-humanitar əlaqələri mövcuddur.
Tarixin və taleyin hökmü ilə Sibirin soyuq və uzaq ərazilərində məskunlaşan yakutlar müəyyən assimiliasiyaya məruz qalmalarına baxmayaraq, bütövlükdə özlərinin milli-etnik mənsubiyyətlərini, dini inanclarını qoruyub saxlaya biliblər. Saxa Respublikası (Yakutiya) Rusiya Federasiyasının subyektlərindən biridir. Uzaq Şərq Federal Dairəsinə aiddir.
1990-cı ildə Yakutiyanın dövlət suverenliyinə dair akt qəbul edilmişdir. 1991-ci ildə hazırkı adını (Saxa Respublikası) almışdır. Ərazisi 3,2 milyon kvadrat kilometrdirdir. Əgər Saxa müstəqil dövlət olsa idi, dünyada ərazisinə görə yeddinci dövlət olardı.
Saxanın paytaxtı Yakutsk şəhəridir. Saxaların əksəriyyəti ənənəvi yakut dininə inanırlar. Ümumiyyətlə, saxa-yakut türklərinin dini inanclarında digər türk xalqları kimi şamanizm indinin özündə də təsirini qoruyub saxlamaqdadır. Hətta assimilyasiyaya məruz qalan yakut türkləri arasında belə şamanizm ənənələri özünü göstərməkdədir.
Görkəmli türkoloq, professor Fərhad Zeynalovun yazdığına görə, bir vaxtlar Lena çayı hövzəsinə kütləvi köç edən türk-sak tayfaları buranın aborigen xalqları ilə qaynayıb-qarışmış, nəticədə saxa-yakut xalqı yaranmışdır.
Təqdirəlayiq haldır ki, son illər ölkəmiz ilə Saxa Respublikası arasında iqtisadi, mədəni, humanitar əlaqələr genişlənir.
XQ
.jpg)